Skip to main content

Αμφίπολη:Το όνειρο του Μέγα Αλέξανδρου και ο εφιάλτης της εγκατάλειψης

Η Αμφίπολη μετά την παύση των εργασιών στον Τύμβο Καστά - Κλειστοί και αναξιοποίητοι χώροι - Τα σχέδια του δημάρχου και η απογοήτευση των κατοίκων.

Με τον τύμβο Καστά να παραμένει κλειστός και με την παύση των αρχαιολογικών εργασιών στον λόφο, η Αμφίπολη σπανίως πια τραβάει την προσοχή των ΜΜΕ και του κοινού.

Παρότι οι περισσότεροι έχουν συνδυάσει την περιοχή με τον γνωστό λέοντα αλλά και τον ακόμα πιο γνωστό τύμβο, η Αμφίπολη έχει να επιδείξει μια σειρά αξιόλογων αρχαιολογικών χώρων.

Μια επίσκεψη μου εκεί στο πλαίσιο παρουσίασης ενός νέου τουριστικού προγράμματος που θα συνδέει τη Θεσσαλονίκη με την Αμφίπολη και τη Χαλκιδική ήταν αρκετή για να καταλάβω ότι τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής παραμένουν είτε κακοσυντηρημένα είτε δύσκολα προσβάσιμα και εν πολλοίς αναξιοποίητα.

Απέναντι σε ένα καφε-ουζερί, στέκεται το Μουσείο της Αμφίπολης. Αν και πολλά από τα εκθέματα, όπως το χρυσό στεφάνι ελιάς του στρατηγού Βρασίδα ή τα περίτεχνα εδώλια, παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον, το ίδιο το μουσείο φαίνεται ότι δεν μπορεί να ακολουθήσει τις εξελίξεις. Παλιές επιγραφές, αυτοκόλλητα έτοιμα να ξεκολλήσουν από τις προθήκες και μια οθόνη αφής που δεν λειτουργεί είναι κάποια παραδείγματα. Ο αρχιφύλακας και πρόεδρος της τοπικής κοινότητας, Αλέξανδρος Κοχλιαρίδης υποστηρίζει ότι οι επισκέψεις στο μουσείο έχουν διπλασιαστεί, ωστόσο ημέρα Τρίτη και όσο ήμουν εκεί, δεν είδα κάποιον πέραν των προσκεκλημένων δημοσιογράφων και τουριστικών πρακτόρων να το επισκέπτεται.

Πολύ κοντά στο μουσείο υπάρχει το αρχαίο γυμνάσιο της Αμφίπολης, το οποίο αποτελούσε το βασικό δημόσιο κτήριο για τη στρατιωτική και αθλητική εκπαίδευση των νέων και γνώρισε μεγάλη άνθηση στην ελληνιστική περιοχή. Μέσω προγράμματος ΕΣΠΑ, δημιουργήθηκαν στέγαστρα που προστατεύουν το μνημείο. Ωστόσο ο δρόμος που το συνδέει με το μουσείο είναι σε τόσο κακή κατάσταση, που έως και ο δήμαρχος Αμφίπολης εξέφρασε τη θλίψη και την ντροπή του για την εικόνα αυτή (video).

Όσον αφορά δε το κομμάτι της προβολής, ο χώρος μοιάζει απεριποίητος και οι πινακίδες με τις πληροφορίες είναι μαύρες από τον ήλιο.

Το αρχαίο θέατρο που βρίσκεται πίσω από το γυμνάσιο παραμένει κρυμμένο κάτω από τη Μακεδονική γη καθώς για άλλη μια φορά προέκυψαν εμπόδια στην υπογραφή συμφωνίας για την ανασκαφή του.

Αντίστοιχη και χειρότερη εικόνα παρουσιάζουν οι χώροι που φιλοξενούν το βόρειο τείχος αλλά και τη ξύλινη γέφυρα της Αμφίπολης που επέτρεψε στον στρατηγό Βρασίδα να καταλάβει το 422 π.Χ. την πόλη.

Και στα δύο σημεία η βλάστηση είναι άναρχη ενώ δεν υπάρχει μέριμνα για την πρόσβαση τους από ανθρώπους με κινητικά προβλήματα.

Συγκεκριμένα, στο βόρειο τείχος μας περίμενε ένα φίδι, ενώ στον χώρο της ξύλινης γέφυρας τα εντυπωσιακά απομεινάρια αυτής κρύβονται πίσω από κάτι συρματοπλέγματα.

