Skip to main content

Πάρκο με θαύματα για ενήλικες η Documenta

Πρόκειται για τέχνη, λένε ορισμένοι. Είναι «πολιτιστικός ιμπεριαλισμός», απαντούν άλλοι. Οι διοργανωτές μιλούν πάντως για επιτυχία

H documenta 14 στην Αθήνα σφύζει από ζωή: βουίζει, μουγκρίζει και ενίοτε…αναδύει μυρωδιές. Τα εκθέματα δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικά το ένα από το άλλο, μιας και περιλαμβάνουν ό,τι υλικό μπορεί να φανταστεί κανείς, αλλά και πλήθος οπτικοακουστικών μέσων. Στους εκθεσιακούς χώρους, που είναι διάσπαρτοι παντού στην ελληνική πρωτεύουσα, οι επισκέπτες θα δουν ταινίες, χορό, εγκαταστάσεις ήχου και εικόνας, αλλά και υλικά όπως η πέτρα, οι ελιές, το χώμα, ο πάγος, το γυαλί, ακόμα και... μαλλί προβάτου. Γεγονός είναι ότι οι κλασικοί πίνακες ζωγραφικής αποτελούν εξαίρεση, για να μην πούμε ότι ξαφνιάζουν κιόλας, μιας και η παρουσία τους είναι μάλλον απρόσμενη.

Ουδείς αμφιβάλλει ότι η σύγχρονη τέχνη θέτει πολλά ερωτήματα και ακόμα περισσότερα αινίγματα. Και εδώ η documenta της Αθήνας δεν αποτελεί εξαίρεση. Πολλοί επισκέπτες απορούν με τα εκθέματα και δεν μπορούν να κατανοήσουν ποιος είναι ο σκοπός του καλλιτέχνη που τα εμπνεύστηκε. Χαρακτηριστικό για την απορία πολλών επισκεπτών είναι το κουίζ με σπρέι σε τοίχο του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης: «Η documenta είναι α) διεθνής έκθεση, β) το Eurogroup, γ) η Eurovision, δ) όλα τα προηγούμενα». Λέγεται ότι το αίνιγμα προέρχεται από τον αναρχικό χώρο. Ο γερμανός Βόλφγκανγκ Βιξ, ο οποίος ζει εδώ και χρόνια στην Αθήνα και επισκέπτεται σχεδόν καθημερινά έναν από τους 45 εκθεσιακούς χώρους, είναι πάντως ενθουσιασμένος από την documenta και κάνει λόγο για «πάρκο με θαύματα για ενήλικες».

Πολιτιστική γέφυρα μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας

Χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την γενέτειρά της, το Κάσελ, η documenta εξελίσσεται στην Αθήνα σε πόλο έλξης επισκεπτών -Ελλήνων, αλλά και ξένων. Μόνο τον πρώτο ενάμιση μήνα λειτουργίας της οι διοργανωτές της έκθεσης κατέγραψαν περισσότερους από 140.000 επισκέπτες, από τους οποίους περίπου οι μισοί είναι Έλληνες. Μια σημαντική επιτυχία αν αναλογιστεί κανείς ότι ως έκθεση η documenta ήταν λίγο πολύ άγνωστη στην Ελλάδα, κι ας πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες εκθέσεις σύγχρονης τέχνης διεθνώς.

Οι φωνές εκείνων στην Ελλάδα που μιλούσαν για «πολιτιστικό ιμπεριαλισμό» φαίνεται να αφήνουν μάλλον αδιάφορους τους επισκέπτες. Ίσως η ιδανική απάντηση στο twitter της Ζωής Κωνσταντοπούλου ότι «οι Γερμανοί ξανάρχονται με άλλα μέσα» ή στις αντιδράσεις της Χρυσής Αυγής στην προσφυγική σκηνή από μάρμαρο της Ρεμπέκα Μπελμόρ απέναντι από την Ακρόπολη να είναι εκείνη της Δανάης Σιαΰλου, η οποία επισκέφθηκε την documenta: «Νομίζω ότι είμαστε σε θέση να διαχωρίσουμε τους ανθρώπους από την πολιτική μας χώρας».

Η documenta 14 έχει καταφέρει ήδη να δημιουργήσει γέφυρες. Και δεν εννοούμε μόνο την αεροπορική σύνδεση Αθήνας-Κάσελ για όσο διαρκεί η έκθεση. Οι καλλιτέχνες που εκθέτουν στην Αθήνα θα παρουσιάσουν έργα τους και στην documenta στο Κάσελ, που ξεκινά στις 10 Ιουνίου. Ακόμα και η μαρμάρινη προσφυγική σκηνή της Ρεμπέκα Μπελμόρ θα μεταφερθεί στη Γερμανία. Η Αθήνα φαίνεται πως ανοίγει την όρεξη των επισκεπτών και για τα δρώμενα στο Κάσελ. «Μετά την documenta στην Ελλάδα έχω περιέργεια να δω τι μας περιμένει στην documenta της Γερμανίας», λέει η γερμανίδα επισκέπτρια Γιούτα Μπούνες από την Στουτγάρδη.

Αλεξία Αγγελοπούλου / Στέφανος Γεωργακόπουλος

Πηγή: Deutsche Welle