Στην Ελλάδα η σοβαρότητα δεν περισσεύει. Το αντίθετο. Υπάρχει έλλειψη. Φυσικά αν τα πράγματα ήταν διαφορετικά η χώρα δεν θα χρεοκοπούσε επί δέκα συναπτά έτη, χωρίς επί της ουσίας η κοινωνία να αντιμετωπίζει το θέμα με σοβαρότητα. Διότι το μόνο που μας νοιάζει –ο κανόνας δηλαδή- είναι η πάρτη μας, αλλά με έναν τρόπο, όχι μόνο παλαιομοδίτικό και ξεπερασμένο, αλλά…αρρωστημένο.
Το χθεσινό Export Summit, που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ) προσέφερε μία ακόμη απόδειξη της κακής νοοτροπίας που κυριαρχεί γύρω τριγύρω. Το φετινό συνέδριο είχε ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα, υπό την έννοια ότι η διεθνής αγορά εξοπλισμού και προμηθειών των πλοίων ξεπερνάει τα 120 δισ. ετησίως, εκ των οποίων οι ελληνικές επιχειρήσεις καρπώνονται μόλις τα 150 εκατ., δηλαδή το 0,1%. Κι αυτό την ώρα που οι Έλληνες εφοπλιστές έχουν στην κατοχή τους τον μεγαλύτερο στόλο παγκοσμίως – ακολουθούν ασθμαίνοντας η Κίνα, η Ιαπωνία και η Γερμανία. Με αυτά τα δεδομένα υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρόν και το τι ακριβώς πρέπει να γίνει συζητήθηκε στα πάνελ του συνεδρίου. Η εκδήλωση ξεκίνησε με λίγες δεκάδες συμμετεχόντων, οι οποίοι στην πορεία έγιναν ακόμη λιγότεροι. Κι αυτό παρά το ότι ανάμεσα στους πρώτους ομιλητές –πέραν των πολιτικών προσώπων που ενδεχομένως έχουν κουράσει- ήταν άνθρωποι που σπάνια βλέπουμε στη Θεσσαλονίκη. Κυρίως ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Θόδωρος Βενιάμης και ο πρόεδρος του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Γιώργος Πατέρας. Σημαντικοί παράγοντες, δηλαδή, της ναυτιλιακής πιάτσας, οι οποίοι δύσκολα φαντάζονται οτιδήποτε πέριξ των δραστηριοτήτων τους μακριά από τον Πειραιά στην Ελλάδα και το Λονδίνο διεθνώς. Ως φαίνεται ούτε οι επιχειρηματίες της Θεσσαλονίκης και του ελληνικού Βορρά γενικότερα, ούτε οι παράγοντες που συχνάζουν στα γραφεία των φορέων της πόλης «καταδέχτηκαν» να αφιερώσουν μια – δυο ώρες από τον… πολύτιμο χρόνο τους για να ακούσουν κάποια πράγματα, τα οποία σαφώς εμπεριέχουν σπέρματα προοπτικών για τους κλάδους που τους ενδιαφέρουν και τις δουλειές τους. Σαφώς ένα συνέδριο δεν κάνει όσους συμμετέχουν πλούσιους από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά δυστυχώς τίποτα –πέραν ίσως του λαχείου και το τζόκερ- δεν κάνει κανέναν πλούσιο από τη μια μέρα στην άλλη. Για την επιτυχία χρειάζεται μέθοδος και δουλειά. Η κόπωση, λοιπόν, είναι εμφανής. Εξίσου ασφαλής είναι και η πορεία των κουρασμένων ανθρώπων και κυρίως των κουρασμένων επιχειρηματιών, οι οποίοι στα λόγια ομνύουν στην ελεύθερη αγορά και στην πράξη αναζητούν τη σιγουριά του κράτους.
