Skip to main content

Παραλιακό μέτωπο: Μπήκαν τα θεμέλια για τη Θεσσαλονίκη του μέλλοντος

Η βάση για να αποκτήσει τη νέα της μορφή η παράκτια ζώνη του πολεοδομικού συγκροτήματος υπάρχει. Για να γίνει όμως πράξη θα χρειαστούν χρόνια.

Την Παρασκευή παρουσιάστηκε στους επτά δημάρχους της Θεσσαλονίκης, που έχουν εκτάσεις στο παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης, το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για την ενοποίηση, ανάπλαση και ανάδειξη της παράκτιας ζώνης μήκους 40 χλμ. από το Καλοχώρι ως το Αγγελοχώρι.

Το σχέδιο και αναλυτικά όσα προβλέπει προκειμένου να γίνει τα επόμενα πολλά χρόνια πραγματικότητα η ενιαία και προσβάσιμη από όλους παραλιακή ζώνη του πολεοδομικού συγκροτήματος, για να αξιοποιήσουμε δηλαδή επιτέλους το μεγαλύτερο –ίσως- συγκριτικό πλεονέκτημα της Θεσσαλονίκης, μπορούν να το διαβάσουν όλοι οι πολίτες.

Φαντάζομαι όλοι είναι σύμφωνοι με τους στόχους του σχεδιασμού. Εξάλλου, επί όσες δεκαετίες ζω στη Θεσσαλονίκη αναζητείται η επανασύνδεση της πόλης με τη θάλασσα και επικρίνονται όλοι όσοι στο παρελθόν άφησαν στην τύχη του το παραλιακό μέτωπο. Και μέχρι σήμερα δεν είχε βρεθεί ούτε ένας να σχεδιάσει συνολικά. Να δει τη μεγάλη εικόνα και τις προοπτικές που δίνει μια ενιαία παραλία 40 χλμ. Προφανώς στο εξωτερικό, ακόμη και πόλεις με... κάτι σαν το παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης, κατόρθωσαν να κάνουν θαύματα και πάντως η παράκτια ζώνη τους να μην είναι (όπως εδώ) μια ασυνεχής περιοχή, όπου η πρόσβαση των πολιτών είναι αδύνατη, όπου σημειακά η ρύπανση κάνει πάρτι κι όπου αντί να συγκεντρώνεται η κοινωνική ζωή θριαμβεύει η εγκατάλειψη, το σκουπιδαριό και τα προβλήματα.

Την αξία του σχεδίου την αναγνωρίζουν προς το παρόν οι πάντες. Δεν έχω υπόψη μου αντιδράσεις. Το σχέδιο για 45 μέρες θα είναι σε δημόσια διαβούλευση, οπότε οι όποιες ενστάσεις, αντιρρήσεις, διαφωνίες, διαφοροποιήσεις όχι ως προς το στόχο, αλλά ως προς τον τρόπο για να τον επιτύχουμε συνολικά ως κοινωνία, θα κατατεθούν, θα αξιολογηθούν και το τελικό σχέδιο θα έχει τη μέγιστη δυνατή συμφωνία. Είναι προφανές ότι κάποιες από τις δεκάδες προβλέψεις μπορεί να βρουν αντίθετους κάποιους πολίτες, αν και νομίζω ότι δεν είναι οι πολίτες ή οι συλλογικότητες εκείνοι που θα έχουν τις πιο ισχυρές αντιρρήσεις, αλλά ορισμένοι φορείς, οι οποίοι «διαθέτουν» (είναι ιδιοκτήτες...) εκτάσεις, οικόπεδα, στην περιοχή που εξετάστηκε.

Όλες οι απόψεις είναι σεβαστές και η δημόσια διαβούλευση είναι μια δημοκρατική κατάκτηση, η οποία όχι μόνο δεν αποδυναμώνει, αλλά θα ισχυροποιήσει το σχέδιο για το παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης τελικά.

Σύμφωνα με όσα δήλωσαν την Παρασκευή οι αρμόδιοι, το σχέδιο είναι δυνατό να γίνει Προεδρικό Διάταγμα μέχρι το τέλος του 2022.

Το ερώτημα που δέχτηκα από πολλούς είναι πότε υπολογίζεται η παραλιακή ζώνη της Θεσσαλονίκης να αποκτήσει τη νέα της ελκυστική μορφή.

