Skip to main content

Ποιες παράμετροι και ποια ποσοστά θα κρίνουν την αυτοδυναμία (πίνακας)

Η μαθηματική εξίσωση της αυτοδυναμίας και τι συνέβη στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις. Ο μηχανισμός κατανομής των εδρών

Δεδομένου ότι το ερώτημα «ποιο θα είναι το πρώτο κόμμα στις εκλογές της Κυριακής» έχει απαντηθεί, ήδη από την ευρωκάλπη, το δεύτερο σημαντικότερο ερώτημα στο οποίο θα απαντήσει η εθνική κάλπη είναι εάν η Νέα Δημοκρατία θα επιτύχει ή όχι αυτοδυναμία.

Οι παράμετροι οι οποίες θα καθορίσουν την αυτοδυναμία ή όχι είναι αποκλειστικά και μόνον δύο: ο πρώτος έχει να κάνει με το ποσοστό το οποίο θα λάβει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και ο δεύτερος με το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων τα οποία δεν θα καταφέρουν να διαβούν το κοινοβουλευτικό κατώφλι. Δεν παίζει καμία σημασία το ποσοστό του δεύτερου κόμματος, εν προκειμένω, απ’ ό,τι φαίνεται, του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ούτε και η διαφορά μεταξύ των δύο κομμάτων.

Προκειμένου να γίνει κατανοητός ο μηχανισμός κατανομής των εδρών, αναφέρονται τα εξής:

1. Οι εκλογές της 7ης Ιουλίου θα γίνουν με τον εκλογικό νόμο ο οποίος ψηφίστηκε το 2008, επί υπουργίας Προκόπη Παυλόπουλου, με βάση τον οποίο έγιναν όλες οι μετέπειτα εκλογικές αναμετρήσεις. Σύμφωνα με αυτόν το νόμο, το πρώτο κόμμα λαμβάνει μπόνους 50 εδρών, άρα, απομένουν προς διανομή άλλες 250 έδρες οι οποίοι κατανέμονται αναλογικά σε όσα κόμματα καταφέρουν να περάσουν το όριο του 3%.

2. Ο αριθμός των εδρών που θα λάβει κάθε κόμμα προκύπτει από ένα πηλίκο στο οποίο αριθμητής είναι το γινόμενο του 250 (όσες οι προς διανομή έδρες) επί το ποσοστό που θα λάβει το κόμμα και παρανομαστής είναι το άθροισμα των ποσοστών όλων των κομμάτων που μπαίνουν στη Βουλή (αφαιρείται δηλαδή από το 100% το άθροισμα των κομμάτων που μένουν εκτός Κοινοβουλίου).

Με βάση αυτόν τον μηχανισμό του νόμου Παυλόπουλου, εάν υποθέσουμε ότι όλα τα κόμματα μπαίνουν στη Βουλή, δηλαδή ο παρανομαστής σε αυτήν την περίπτωση είναι ο μέγιστος (100) τότε το μέγιστο απαιτούμενο ποσοστό αυτοδυναμίας για το πρώτο κόμμα φτάνει στο 40,4% (250Χ40,4/100=101). Με αυτό το ποσοστό λαμβάνει 101 έδρες και μαζί με το μπόνους των 50 εδρών, εξασφαλίζει κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Από κει και πέρα, σύμφωνα πάντα με το νόμο Παυλόπουλου, για κάθε 1% που θα λάβουν τα κόμματα τα οποία δεν θα μπουν στη Βουλή, μειώνεται κατά 0,4% το ποσοστό που είναι αναγκαίο για την αυτοδυναμία. Τα ποσοστά αυτοδυναμίας, σε σχέση με τα ποσοστά των εκτός Βουλής κομμάτων, διαμορφώνονται όπως δείχνει ο παρακάτω πίνακας:

 

Ποσοστό κομμάτων εκτός Βουλής

Ποσοστό αυτοδυναμίας

1,0%

40,0%

2,0%

39,6%

3,0%

39,2%

4,0%

38,8%

5,0%

38,4%

6,0%

38,0%

7,0%

37,6%

8,0%

37,2%

9,0%

36,8%

10%

36,4%

11%

36,0%

12%

35,6%

13%

35,2%

14%

34,8%

15%

34,4%


Με βάση το αποτέλεσμα των πρόσφατων ευρωεκλογών η ΝΔ θα χρειαζόταν ποσοστό μόλις 32% προκειμένου να επιτύχει αυτοδυναμία, καθώς το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που βρέθηκε κάτω του 3% έφτασε στο πολύ υψηλό 20,96%. Με το 33,12% που έλαβε η ΝΔ στην ευρωκάλπη θα εξέλεγε 155 βουλευτές.

Βεβαίως, στις εθνικές εκλογές το άθροισμα των ποσοστών των εκτός Βουλής κομμάτων θα είναι λογικά αρκετά μικρότερο, κυρίως εάν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις που θέλουν επτά κόμματα να μπαίνουν στο Κοινοβούλιο. Την ίδια ώρα, όμως, αναμένεται να είναι υψηλότερο και το ποσοστό της ΝΔ σε σχέση με το 33,12% των ευρωεκλογών.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις οι οποίες διεξήχθησαν με το νόμο Παυλόπουλου συνέβησαν τα εξής:  

- Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 το ποσοστό αυτοδυναμίας ήταν υψηλό, στο 37,8% καθώς τα εκτός Βουλής κόμματα συγκέντρωσαν μόλις 6,4% (ο ΣΥΡΙΖΑ με 35,46% είχε λάβει 145 έδρες).

- Στις εκλογές του Γενάρη 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ είχε αγγίξει την αυτοδυναμία καθώς είχε λάβει 36,34% (149 έδρες) ενώ το ποσοστό αυτοδυναμίας ήταν 36,92%, με τα εκτός Βουλής κόμματα να συγκεντρώνουν 8,6%.

- Στις εκλογές του Ιουνίου 2012 το ποσοστό αυτοδυναμίας ήταν πολύ υψηλό, στο 37,98% καθώς τα εκτός Βουλής κόμματα συγκέντρωσαν μόλις 5,97% (η ΝΔ με 29,66% είχε λάβει 120 έδρες).

- Τέλος, στις εκλογές του Μαΐου 2012 καταγράφηκε το χαμηλότερο απαιτούμενο ποσοστό αυτοδυναμίας, μόλις 32,72% καθώς τα εκτός Βουλής κόμματα είχαν συγκεντρώσει 18,99%, περισσότερο και από το ποσοστό του πρώτου κόμματος της ΝΔ η οποία είχε λάβει 18,81% εκλέγοντας 108 βουλευτές.