Το ερώτημα δεν είναι αποκλειστικώς δικό μου, αλλά πολλών δυτικών αναλυτών και Αμερικανών αξιωματούχων, οι οποίοι προσπαθούν να αντιληφθούν ποια είναι τα όρια στα οποία θα σταματήσει ο Ερντογάν την αμφιλεγόμενη πολιτική του, αλλά κυρίως αν όσα απειλεί να πράξει αντιστοιχούν όντως στις προθέσεις του, ή αποτελούν όπλα εκβιαστικής τακτικής.
Το μόνο βέβαιον είναι ότι πρόκειται για άνθρωπο μεγαλομανή, αυταρχικό, ο οποίος χρησιμοποιεί τον λαό του για επίτευξη των προσωπικών στόχων του, αλλά παραλλήλως που δεν διστάζει να ιδιοποιείται το δημόσιο χρήμα.
Ασφαλώς, αυτά όλα δεν θα ενοχλούσαν καθόλου την Δύση, αν ένας ηγέτης αυτού του είδους θα εξυπηρετούσε τα δυτικά συμφέροντα. Τα ανωτέρω, καθίστανται αρνητικά, όταν ο εν λόγω ηγέτης στραφεί εναντίον της, ή ακόμη και αν δεν είναι απολύτως υπάκουος.
Η περίπτωση του Ερντογάν είναι χαρακτηριστική της συμπάθειας που του επέδειξε η Δύση, από την έναρξη της πολιτικής σταδιοδρομίας του, έως την στιγμή της αντιπαράθεσής του με το Ισραήλ. Μάλλον θεωρήθηκε αυτή ως πολιτικό τέχνασμα, λόγω του ότι η οικονομία της Τουρκίας δεν γνώρισε άνθηση μόνον λόγω της πολιτικής του Ερντογάν κατά τα πρώτα χρόνια, αλλά και λόγω του ισραηλιτικού κεφαλαίου, δεδομένου ότι οι επτά στους δέκα μεγαλύτερους επιχειρηματίες στην Τουρκία είναι Ισραηλίτες.
Μάλιστα δε, παρατηρείται το εξής οξύμωρο. Παρά το ότι οξύνονται οι πολιτικές σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ, οι οικονομικές δεν υπέστησαν καμιά αρνητική μεταβολή. Απεναντίας, έχουν σημειωθεί και αυξήσεις στις συναλλαγές τους. Στο δε καίριο ζήτημα της ενέργειας, επικεφαλής των ειδικών τουρκικών οργανισμών, είναι Ισραηλίτες. Ίσως, για να συνεννοούνται καλύτερα με τους επίσης Ισραηλίτες επικεφαλής των δύο εταιριών που ανέλαβαν την εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων του Ισραήλ.
Υποθέτω, ότι με τα όσα συμβαίνουν σήμερα, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ο Ερντογάν ως διαταραγμένη προσωπικότητα, όμως φαίνεται να διατηρεί την αυτοκυριαρχία του και να υποχωρεί έναντι των ισχυρών. Αυτό φαίνεται ότι έγινε πιστευτό και στις ΗΠΑ, γι’ αυτό και οι αισιόδοξες προβλέψεις του Υπουργείου Άμυνας, ότι τελικά ο Ερντογάν θα υποχωρήσει στο ζήτημα των S-400.
Εδώ όμως, υπεισέρχεται άλλος παράγοντας. Ο Ερντογάν, δεν είναι εύκολο να υποχωρήσει, επειδή ούτε ένα από τα μεγαλεπήβολα σχέδιά του βρήκε την ανταπόκριση που ανέμενε. Το όνειρό του να ηγηθεί του μουσουλμανικού κόσμου ξέφτισε. Και δεν μπορούσε να συμβεί αλλιώς, από την στιγμή που έχει απέναντί του δύο ισχυρές δυνάμεις με τις ίδιες βλέψεις. Το Ιράν και την Αίγυπτο.
Οι δύο αυτές χώρες -ομού με το Ιράκ του Σαντάμ και την Λιβύη του Καντάφι, κάποτε- ανέκαθεν είχαν περισσότερα ερείσματα στον μουσουλμανικό κόσμο, αφενός διότι επί πολλές δεκαετίες η Τουρκία του κεμαλισμού δεν ήταν στενά συνδεμένη με το ισλάμ, αφετέρου οι μνήμες του αραβικού κόσμου από την στυγνή οθωμανική δικτατορία είναι ακόμη νωπές. Μόλις και συμπληρώνονται 90 χρόνια από την απελευθέρωσή τους.
Ούτε όμως επέτυχε κατ’ ελάχιστο να υλοποιηθεί η πολιτική Νταβούτογλου περί "μηδενικών προβλημάτων" με τους γείτονες, που μετετράπη σε "πολιτική μόνον προβλημάτων". Αλλά, και στο εσωτερικό της χώρας, η απομάκρυνση από τον Ερντογάν σημαντικού μέρους των ψηφοφόρων -ιδίως πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές- έδειξε ισχυροποίηση της αντιπολίτευσης, παρότι μέρος αυτής -οι Γκρίζοι Λύκοι- συμπράττουν με τον Ερντογάν και αποτελούν το πολιτικό του σωσίβιο.
Το δύσκολο επομένως ερώτημα, που καλείται να απαντήσει ο αναλυτής, είναι κατά πόσο ένας αυταρχικός άνθρωπος, και μάλιστα αδίστακτος εμπρός στον ανθρώπινο πόνο, θα εγκαταλείψει τα μεγαλομανή σχέδιά του, επιστρέφοντας στην πραγματικότητα. Η επιμονή του να ακολουθεί στρεβλή οικονομική πολιτική, παρά τα δυσμενή αποτελέσματα που φέρει, παρέχει μια απόδειξη, ότι θα υποχωρήσει, μόνον όταν τα ανταλλάγματα που θα λάβει είναι αξιόλογα.