Σε αντίθεση, λοιπόν, με την πρωινή εικόνα της φιλόξενης αίθουσας του Porto Palace, χθες το απόγευμα, στην ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη με την οποία ολοκληρώθηκε το φετινό Export Summit, δημιουργήθηκε το αδιαχώρητο. Η πρόσβαση στο ξενοδοχείο αποδείχθηκε προβληματική, αφοί κάποιοι επιστράτευσαν μέχρι και… μέσον, για να διασφαλίσουν μια θέση στην αίθουσα, στην οποία θα μιλούσε ο εν δυνάμει επόμενος πρωθυπουργός. Παράγοντες και παραγοντίσκοι ευρέως φάσματος από την πολιτική, επιχειρηματική και κοινωνική ζωή της Θεσσαλονίκης εμφανίστηκαν για να τους δουν και να τους έχουν στα υπόψιν οι ισχυροί της 8ης Ιουλίου. Οικείες φιγούρες στους δημοσιογράφους, οι οποίοι λόγω δουλειάς υποχρεώνονται να παρακολουθούν τις εκδηλώσεις χρόνια τώρα. Κενές χειραψίες, κούφιες κουβέντες, πλαστικά χαμόγελα και αρκετές φωτογραφίες συνθέτουν ένα σκηνικό παρακμιακό στα όρια του παραλόγου. Μια αντίθεση –πρωί και βράδυ- που δείχνει πόσο λίγο πιστεύουμε τελικά στην πραγματική οικονομία, στην παραγωγή, στις εξαγωγές, στη δημιουργία και πόσο πολύ κρεμόμαστε από το δημόσιο ταμείο και την πολιτική εξουσία. Με πόσο πάθος, τελικά, αναζητούμε «πατερούλη», προστάτη. Η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι ευρωπαϊκή χώρα, αλλά δυστυχώς επί της ουσίας –διότι η νοοτροπία συνιστά την ουσία- παραμένει στην βαθιά Ανατολή. Κανονικό βιλαέτι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας που δεν υπάρχει πιά, με έντονα στοιχεία σοβιετικής μενταλιτέ.
Για τη Θεσσαλονίκη τα συμπεράσματα είναι ακόμη πιο μελαγχολικά. Το βασικό ερώτημα είναι πόσοι από αυτούς που μιλούν για δουλειές, προοπτικές κ.λπ. ενδιαφέρονται πραγματικά; Η περιοχή είναι εξ’ αντικειμένου μακριά από τα πραγματικά κέντρα εξουσίας της χώρας, που βρίσκονται 500 τόσα χιλιόμετρα μακριά, στο τετράγωνο Σύνταγμα, Κολωνάκι, Βόρεια Προάστεια, Νότια Προάστια. Οπότε και οι διεκδικήσεις και τα τελικά διακυβεύματα είναι δευτεροκλασάτα. Κάτι μικρά αντίδωρα. Αντίθετα ο δημιουργικός κόσμος της πραγματικής οικονομίας, της επιχειρηματικότητας, της πρωτοβουλίας και του απογαλακτισμού αποτελούν προνομιακά πεδία δράσης, μόνο που απαιτούν κόπο και εμπεριέχουν πίεση και ρίσκο.
Ο μόνος που δεν ευθύνεται γι’ αυτή την εικόνα είναι ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος προφανώς ικανοποιείται όταν τον καλούν να μιλήσει και αντιλαμβάνεται τους χώρους να γεμίζουν, ακούει τα ενθουσιώδη χειροκροτήματα να περισσεύουν και βλέπει τα χαμόγελα να περισσεύουν. Τη δουλειά του κάνει ο άνθρωπος και σε αυτή τη φάση φαίνεται ότι την κάνει καλά. Για αύριο ποιος ξέρει;
ΥΓ. Πιθανότατα ο Κ. Μητσοτάκης –όπως και κάθε πολιτικός ηγέτης- αντιλαμβάνεται τη ματαιότητα ορισμένων καταστάσεων, όπως τα χθεσινά χειροκροτήματα και οι φορείς τους. Αν μπορεί να τις διαχειριστεί όταν έρθει εν τη… βασιλεία του, είναι άλλο θέμα. Σταυρόλεξο για πολύ δυνατούς λύτες…