Έντονο φαινόμενο ευτροφισμού παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες στο δεύτερο πόδι της Χαλκιδικής, με φωτογραφίες που τραβήχτηκαν εχθές, Κυριακή, από drone στην περιοχή του Αρμενιστή να αποτυπώνουν μία εκτενή λωρίδα με φυσαλίδες κατά μήκος της ακτογραμμής.
Μιλώντας στη Voria.gr, o καθηγητής Θαλάσσιας Βιολογίας του ΑΠΘ Χαρίτων Σαρλ Χιντήρογλου, εξήγησε πως το φαινόμενο οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως οι πρωτοφανείς υψηλές θερμοκρασίες που καταγράφηκαν τις τελευταίες ημέρες στη χώρα, τα ζεστά νερά καθώς και η μεταφορά των θρεπτικών στοιχείων, τονίζοντας ωστόσο πως ο ευτροφισμός δεν εμπνέει ανησυχία. «Είναι ένα παροδικό φαινόμενο το οποίο θα φύγει με τους αέρηδες. Λίγο οι μέδουσες, λίγο ο καύσωνας, είναι λογικό να υπάρχει ευτροφισμός, που συνδέεται και με την αύξηση του φυτοπλαγκτόν και του ζωοπλαγκτόν» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο καθηγητής σημείωσε ακόμη πως το εν λόγω φαινόμενο είναι συχνό και παρατηρείται τα τελευταία δέκα χρόνια στην περιοχή, με τη συμβολή του ανθρώπινου παράγοντα να είναι έμμεση. «Η αύξηση της θερμοκρασίας που επιτείνει τον ευτροφισμό είναι απόρροια και της κλιματικής αλλαγής, η οποία επηρεάζεται και από το ανθρώπινο φορτίο στο περιβάλλον» εξήγησε και πρόσθεσε: «Αυτά τα έντονα φαινόμενα θα έρχονται και θα φεύγουν, δεν χρειάζεται να ανησυχούμε».
SOS για την επιτήρηση της παράκτιας ζώνης
Στο ζήτημα ωστόσο που έδωσε μεγάλη βαρύτητα ο κ. Χιντήρογλου, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, είναι η καταγραφή και η περιβαλλοντική επιτήρηση της παράκτιας ζώνης της Χαλκιδικής αλλά και όλης της Βόρειας Ελλάδας.
«Εκτιμώ πως θα πρέπει να κοιταχθεί η περιοχή, να δούμε τη φέρουσα ικανότητα του συστήματος» τόνισε, υπογραμμίζοντας πως από την εποχή που η Χαλκιδική άρχισε να αναπτύσσεται τουριστικά και βιομηχανικά δεν έχει γίνει καταγραφή του περιβαλλοντικού συστήματος, που θα φέρει σίγουρα επιβαρύνσεις.
«Τα συστήματα είναι τρωτά και θα πρέπει να παρατηρούνται στο πλαίσιο πρόληψης, προκειμένου να μη βρεθούμε προ εκπλήξεων. Σε όλη τη Χαλκιδική μετά τον Μάιο επικρατεί ένας υπερπληθυσμός που επηρεάζει το οικοσύστημα, υπάρχει έντονη οικοδομική δραστηριότητα και αύξηση της χρήσης γης. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εξεταστούν οι βιολογικοί καθαρισμοί, να δούμε τη φέρουσα ικανότητα του συστήματος και τις μεταβολές που έχουν γίνει, καθώς το περιβάλλον έχει τη δυνατότητα να προσαρμόζεται τροποποιώντας και αντικαθιστώντας τη βιοποικιλότητα και αυτό πρέπει να το διατηρήσουμε. Όταν χάνεται κάτι, όπως ένα θαλάσσιο είδος, το περιβάλλον βρίσκει έναν "καλό αντικαταστάτη" και εξισορροπεί τις αλλαγές. Αυτό πρέπει να συντηρηθεί».
Ο κ. Χιντήρογλου μίλησε μάλιστα και για τη θερμική ρύπανση, μία από τις πιο ύπουλες, όπως τη χαρακτήρισε, ρυπάνσεις του περιβάλλοντος. «Πολλά μηχανήματα που χρησιμοποιούνται σε επιχειρηματικές μονάδες χρειάζονται ψύξη και το νερό που καταλήγει στη θάλασσα μπορεί να επιστρέφεται με αυξημένη κατά πέντε βαθμούς θερμοκρασία» σημείωσε ο καθηγητής. «Οι κραδασμοί που δέχεται το περιβάλλον από την ανθρώπινη δραστηριότητα πρέπει να προβλεφθούν και να απορροφηθούν» συμπλήρωσε, επισημαίνοντας την ανάγκη για ορθολογική διαχείριση της χερσαίας ζώνης.
Στο πλαίσιο αυτό έκανε λόγο για ανάγκη σύστασης ενός εθνικού σχεδίου για μόνιμη βιοπαρακολούθηση των παράκτιων ζωνών και της ποιότητας του νερού, προτείνοντας δε και τη συμβολή των επιχειρήσεων στο όλο εγχείρημα. «Πρέπει να μπει βαθιά το χέρι στην τσέπη για να προστατέψουμε το οικοσύστημα, στο πνεύμα της καλής προαίρεσης. Και θα ήταν εξίσου σημαντικό να συμβάλλουν και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε τέτοιες περιοχές ως προς τον σκοπό αυτό, καταγράφοντας τις κινήσεις τους αλλά και τις αλλαγές που παρατηρούν βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα στην περιοχή εκμετάλλευσής τους» κατέληξε ο καθηγητής.
Σε όλο το Βόρειο Αιγαίο
Την ίδια ώρα, πολύ μεγάλες συγκεντρώσεις φυτοπλαγκτού καταγράφονται φέτος στα νερά όλου του Βόρειου Αιγαίου κι έχουν ως αποτέλεσμα είτε να δημιουργούνται αντιαισθητικές κηλίδες μέσα στη θάλασσα, αντίστοιχες με αυτές που παρουσιάζονται κατά διαστήματα στον Θερμαϊκό, είτε να κάνουν θολά τα νερά.
«Σχεδόν κάθε καλοκαίρι έχουμε κάποια φαινόμενα, τα οποία κάποιες φορές είναι σε μεγαλύτερη έκταση και σε μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης. Αυτή τη χρονιά είχαμε μία σειρά από φαινόμενα και με τη βλέννα από τον Μαρμαρά που επηρέασε τα σημεία των παράκτιων περιοχών στο Βόρειο Αιγαίο, στην περιοχή της Θράκης, της Καβάλας και της Λήμνου και βέβαια έχουμε και το φαινόμενο με τις τσούχτρες. Τελευταία έχουμε το πρόβλημα που βλέπουμε όλοι ότι τα νερά είναι λίγο θολά. Αυτό έχει να κάνει με την αυξημένη φυτοπλαγκτονική παραγωγή. Έχουμε μία έκρηξη φυτοπλαγκτονικών οργανισμών, όχι βέβαια σε τέτοια έκταση, όπως στην εικόνα που βλέπαμε με τη βλέννα στη θάλασσα του Μαρμαρά, η οποία προκαλείται από την εκροή αλάτων από τις παρακείμενες χερσαίες, παράκτιες εκτάσεις. Αυτό, σε συνδυασμό με τις περιβαλλοντικές συνθήκες, την επικράτηση υψηλών θερμοκρασιών και τη νηνεμία, όταν δηλαδή δεν υπάρχουν τα θαλάσσια ρεύματα που να τους διασπείρουν σε ανοιχτότερες περιοχές, δημιουργεί αυτή τη στρωμάτωση των νερών και παρατηρείται το φαινόμενο κοντά στις ακτές. Όμως αυτό είναι κάτι παροδικό. Πιστεύω ότι σε λίγες ημέρες και με την επικράτηση των μελτεμιών στο Αιγαίο και των ανέμων με πιο μεγάλη ένταση, θα έχουμε και πιο ισχυρά θαλάσσια ρεύματα, επομένως θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα», εξήγησε στη Voria.gr ο καθηγητής του τμήματος Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Δρόσος Κουτσούμπας.
Ο καθηγητής τόνισε ότι τα φαινόμενα αυτά οφείλονται σε μεγάλο βαθμό σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες. «Οι εξάρσεις φυτοπλαγκτονικών οργανισμών προκαλούνται από την αυξημένη παροχή θρεπτικών αλάτων. Ας χρησιμοποιήσουμε, λοιπόν, λιγότερα λιπάσματα. Ας προσέξουμε να λειτουργούν σωστά οι βιολογικοί καθαρισμοί, γιατί πέρα από τα δημόσια δίκτυα, υπάρχουν και ιδιωτικές εγκαταστάσεις. Επίσης, υπάρχει το θέμα της κατανάλωσης. Ας τρώμε το μικρό ψάρι, τη σαρδέλα, τον γαύρο, γιατί τα μεγάλα ψάρια είναι αυτά που θα καταναλώσουν και τις τσούχτρες. Το ένα είναι αλυσίδα με το άλλο. Ή η παρουσία των θαλασσίων χελωνών που επίσης τρώνε μέδουσες. αλλά σκοτώνονται από την ακτοπλοΐα ή πιάνονται στα δίχτυα. Δηλαδή, η παρέμβαση του ανθρώπου δημιουργεί προβλήματα. Πρέπει πολλά από αυτά που λέμε ως ευχές να τα κάνουμε πράξη» σημείωσε.
Πηγή φωτογραφιών: Αλέξανδρος Αθανασιάδης / thes.gr