Τον δρόμο της επιστροφής για την πατρίδα τους έχουν πάρει τις τελευταίες ημέρες αρκετοί Έλληνες, κυρίως φοιτητές, που ζουν στη Βρετανία, βλέποντας τον πρωθυπουργό, Μπόρις Τζόνσον να λαμβάνει μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας και την πρόληψη της διασποράς του κορωνοϊού με... το σταγονόμετρο.
Μεταξύ των 400 Ελλήνων που επέστρεψαν την Παρασκευή στην Ελλάδα ήταν και ο 27χρονος Δημήτρης Σ., που κάνει το μεταπτυχιακό του στη μοριακή βιολογία στο Πανεπιστήμιο του Staffordshire. Ο Δημήτρης μένει στο Στόουκ-ον-Τρεντ, μια πόλη νοτιοανατολικά του Λίβερπουλ, και μιας και τα περισσότερα κρούσματα έχουν επιβεβαιωθεί στο Λονδίνο, έβλεπε τους εκεί κατοίκους να αδιαφορούν για τον ιό. «Στην αρχή είχα πάρει χαλαρά το θέμα με τον κορωνοϊό, αφού ήταν μια γρίπη που απλά εξαπλωνόταν γρήγορα. Παρέβλεψα, όμως, το γεγονός πως έχουμε να κάνουμε και με την ανθρώπινη ανευθυνότητα» λέει στη Voria.gr και εξηγεί: «Στην πόλη που μένω κανείς δεν προσέχει. Όλοι βγαίνουν για βόλτες, στιβάζονται στα σούπερ μάρκετ και τα μέτρα ατομικής υγιεινής είναι ελάχιστα». «Η κοινή λογική έχει φύγει από το παράθυρο» σχολιάζει.
Ο Δημήτρης επέστρεψε με πρωινή πτήση από το Λονδίνο στη Θεσσαλονίκη και όπως αναφέρει τα μέτρα προστασίας στα δύο αεροδρόμια διέφεραν σημαντικά. «Στην Αγγλία ελάχιστοι φορούσαν γάντια, μάσκες σχεδόν κανείς. Οι επιβάτες έρχονταν κοντά μου σαν να μην έχουν αντιληφθεί τι γίνεται. Στο "Μακεδονία" από την άλλη, όταν προσγειωθήκαμε, μπήκαν στο αεροπλάνο δύο υπάλληλοι του αεροδρομίου, πλήρως προστατευμένοι, και μας έδωσαν να συμπληρώσουμε ένα έγγραφο με τα στοιχεία μας και το πού θα μείνουμε τις επόμενες 14 ημέρες. Στο μεταξύ, οι περισσότεροι επιβάτες ήδη φορούσαμε μάσκες και γάντια. Το αεροπλάνο μάς άφησε σε άλλο σημείο, όχι εκεί που μας αφήνει υπό κανονικές συνθήκες. Στον έλεγχο των διαβατηρίων, αστυνομικοί μάς έκαναν ταυτοποίηση» αναφέρει. Ο ίδιος έχει επιστρέψει σε σπίτι συγγενών του στη Θεσσαλονίκη και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε κατ'οίκον περιορισμό.
Ομοίως και η Αντιγόνη Γκιζά, 25χρονη φοιτήτρια που ζει στο Λονδίνο και κάνει το μεταπτυχιακό της στην αστική αναγέννηση στο University College London. Η ίδια επέστρεψε την Παρασκευή στη Θεσσαλονίκη και βρίσκεται σε καραντίνα στο σπίτι της. «Στο αεροδρόμιο Μακεδονία ήταν πολύ καλύτερα τα μέτρα σε σχέση με το αεροδρόμιο στο Λονδίνο. Πριν τον έλεγχο των διαβατηρίων, μάς έβαλαν σε σειρές, τηρώντας ο καθένας ένα μέτρο απόσταση από τον άλλο, ενώ οι υπάλληλοι μάς έβαζαν πέντε πέντε μέσα για έλεγχο». Η Αντιγόνη έφυγε από το Λονδίνο μετά από σχετικές συστάσεις του Πανεπιστημίου της και φοβούμενη για πιθανό lockdown στην πόλη. «Τα μαθήματα στο Πανεπιστήμιο είχαν ήδη ξεκινήσει να γίνονται διαδικτυακά εδώ και περίπου δύο εβδομάδες. Η διοίκηση μάς έστειλε μέιλ, παροτρύνοντάς μας να φύγουμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, εκτιμώντας πως η κατάσταση θα τραβήξει για καιρό» αναφέρει η Αντιγόνη και συμπληρώνει: «Μένω σε ιδιωτική εστία και σχεδόν όλοι οι συμφοιτητές μου έχουν γυρίσει σπίτια τους ή στις χώρες τους. Οι μόνοι που είχαν λάβει μέτρα προστασίας έναν μήνα πριν ήταν οι Κινέζοι φοιτητές που έβλεπαν τι γίνεται στη χώρα τους και είχαν κλειστεί στα σπίτια τους. Στην αρχή το θεωρούσαμε υπερβολικό, αλλά τελικά ήταν ό,τι πιο σωστό μπορούσαν να κάνουν».
Τόσο ο Δημήτρης όσο και η Αντιγόνη βλέπουν τα μέτρα που έχουν παρθεί στην Ελλάδα να είναι γρηγορότερα και αυστηρότερα και, όπως αναφέρουν, εδώ νιώθουν «πιο προστατευμένοι». Παράλληλα, κανείς από τους δύο δεν γνωρίζει πότε θα επιστρέψει στην Αγγλία, ενώ εκτιμούν πως αυτό θα γίνει μετά από δύο μήνες, μιας και η χώρα βρίσκεται ακόμη στην αρχή της εξάπλωσης της πανδημίας.
Ανησυχία για τους εργαζομένους στη Βρετανία
Ήδη από την Τρίτη ο Βρετανός υπουργός Οικονομικών, Ρίσι Σουνάκ, είχε ανακοινώσει πακέτο στήριξης των επιχειρήσεων ύψους 330 δισ. λίρες, ενώ την Παρασκευή ανακοίνωσε πως το κράτος θα καλύψει το 80% του μισθού των εργαζομένων που οι επιχειρήσεις στις οποίες εργάζονται έχουν πληγεί οικονομικά από τις επιπτώσεις του κορωνοϊού. Το απόγευμα της Παρασκευής ο Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε το κλείσιμο των παμπ, των εστιατορίων και εν γένει των καταστημάτων εστίασης, καθώς και των χώρων άθλησης και ψυχαγωγίας, όπως τα γυμναστήρια και οι κινηματογράφοι, με ισχύ από εχθές, Σάββατο. Την προηγούμενη ημέρα έκλεισαν τα σχολεία αλλά και 40 σταθμοί του μετρό από τους συνολικά 270 που υπάρχουν στο Λονδίνο.
Όπως αναφέρει ο Σπύρος Βρατσικίδης, που εργάζεται στον τομέα των logistics σε εταιρεία στο Λονδίνο, οι χώροι εστίασης είχαν ήδη αρχίσει να κλείνουν πριν την κυβερνητική οδηγία. «Οι εταιρείες στο Λονδίνο άρχισαν να λαμβάνουν δραστικά μέτρα, χωρίς να τους το πει η κυβέρνηση. Τα καταστήματα εστίασης από αυτή την εβδομάδα σταδιακά έκλειναν οικειοθελώς, ενώ οι επιχειρήσεις προέτρεπαν τους εργαζομένους να δουλεύουν από το σπίτι, εφόσον ήταν δυνατόν» λέει χαρακτηριστικά, τονίζοντας την ωριμότητα που επέδειξε τόσο ο κόσμος στο Λονδίνο όσο και οι επαγγελματίες, σε αντίθεση με την κυβέρνηση Τζόνσον.
