Skip to main content

Παιδική κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση - Ενδοσκοπική αντιμετώπιση

Η κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση είναι η παθολογική μετακίνηση των ούρων - Γράφει για το πώς θεραπεύεται ο Κωνσταντίνος Φαρμάκης

του Κωνσταντίνου Φαρμάκη, χειρουργό παίδων*

Η παιδοουρολογία είναι ένα κομμάτι της παιδοχειρουργικής που καλύπτει τις ουρολογικές παθήσεις των παιδιών. Μία από τις πιο συχνές ουρολογικές παθήσεις είναι η κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση.

Η κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση είναι η παθολογική μετακίνηση των ούρων από την ουροδόχο κύστη προς τον ουρητήρα και το νεφρό, ενώ κανονικά θα έπρεπε να βγαίνουν από την ουρήθρα. Η κίνηση αυτή συμβαίνει όταν γεμίζει η κύστη ή κατά τη διάρκεια της ούρησης. Φυσιολογικά υπάρχει ένας βαλβιδικός μηχανισμός που δεν επιτρέπει την παθολογική μετακίνηση. Όταν αυτός δεν λειτουργεί σωστά, εμφανίζεται η πάθηση. Η συχνότητά της είναι 1% στον γενικό πληθυσμό, αυξάνεται όμως στο 25-40% στα παιδιά που εμφανίζουν ουρολοιμώξεις. Έχει διαπιστωθεί δε ότι η πάθηση έχει γενετική προδιάθεση. Ανάλογα με τη σοβαρότητά της, η κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση χωρίζεται σε 5 στάδια.



Πρόκειται για μια επικίνδυνη πάθηση, γιατί τα μικρόβια που συγκεντρώνονται μπαίνουν στο νεφρό και προκαλούν μόνιμες βλάβες, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε νεφρική ανεπάρκεια. Μπορεί να είναι ασυμπτωματική, αλλά συνήθως εκδηλώνεται με κάποια ουρολοίμωξη. Η υποψία της νόσου μπορεί να τεθεί και προγεννητικά. Μετά την έναρξη των συμπτωμάτων ακολουθεί η κλινική εξέταση, οι εργαστηριακές εξετάσεις και ο υπερηχογραφικός έλεγχος. Η εξέταση που θα θέσει την τελική διάγνωση είναι η κυστεοουρηθρογραφία, η οποία μπορεί να είναι συμβατική, ραδιοϊσοτοπική ή υπερηχογραφική. Οι πιθανές νεφρικές βλάβες ανιχνεύονται με σπινθηρογράφημα.



Πώς θεραπεύεται

Η θεραπεία της κυστεοουρητηρικής παλινδρόμησης μπορεί να είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική και εξαρτάται από τον βαθμό της. Η συντηρητική θεραπεία συνίσταται στη χορήγηση μιας χαμηλής δόσης αντιβίωσης για προφύλαξη από τα μικρόβια. Τα μειονεκτήματά της είναι ότι η λήψη αντιβιοτικών γίνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς τη βεβαιότητα ίασης, ενώ τα μικρόβια μπορεί να αναπτύξουν αντίσταση και αυτή να μη δρα αποτελεσματικά.

Η χειρουργική θεραπεία συνίσταται στην ανοιχτή επέμβαση και την ενδοσκοπική αντιμετώπιση. Η ανοιχτή επέμβαση στο παρελθόν χρησιμοποιούνταν σε υψηλού βαθμού παλινδρομήσεις. Είναι μια μεγάλη επέμβαση όπου με ευμεγέθη τομή ανοίγει η κύστη και γίνεται μετεμφύτευση του παθολογικού ουρητήρα. Είναι επίπονη και μακρόχρονης νοσηλείας. Με την εφαρμογή της ενδοσκοπικής θεραπείας έχει περιοριστεί μόνο σε περιπτώσεις παλινδρόμησης πέμπτου βαθμού.

Η ενδοσκοπική αντιμετώπιση

Η ενδοσκοπική θεραπεία είναι ο πιο σύγχρονος τρόπος αντιμετώπισης. Εφαρμόζεται σε παλινδρομήσεις όλων των βαθμών έπειτα από αξιολόγηση του κάθε μικρού ασθενή. Για την επέμβαση χρησιμοποιούμε μια κάμερα που λέγεται κυστεοσκόπιο, η οποία εισέρχεται στην ουροδόχο κύστη μέσα από την ουρήθρα χωρίς να χρειαστεί κάποια τομή. Στη συνέχεια αναγνωρίζουμε το παθολογικό στόμιο του ουρητήρα. Τοποθετούμε μια βελόνα, η οποία θα κάνει έγχυση του κατάλληλου υλικού κάτω από τον βλεννογόνο.




Στόχος μας είναι να διορθώσουμε την ανατομία του ουρητηρικού στομίου και να αποκαταστήσουμε τον βαλβιδικό μηχανισμό, ώστε τα ούρα να μην παλινδρομούν.

Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία. Ο μικρός ασθενής μπαίνει το πρωί στην κλινική, το χειρουργείο διαρκεί 30 λεπτά και την ίδια ημέρα το παιδί παίρνει εξιτήριο. Σε τρεις μήνες γίνεται μια υπερηχογραφική κυστεογραφία για την επιβεβαίωση της θεραπείας.

Δύο είναι τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα υλικά. Το Deflux και το Vantris. Η τεχνική προτείνεται στις οδηγίες τόσο της αμερικανικής όσο και της ευρωπαϊκής ουρολογικής εταιρείας.

Τα πλεονεκτήματα της ενδοσκοπικής θεραπείας είναι τα ακόλουθα:

- Είναι ανώδυνη
- Δεν αφήνει ουλή
- Διαρκεί λίγη ώρα
- Έχει χαμηλότερο κόστος
- Ο ασθενής παίρνει εξιτήριο την ίδια ημέρα

Τα δε αποτελέσματα της μεθόδου είναι θεαματικά. Το ποσοστό πλήρους θεραπείας αγγίζει το 94% σε παλινδρομήσεις μέχρι και τετάρτου βαθμού. Έχει διαπιστωθεί ότι όλο και περισσότεροι γονείς προτιμούν την ενδοσκοπική αντιμετώπιση αντί για τη μακροχρόνια χημειοπροφύλαξη ή ένα μεγάλο χειρουργείο. Για την εκτέλεση της τεχνικής απαιτείται εξειδικευμένη γνώση από παιδοουρολόγο.

Η Euromedica Γενική Kλινική Θεσσαλονίκης έχει τη δυνατότητα αντιμετώπισης όλων των παιδοουρολογικών παθήσεων, μεταξύ των οποίων και η κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση. Ειδικότερα, στην ενδοσκοπική θεραπεία διαθέτει μεγάλη εμπειρία με πλήθος επεμβάσεων, καμία εκ των οποίων δεν παρουσίασε κάποια επιπλοκή.

*Κωνσταντίνος Φαρμάκης, MD,MSc,PhD
Χειρουργός Παίδων
Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ
Επιστημονικά Υπεύθυνος του Παιδοχειρουργικού Τμήματος Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης