Μεγάλες είναι οι προσδοκίες των εμπόρων της Θεσσαλονίκης για τη φετινή εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων. Μετά το καταναλωτικό ξέσπασμα το σαββατοκύριακο των ενδιάμεσων εκπτώσεων του Νοεμβρίου και τη δυναμική που έδειξε η Black Friday για πολλές επιχειρήσεις, τα εμπορικά καταστήματα ετοιμάζονται πυρετωδώς για τον χρυσό μήνα της χρονιάς, όπως ονομάζεται χαρακτηριστικά ο Δεκέμβριος. Εν αναμονή του εορταστικού διακόσμου, τον οποίο στο κέντρο της πόλης έχει αναλάβει ο δήμος Θεσσαλονίκης, στην αγορά της Τούμπας ο Εμπορικός Σύλλογος, ενώ σχετικές πρωτοβουλίες αναλαμβάνονται και από τους μικρότερους δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος.
Μετά από επτά χρόνια ύφεσης τα εμπορικά καταστήματα που επιβιώνουν μπορούν να χαρακτηριστούν ανθεκτικά. Επομένως, δικαιωματικά αναμένουν καλά νέα από τον χριστουγεννιάτικο τζίρο, που παρά την ύφεση είναι πάντα αξιοσημείωτος.
Ακόμη και πριν από την κρίση ο Δεκέμβριος αντιπροσώπευε για την αγορά στη Θεσσαλονίκη το 30% - 40% των πωλήσεων της χρονιάς. Πολύ περισσότερο τώρα που οι καταναλωτές είναι συγκρατημένοι –συχνά λόγω αντικειμενικής αδυναμίας- και περιμένουν την αφορμή για να ψωνίσουν. Εκπτώσεις, προσφορές και γιορτές είναι κατά σειρά τα τρία κίνητρα που έχουν, πέραν των αναγκών τους. Υπό την προϋπόθεση ότι ο εμπορικός κόσμος θα κινηθεί αξιόπιστα προς όφελος της πελατείας του και όχι ευκαιριακά για να βγάλει κάτι παραπάνω στα… κρυφά.
Αυτό σημαίνει ότι τις κρίσιμες ημέρες –όπως για παράδειγμα την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου, που τα μαγαζιά είναι ανοιχτά και η κίνηση μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη μέρα- οι τιμές δεν θα πειραχτούν προς τα πάνω. Ή όταν υπάρχουν εκπτώσεις και προσφορές οι τιμές να είναι πραγματικά μειωμένες και η ποικιλία επαρκής. Διότι πολλά παρατηρούνται κάθε χρόνο στην αγορά, που έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, οι οποίοι επειδή, πλέον, μετρούν τα χρήματα περισσότερο από παλαιότερα είναι πιο προσεκτικοί.
Η Θεσσαλονίκη ως πόλη του εμπορίου όφειλε να βρίσκεται στην πρωτοπορία, κάτι που δυστυχώς δεν ισχύει. Μπορεί όμως να αποτελέσει στόχο και μελλοντική προοπτική. Τα τελευταία χρόνια κάποιες ιδέες υπάρχουν –κυρίως από τον Εμπορικό Σύλλογο-, αλλά η πλειοψηφία των εμπόρων δεν ανταποκρίνεται.
Παράδειγμα πρώτο: χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Open Mall που προσπάθησε να δημιουργήσει ο Εμπορικός Σύλλογος στο κέντρο της πόλης, αλλά τα ίχνη του αγνοούνται, κυρίως λόγω της απροθυμίας των καταστημάτων να συμμετέχουν. Σήμερα μόνο κάποιες ξεθωριασμένες ταμπέλες θυμίζουν στους πιο ρομαντικούς το εγχείρημα.
Παράδειγμα δεύτερο: η εκάστοτε εορταστική περίοδος, που για τα περισσότερα εμπορικά καταστήματα έχει ως χωροταξικό όριο τη βιτρίνα τους. Λες και το πεζοδρόμιο είναι κάποιου άλλου ή λιγότερο σημαντικό για την προσέλκυση των καταναλωτών. Λες κι αν κάποιο μαγαζί φωτίσει το δέντρο που βρίσκεται μπροστά του θα κάνει κάποιο κακό ή θα μπει σε πολλά έξοδα.
Παράδειγμα τρίτο: οι προσπάθειες που κατά καιρούς έχουν γίνει για την έκδοση εκπτωτικής κάρτας του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, που θα απευθύνεται είτε σε ξένους επισκέπτες, είτε σε σταθερούς πελάτες, οι οποίοι θα ενημερώνονται8 για προσφορές μέσω συστημάτων τηλεματικής στα κινητά τους τηλέφωνα και στο ηλεκτρονικό τους ταχυδρομείο.
Παράδειγμα τέταρτο: το ηλεκτρονικό πολυκατάστημα του κέντρου της πόλης, που κάποιοι ξεκίνησαν όχι μία, αλλά περισσότερες φορές, χωρίς ιδιαίτερη ανταπόκριση.
Όλα αυτά έχουν μόνο μια αδυναμία. Σε μία κοινωνία ασυνήθιστη να κάνει οτιδήποτε πάνω από τα βασικά εθισμένη ή διαφορετικό από τα συνηθισμένα, απαιτούν ενεργό συμμετοχή σε καθημερινή βάση. Κάτι βαρύ για το παραδοσιακό εμπόριο της Θεσσαλονίκης, που συχνά αδικεί τον εαυτό του όταν περιορίζεται στη γκρίνια για την –όντως δύσκολη- κατάσταση.