Το ίδιο το σχέδιο δεν δίνει χρονοδιάγραμμα. Είναι τόσα πολλά αυτά που προβλέπονται να γίνουν και εξαρτώνται από τόσους πολλούς παράγοντες, που είναι αδύνατο να προβλέψει κάποιος αν σε δέκα ή σε 15 χρόνια θα έχουν ολοκληρωθεί όλες οι προτεινόμενες παρεμβάσεις. Με το σχέδιο θα μάθουμε τελικά τι μπορούμε να κάνουμε και που. Δεν είναι μικρό πράγμα. Αντίθετα είναι πολύ μεγάλο. Η θεσμοθέτηση συγκεκριμένων χρήσεων γης και η αποτύπωση του μέλλοντος μιας ζώνης 40 χλμ. στο χαρτί είναι το θεμέλιο για την τύχη αυτής της περιοχής. Αυτό κάνει το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο: καθορίζει το μέλλον του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης. Πλέον ξέρουμε τι θέλουμε, αλλά και τι μπορούμε.

Επίσης, ένα ερώτημα πολλών είναι πόσο θα κοστίσει η υλοποίηση του σχεδιασμού. Κι αυτό είναι άγνωστο, πολύ απλά διότι είναι αδύνατο να υπολογιστεί. Υπάρχουν πολλά προαπαιτούμενα για να φτάσουμε κάποια στιγμή να προϋπολογίσουμε πόσοι πόροι θα απαιτηθούν για να ολοκληρωθούν όλες οι προβλεπόμενες παρεμβάσεις.

Αν είναι φαραωνικό το πρότζεκτ; Ναι είναι. Θα μπορούσε να μην είναι όταν μιλάμε για ανάπλαση σε 40 χιλιόμετρα και για δημιουργία νέων ελεύθερων και κοινόχρηστων χώρων χιλίων στρεμμάτων; Όχι. Σε καμιά περίπτωση. Εδώ είναι δυσθεώρητος ο προϋπολογισμός για την κατασκευή μιας γέφυρας μετρημένων στα δάχτυλα του ενός χεριού χιλιομέτρων δεν θα είναι η ενοποίηση 40 χλμ.;

Τα αποτελέσματα της υλοποίησης του σχεδιασμού θα αρχίσουμε να τα βλέπουμε σε μερικά χρόνια από σήμερα. Ήδη έχει ξεκινήσει η πρώτη παρέμβαση (που εντάχθηκε στο σχεδιασμό) στο δυτικό παράκτιο μέτωπο. Καθαρίζεται, απορρυπαίνεται και όταν ολοκληρωθούν οι βασικές αυτές παρεμβάσεις θα αναπλαστεί, δηλαδή αρχικά θα κατασκευαστεί ένας πεζόδρομος και ποδηλατόδρομος και ακολούθως θα γίνουν κι άλλες παρεμβάσεις, με στόχο την απρόσκοπτη επισκεψιμότητα στην περιοχή, τη σύνδεση με το Εθνικό Πάρκο Αξιού και τη σύνδεση με τη δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης παραλιακά (στο μεγαλύτερο τμήμα, πλην της περιοχής των πετρελαιοειδών και του λιμανιού). Εκεί η μεταμόρφωση θα φανεί σε λίγα χρόνια.

Σε λίγα χρόνια μπορούμε να δούμε και την παλιά παραλία της Θεσσαλονίκης να αλλάζει μορφή.

Ωστόσο, οι περισσότερες από τις άλλες παρεμβάσεις δεν πρόκειται να ολοκληρωθούν πριν την παρέλευση αρκετών χρόνων.

Μια εικόνα των διαδικασιών που πρέπει να γίνουν (μελέτες, αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί κτλ.), ώστε να ολοκληρώνονται σταδιακά οι παρεμβάσεις για τη νέα ταυτότητα της Θεσσαλονίκης, δίνει το ίδιο το σχέδιο. Ένας αστερίσκος εδώ: Κάθε παρέμβαση θα αποκτήσει προϋπολογισμό και θα πρέπει προτού αρχίσουμε να ελπίζουμε ότι θα γίνει πράξη, να αποκτήσει και χρηματοδότηση...

Μελέτες επί μελετών

Μετρήστε τώρα τις διαδικασίες για να έχετε μια ιδέα για το μέγεθος του εγχειρήματος.

Τι αναφέρει το σχέδιο; Για να αρχίσει η υλοποίηση των έργων προκειμένου να γίνει πραγματικότητα ο σχεδιασμός, οι μελέτες και τα έργα εντός της περιοχής παρέμβασης του Ειδικού Σχεδίου, που προβλέπονται τμηματικά είναι:

1.Εκπόνηση πολεοδομικής μελέτης επέκτασης και τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου της περιοχής του παλιού εμπορευματικού σταθμού που προτείνεται η ένταξη της στο σχέδιο πόλης.