Παρόλο όμως που η κυβέρνηση ανακοίνωσε τα οικονομικά μέτρα για τους εργαζομένους, ήδη πολλοί από αυτούς, κυρίως στον χώρο της εστίασης, απολύθηκαν. «Στην Αγγλία υπάρχει ένα σύστημα που ο εργοδότης σε παίρνει για μία περίοδο 3 μηνών, χωρίς να έχει υποχρέωση να σε κρατήσει, όπως βέβαια και ο εργαζόμενος δεν είναι υποχρεωμένος να παραμείνει στην εργασία του. Όταν η κίνηση στους δρόμους του Λονδίνου ξεκίνησε να λιγοστεύει και οι χώροι εστίασης είδαν τους καταναλωτές να μειώνονται, κάποιοι εργαζόμενοι, και κυρίως αυτοί που βρίσκονταν σε αυτό το καθεστώς, απολύθηκαν» λέει ο Σπύρος, ο οποίος ανησυχεί και για τη δική του θέση εργασίας. Ο ίδιος βρίσκεται στο εν λόγω καθεστώς και ενώ με την εξαγγελία των νέων μέτρων, οι πολίτες έδειξαν να χαλαρώνουν, συνεχίζει να είναι επιφυλακτικός μιας και η εταιρεία του συνεργάζεται με εταιρείες στην Ιταλία και την Ισπανία και πλέον περιμένουν πότε θα ανοίξει ξανά η αγορά της Ευρώπης.
«Το μέτρο που εξήγγειλε η κυβέρνηση για τους μισθούς ήταν πολύ θετικό» αναφέρει από την πλευρά του ο Μαρίνος Χαλκιαδάκης, που εργάζεται σε τηλεφωνικό κέντρο τράπεζας στην πόλη Ληντς, βορειοανατολικά του Μάντσεστερ, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως δεν έχουν ακόμη τεθεί τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις για αυτό το μέτρο. «Ήδη έχουν απολυθεί άτομα και δεν έχει ξεκινήσει κάποιο απτό σχέδιο από την κυβέρνηση. Δεν έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο για το ποιος δικαιούται τα χρήματα αυτά και τι θα γίνει με όσους απολύθηκαν αυτή την περίοδο. Αν η κατάσταση αυτή κρατήσει ένα 6μηνο, δεν υπάρχει περίπτωση η κυβέρνηση να πληρώσει όλα αυτά τα χρήματα» αναφέρει ο Μαρίνος. «Είναι περίεργο να έχεις αλλάξει χώρα και να ορθοποδείς μετά από πολύ κόπο και ξαφνικά να μην ξέρεις αν αυτή η προσπάθεια θα πάει πάλι πίσω» προσθέτει.
Μουδιασμένοι οι Άγγλοι, υστερία στα σούπερ μάρκετ, στο ζενίθ η αισχροκέρδεια
Στη Βρετανία, παρόλο που σε κυβερνητικό επίπεδο έχουν ληφθεί ελάχιστα μέτρα σε σχέση με τον αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων του κορωνοϊού, κάποιοι πολίτες έχουν λάβει πρωτοβουλιακά μέτρα προστασίας. Φαίνονται όμως αβέβαιοι για το τι θα επακολουθήσει, μιας και η βρετανική κυβέρνηση δείχνει να δίνει βαρύτητα στην οικονομία και όχι στο κοινωνικό σύνολο. Στη χώρα καταγράφονται μέχρι στιγμής 3.983 κρούσματα και 177 θάνατοι από την ασθένεια, αριθμός που εκτιμάται ότι είναι πλασματικός και πως θα αυξηθεί κατακόρυφα με την τακτική Τζόνσον, ο οποίος έχει αρκεστεί περισσότερο σε... συμβουλές.
«Το Λονδίνο είναι ένα μεγάλο οικονομικό κέντρο και πηγαινοέρχονται καθημερινά εκατομμύρια άνθρωποι σε αυτή την πόλη. Η κυβέρνηση δεν έχει πάρει κανένα έμπρακτο μέτρο και δεν ξέρω πώς θα εξελιχθεί όλο αυτό» αναφέρει ο Μαρίνος και συνεχίζει: «Οι πολίτες έχουν αντιληφθεί τι γίνεται την τελευταία εβδομάδα κυρίως και είναι μουδιασμένοι. Ο Τζόνσον έβαλε σε προτεραιότητα την οικονομία της χώρας, παρά τη δημόσια υγεία. Πήρε ένα ρίσκο, που αν έπιανε θα έβαζε τα γυαλιά στον υπόλοιπο κόσμο, όμως δεν νομίζω ότι αυτό το πείραμα θα πετύχει». Όπως εξηγεί, στόχος της βρετανικής κυβέρνησης ήταν να νοσήσει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού για να αποκτήσει αντισώματα, όμως κανείς δεν γνωρίζει αν τελικά μπορείς να ξανανοσήσεις ή τι επιπτώσεις θα έχει αυτή η γρίπη στην υγεία του καθενός. «Οι ηλικιωμένοι είναι σε πανικό. Κανείς δεν ξέρει τι αντίκτυπο θα αφήσει αυτό στις ζωές και την καθημερινότητα, κανείς δεν ξέρει πόσο θα κρατήσει» σημειώνει ο Μαρίνος.
«Η Αγγλία πάντα είχε μία υπεροψία. Δεν θέλει να ακολουθήσει τη ροή των άλλων χωρών» σχολιάζει από την πλευρά του ο Σπύρος. Ο ίδιος έχει δει την κίνηση στους δρόμους του Λονδίνου να είναι εμφανώς μειωμένη και κάποιους πολίτες να λαμβάνουν ατομικά μέτρα προστασίας, όπως μάσκες, γάντια, κυρίως όμως αντισηπτικά. «Το πρωί βλέπεις κόσμο στον δρόμο, οι οποίοι είτε πάνε αναγκαστικά στη δουλειά τους είτε πηγαίνουν για να πάρουν προμήθειες. Υπάρχουν βέβαια κι εκείνοι που δεν αντιλαμβάνονται την κατάσταση και βγαίνουν βόλτα. Το βράδυ, όμως, στο Λονδίνο δεν κυκλοφορεί ψυχή» αναφέρει και συμπληρώνει: «Το μετρό μυρίζει αντισηπτικό και οι πολίτες έχουν περιορίσει τις μετακινήσεις τους, παρόλο που η κυβέρνηση δεν έχει επιβάλλει κάτι».
Τα σούπερ μάρκετ της χώρας αντιμετωπίζουν μία πρωτοφανή καταναλωτική επιδρομή, τα περισσότερα ράφια είναι άδεια και πολλά προϊόντα σε έλλειψη. Χαρακτηριστικές είναι τόσο οι εικόνες, όσο και η ιστορία που αφηγείται ο Ρωμανός Τσάρας, που ζει στο Λονδίνο και εργάζεται ως μηχανικός τηλεπικοινωνιών. «Τις προάλλες είχα πάει στο σούπερ μάρκετ για τα ψώνια μου και ένας πελάτης είχε πάρει 3 κιβώτια με κρεμοσάπουνα. Κιβώτια, όπως έχουμε εμείς κάτω τα τελάρα, όχι συσκευασίες» λέει και συνεχίζει: «Κάποια στιγμή, ένας άλλος πελάτης, βλέποντας το καρότσι του πρώτου, πήγε και πήρε κάποια πράγματα από μέσα και έφυγε. Κανείς δεν είπε τίποτα».
Πολλά σούπερ μάρκετ της χώρας καταγράφουν έλλειψη σε είδη όπως χαρτιά υγείας, σαμπουάν, αντισηπτικά, ακόμη και τρόφιμα. «Τα μακαρόνια έχουν εξαφανιστεί, το ίδιο και τα λαχανικά που ως επί το πλείστον είναι εισαγόμενα, το ίδιο και τα κρέατα» αναφέρει ο Ρωμανός. Πλέον, επισημαίνει, έχει μπει πλαφόν στα τεμάχια ανά είδος, προκειμένου να μπορούν και άλλοι πολίτες να προμηθευτούν τα προϊόντα.
Μέσα σε όλη αυτή την «υστερία του κόσμου», όπως την χαρακτηρίζει ο Ρωμανός, η αισχροκέρδεια ανθίζει για τα καλά. «Την Παρασκευή βρήκα μετά από δύο - τρία καταστήματα που γύρισα, δύο 4άδες χαρτιά υγείας. Σε μία φυσιολογική κατάσταση αυτά θα κόστιζαν περίπου 3 λίρες. Σήμερα τα πλήρωσα 14!» λέει στη Voria.gr. Το ίδιο γίνεται σε όλα τα προϊόντα στα οποία καταγράφεται έλλειψη. «Ένα τζελ αντισηπτικού 500ml κοστίζει πλέον 15 λίρες, ενώ η αρχική του τιμή ήταν στις 2-3 λίρες» προσθέτει.