Το χειρότερο είναι ότι αυτοί οι χώροι παραμένουν εν πολλοίς απροστάτευτοι και κλειστοί λόγω έλλειψης φυλάκων. Συμπτωματικά, αυτές τις ημέρες έχει βγει προκήρυξη για πρόσληψη φυλάκων, οι οποίοι σύντομα θα μπορούν επιτέλους να κρατήσουν τους χώρους όχι μόνο ανοιχτούς και προστατευμένους αλλά και προσβάσιμους σε τουρίστες από τις 8.00 έως τις 8.00 το βράδυ (σ.σ. το μουσείο μέχρι σήμερα λειτουργεί 08.00 – 15.00).

Στη διάρκεια της περιήγησης ακούω από κάποιον ότι τα παραπάνω προβλήματα είναι εμφανή στους Έλληνες και πως οι ξένοι και μόνο που αντικρίζουν τέτοια μνημεία τους είναι αρκετό για να εντυπωσιαστούν. Φαίνεται πως δεν είχε άδικο.

Ρωτώντας τη γνώμη των Τούρκων πρακτόρων που ακολουθούσαν την ξενάγηση, ανακαλύπτω ότι πράγματα έχουν γοητεύει από τον πλούτο των μνημείων. «Είναι εντυπωσιακό το πόσο καλά έχουν διατηρηθεί όλα αυτά τα ευρήματα», λέει η Evrim Donuklar, η οποία εκτιμά ότι οι συμπατριώτες της θα ενδιαφέρονταν για ημερήσιες εκδρομές στην Αμφίπολη.

Αντίστοιχα, Έλληνας πράκτορας υποστηρίζει ότι όλοι οι χώροι θα ενδιέφεραν κέντρο-ευρωπαίους, όπως Γερμανούς ή Αυστριακούς.

Φτάνει όμως αυτό; Για πόσο καιρό θα αρκούμαστε στις πέτρες και τους θησαυρούς που μας χάρισε η αρχαία μας κληρονομιά και πότε επιτέλους ως χώρα θα κάνουμε κάτι οργανωμένο για να αξιοποιήσουμε όλον αυτόν τον πλούτο και να προσφέρουμε πραγματικής ποιότητας και συμβατό με τη νέα τεχνολογία πολιτιστικό και αρχαιολογικό τουρισμό;

Οι περισσότεροι κάτοικοι της Αμφίπολης είναι απογοητευμένοι όχι μόνο από την παρούσα εικόνα που παρουσιάζουν οι αρχαιολογικοί χώροι αλλά και από την παύση των εργασιών στον τύμβο Καστά. Ο κ. Λάζαρος, γέννημα - θρέμμα της Αμφίπολης που συμμετείχε στις ανασκαφές, μου λέει ότι ο τύμβος έχει τον δικό του χρόνο και όταν αυτός αποφασίσει θα αποκαλύψει τους θησαυρούς του. Για κάποιους από αυτούς το όνειρο ότι εκεί είναι θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος είναι ακόμα ζωντανό. «Ο λέοντας μπορεί να κοιμηθεί, αλλά όταν ξυπνήσει κανείς δεν συγκρατεί την ορμή του» λέει ο αρχιφύλακας του μνημείου, κ. Κοχλιαρίδης.

Με μια ψύχραιμη ματιά και αντιμετώπιση, ο δήμαρχος μιλώντας στους δημοσιογράφους αναφέρει ότι στόχος του είναι η άμεση εκπόνηση ενός σχεδίου, ενός master plan που θα δίνει τις κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη της πόλης και την αξιοποίηση των μνημείων.

«Θα γίνει μια σωστή μελέτη η οποία θα είναι το θεμέλιο όλων των υποδομών» υποστηρίζει ο Κωσταντίνος Μελίτος.

Το πρόγραμμα Interreg που υπογράφηκε θα δώσει μια πρώτη ανάσα στην περιοχή καθώς θα χρηματοδοτήσει, όπως υποστηρίζει ο δήμαρχος, τη δημιουργία μονοπατιών γύρω από τους αρχαιολογικούς χώρους και τον εκσυγχρονισμό της τουριστικής τους ανάδειξης.

Ας ελπίσουμε ότι αυτό το πρώτο βήμα θα φέρει και άλλα αντίστοιχα ώστε η Αμφίπολη να αποτελέσει τον τουριστικό προορισμό που της αξίζει να είναι.