2.Εκπόνηση πολεοδομικής μελέτης αναθεώρησης και επέκτασης του ρυμοτομικού σχεδίου της περιοχής που περιλαμβάνει τα εντός εγκεκριμένου σχεδίου τμήματα των εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντα χώρου του Μεγάρου Μουσικής, τις αθλητικές εγκαταστάσεις του «Ποσειδωνίου» και την έκταση των Μύλων Αλλατίνι καθώς και τις αδόμητες εκτός σχεδίου εκτάσεις που προτείνεται να ενταχθούν σε σχέδιο πόλης.

3.Εκπόνηση πολεοδομικής μελέτης αναθεώρησης της εντός εγκεκριμένου σχεδίου περιοχή (σε βάθος δύο οικοδομικών τετραγώνων από την ακτή) των οικισμών Περαίας, Νέων Επιβατών και της ζώνης Γ του οικισμού Αγ. Τριάδας της Δ.Ε. Θερμαϊκού.

4.Εκπόνηση πολεοδομικής μελέτης της προτεινόμενη περιοχής επέκτασης (Π.Ε. 15) από το ΓΠΣ Πυλαίας της Δ.Ε. Πυλαίας και η οποία προτείνεται να πολεοδομηθεί ως Περιοχή Παραγωγικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων του Τριτογενή Τομέα και Τουρισμού για τη δημιουργία οργανωμένου υπερτοπικού πόλου κεντρικών λειτουργιών και τουρισμού – αναψυχής.

5.Εκπόνηση πολεοδομικής μελέτης αναθεώρησης του τοπικού ρυμοτομικού σχεδίου της έκτασης του Αγροκτήματος ΑΠΘ, η οποία ορίζεται ως Περιοχή Παραγωγικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων Πανεπιστημίου.

6.Εκπόνηση πολεοδομικής μελέτης στην παραθαλάσσια έκταση του Δήμου Θέρμης, η οποία ορίζεται ως Οργανωμένος Υποδοχέας Παραγωγικών Δραστηριοτήτων Δευτερογενή Τομέα - Επιχειρηματικό Πάρκο και ειδικότερα ως υποδοχέας παραγωγικών δραστηριοτήτων σχετιζόμενων με τη ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα για την υποστήριξη του αλιευτικού στόλου του Θερμαϊκού κόλπου.

7.Η κατασκευή μικρού εμπλησμού μετά από ακτομηχανική μελέτη στην Οικιστική Περιοχή ΟΙΚ.ΠΕ. 2 στη θέση των ναυτικών ομίλων και η αντίστοιχη σύνταξη τεχνικών μελετών των έργων και κατασκευή τους.

8.Η κατασκευή μικρού εμπλησμού μετά από ακτομηχανική μελέτη στην Οικιστική Περιοχή ΟΙΚ.ΠΕ. 3.

9.Η μελέτη διερεύνησης για την κατασκευή μικρού μεγέθους εμπλησμού μετά από ακτομηχανική μελέτη για την σύνδεση της οδού Μαρία Κάλλας με την οδό Γκόνη σε συνδυασμό με την διερεύνηση για τη σημειακή εκτροπή της οδού Μαρία Κάλλας ή τη μερική υπογειοποίηση της.

10.Η κατασκευή μικρού μεγέθους εμπλησμού για την σύνδεση της οδού Μαρία Κάλλας με την οδό Γκόνη.

11.Η δημιουργία τεχνητής κολυμβητικής ακτής μετά από κατασκευή έργων μερικού εμπλησμού έως 30 μ. από την παράκτια ζώνη και σε όλο το μήκος της έκτασης μετά από έγκριση ακτομηχανικής μελέτης στην έκταση της ΕΤΑΔ που έχει παραχωρηθεί κατά χρήση στο Δήμο Καλαμαριάς συνολικής έκτασης 60 στρ. στην εκτός σχεδίου περιοχή του Δήμου Καλαμαριάς της Περιοχή Ελέγχου και Χρήσεων Γης (ΠΕ.Π.) 4.

12.Η δημιουργίας κολυμβητικής τεχνητής ακτής μετά από ακτομηχανικές μελέτες και έργα στην περιοχή Π.Ε.15 του Δήμου Πυλαίας - υπερτοπικού πόλου κεντρικών λειτουργιών και τουρισμού – αναψυχής.

13.Η μελέτη ακτομηχανικών παρεμβάσεων σε επικαιροποίηση και συνέχεια των μελετών για την προστασία από διάβρωση της ακτογραμμής του Δήμου Θερμαϊκού με σκοπό τη δημιουργία νέας χερσαίας ζώνης για την υποδοχή δραστηριοτήτων ήπιας αναψυχής στα πλαίσια λειτουργίας κολυμβητικής περιοχής και συναφών δραστηριοτήτων με αυτή στην περιοχή του Δήμου Θερμαϊκού.

14.Η επικαιροποίηση της μελέτης με τίτλο «Αποκατάσταση – Διατήρηση Λιμνοθάλασσας Καλοχωρίου» που εκπονήθηκε με εργοδότη το Εθνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων το 2003 στην περιοχή της λιμνοθάλασσας Καλοχωρίου.

15.Η μελέτη εξυγίανσης και ανάπλασης της περιοχής εκβολών Δενδροποτάμου για την περιβαλλοντική και αισθητική εξυγίανση της περιοχής από την παρόχθια ζώνη του έως την ΠΑΘΕ και τα όρια του στρατοπέδου Κακιούση.

16.Η επαναχάραξη του αιγιαλού και της παραλίας στις περιοχές τις περιοχής παρέμβασης που θα κριθεί απαραίτητο για την εφαρμογή των προτεινόμενων ρυθμίσεων από το σχέδιο.

17.Οι μελέτες τεχνικών έργων και κατασκευή τους στις κύριες παραθαλάσσιες διαδρομές που αφορούν:

-Τη διαδρομή κατά μήκος του παραλιακού μετώπου των Δ.Ε. Εχεδώρου και Δ.Ε. Μενεμένης

-Τη διαδρομή στην Παλιά Παραλία.

-Τη διαδρομή στην Νέα Παραλία.

-Τη διαδρομή του παραλιακού μετώπου της Καλαμαριάς (Αρετσού και Νέα ΚρήνηΜίκρα).

-Την παραθαλάσσια διαδρομή της Δ.Ε. Πυλαίας έμπροσθεν του εμπορικού κέντρου Florida και Apollonia, έως το όριο της Αγροκτήματος ΑΠΘ.

-Την παραθαλάσσια διαδρομή στο μέτωπο της Δ.Ε. Θερμαϊκού έως την περιοχή της Αγ. Τριάδας.

18.Οι μελέτες τεχνικών έργων και κατασκευή τους στους αστικούς άξονες ανάπλασης και αισθητικής αναβάθμισης που αφορούν:

-Τη διαδρομή εφαπτομενικά προς το βορειοδυτικό όριο του ΟΛΘ έως την οδό Λητούς.

-Τη διαδρομή επί της οδού 26ης Οκτωβρίου, τμήμα της οδού Κωλέττη που συνδέει την οδό 26ης Οκτωβρίου με το Μουσείο Ολοκαυτώματος και την οδό Κουντουριώτου έως την πλατεία Ελευθερίας στο Δήμο Θεσσαλονίκης.

-Τη διαδρομή επί της οδού Θεμ. Σοφούλη, από το διοικητικό όριο του Δήμου Καλαμαριάς έως τις εγκαταστάσεις της Ναυτικής Διοίκησης Βορείου Ελλάδος.

19.Τις μελέτες τεχνικών έργων και κατασκευή των υπόγειων χώρων στάθμευσης στην ΟΙΚ.ΠΕ.2.

20.Τη μελέτη τεχνικού έργου και την κατασκευή του ποδηλατόδρομου παρά την οδό Μεγ. Αλεξάνδρου στην ΟΙΚ.ΠΕ.2.

21.Μελέτες και έργα για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις και κόμβους που προτείνονται στις περιοχές παρέμβασης.

Μελέτες εκτός περιοχής παρέμβασης

Και εκτός όλων αυτών θα απαιτηθούν και μελέτες και έργα που αφορούν στην εκτός περιοχής παρέμβασης του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου για την υλοποίηση των προτεινόμενων ρυθμίσεων, έργων και παρεμβάσεων. Αυτές είναι:

1.Μελέτη αντιπλημμυρικής προστασίας του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης.

2.Μελέτες οριοθέτησης ρεμάτων του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης.

3.Μελέτες διευθέτησης ρεμάτων του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης όπου απαιτηθεί.

Από όλα αυτά γίνεται αντιληπτό ότι για να υλοποιηθεί κάποτε το όραμα για τη νέα ταυτότητα της Θεσσαλονίκης των επόμενων δεκαετιών βασική προϋπόθεση είναι η σταθερή βούληση όχι των σημερινών τοπικών φορέων, αλλά και των επόμενων και των μεθεπόμενων να κάνουν πράξη αυτό το σχέδιο. Κι αυτό θα το καθορίσουν όχι οι ίδιοι, αλλά όλοι εμείς. Η κοινωνία της Θεσσαλονίκης, που θα ξέρει πια τι πρέπει να γίνει και θα μπορεί να το διεκδικήσει.