Skip to main content

Θεσσαλονίκη: Πρόγραμμα για τα θαλάσσια λιβάδια του Θερμαϊκού

Πρόγραμμα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης για τα θαλάσσια λιβάδια.

Ένα νέο έργο για τις ποσειδωνίες (θαλάσσια λιβάδια) του Θερμαϊκού κόλπου και ειδικά των περιοχών της Επανομής και του Αγγελοχωρίου ενέκρινε σήμερα το περιφερειακό συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας.

Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης θα υλοποιήσουν το έργο «POSBEMED2», με αντικείμενο τη «Διακυβέρνηση και Διαχείριση των Συστημάτων Ποδειδωνίας και Αμμοθινών στη Μεσόγειο». Πρόκειται για πρόγραμμα, που συγχρηματοδοτείται από το Interreg Med 2014 – 2020 και εντάσσεται στο πλαίσιο των προσπαθειών για την ευαισθητοποίηση του κοινού, τη σωστή διαχείριση της ποσειδωνίας και την αλλαγή της νοοτροπίας των τοπικών αρχών της Μεσογείου.

Ήδη σε πρώτη φάση οι δυο φορείς είχαν χαρτογραφήσει τα λιβάδια της ποσειδωνίας στην Επανομή και το Αγγελοχώρι.

Το έργο «POSBEMED 1», είχε επικεντρωθεί στην παρακολούθηση της υπάρχουσας κατάστασης και τις διαχειριστικές πρακτικές που πρέπει να εφαρμοστούν στις ποσειδωνίες. Συλλέχτηκαν στατιστικά στοιχεία, αλλά και στοιχεία συμπεριφοράς του κόσμου απέναντι σε αυτό το θαλάσσιο πλούτο της περιοχής. Για παράδειγμα οι λουόμενοι υψηλότερης μόρφωσης και μεγαλύτερης ηλικίας εμφανίζονται πιο ανεκτικοί στην παρουσία θημωνιών ποσειδωνίας, ενώ στο σύνολο των ερωτηθέντων από τις μεσογειακές χώρες την πιο αρνητική στάση εξέφρασαν οι λουόμενοι από την Ελλάδα, τη Γαλλία και την Κύπρο.

Επίσης, διαχειριστές και επιχειρηματίες της παράκτιας ζώνης υπερεκτιμούν κατά πολύ την αρνητική στάση των λουομένων έναντι των θημωνιών και αυτό το γεγονός έχει καθοριστική σημασία δεδομένου ότι το 88% αυτών δηλώνει ότι λαμβάνει διαχειριστικές αποφάσεις με γνώμονα τις απαιτήσεις του κοινού.

Το νέο πρόγραμμα επιχειρεί να υιοθετήσει «καλές πρακτικές» και να θεσπίσει κανονισμούς διαχείρισης της ποσειδωνίας, ενώ στόχος είναι να ευαισθητοποιήσει και να καταστήσει συμμέτοχους τους τοπικούς φορείς σε προγράμματα και δράσεις που θα ενθαρρύνουν το βιώσιμο τουρισμό με σεβασμό στο περιβάλλον και μειώνοντας στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τις επιπτώσεις στην ποσειδωνία.

Τελικός στόχος είναι η αειφόρος διαχείριση του τοπίου και των παραλιών της ποσειδωνίας. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν φορείς από την Ιταλία, την Κροατία, την Ισπανία, την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Γαλλία.

«Οι παράκτιες ζώνες ποσειδωνίας είναι ένα πολύτιμο φυσικό αγαθό που επηρεάζεται ωστόσο από πολλούς παράγοντες και δέχεται σημαντικές περιβαλλοντικές πιέσεις. Τα λιβάδια της ποσειδωνίας σχηματίζουν συστάδες κατά μήκος των παραλιών σε πολλές ακτές της Κεντρικής Μακεδονίας. Τα φύκια που ξεβράζονται στην άμμο από την θάλασσα αποτελούν μία φυσική παράκτια ζώνη προστασίας από τον σχηματισμό αμμοθινών, με παράλληλή διατήρηση της βιοποικιλότητας και την ελαχιστοποίηση της διάβρωσης των ακτών. Ωστόσο, αυτή η φυσική περιβαλλοντική λειτουργία επηρεάζεται αρνητικά από τις συνήθεις πρακτικές διαχείρισης κατά μήκος των ακτών που έχουν έντονη τουριστική δραστηριότητα», αναφέρεται στη σχετική εισήγηση.

Στο πλαίσιο του «POSBEMED1» και της έρευνας που είχε γίνει στη Μεσόγειο προέκυψε ότι το 83% των ερωτηθέντων τοπικών αρχών απομακρύνουν κάθε χρόνο τα ξεβρασμένα φύκια σε μερικές ή όλες τις παραλίες που έχουν στην ευθύνη τους. Σε περίπου 44% των περιπτώσεων, αυτή η απομάκρυνση γίνεται με βαριά μηχανήματα και τα υλικά συχνά τοποθετούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής ή μεταφέρονται κάπου αλλού και σπάνια χρησιμοποιούνται με τρόπο που να συμβάλλουν στη διατήρηση της παραλίας αλλά και χωρίς να ενοχλούν τις ανθρώπινες δραστηριότητες.

«Σε συνέχεια αυτής της διαπίστωσης ότι δεν υπάρχουν σαφείς οδηγίες, καλές πρακτικές αλλά και κανονισμοί για την διαχείριση της ποσειδωνίας το έργο 'POSBEMED2' έρχεται να συμβάλει με την ευαισθητοποίηση και την ενεργό συμμετοχή των τοπικών φορέων σε προγράμματα και δράσεις που θα ενθαρρύνουν το βιώσιμο τουρισμό σε αυτές τις περιοχές με σεβασμό στο περιβάλλον και μειώνοντας στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τις επιπτώσεις στην ποσειδωνία. Το έργο θα συγκεντρώσει για πρώτη φορά τους βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς που ασχολούνται με τη διαχείριση των παράκτιων περιοχών της Μεσογείου προκειμένου να συνεργαστούν για διάφορες δράσεις με στόχο την αειφόρο διαχείριση του τοπίου και των παραλιών της ποσειδωνίας ειδικά σε προστατευόμενες περιοχές. Σε πολλές μεσογειακές χώρες, η διαχείριση παραλιών γίνεται από περιφερειακές και τοπικές αρχές. Οι παραλίες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του τουριστικού προϊόντος της Μεσογείου και στόχος του έργου είναι να προωθήσει την χάραξη μίας συνολικής παράκτιας στρατηγικής ανάπτυξης εκπαιδεύοντας και ενημερώνοντας τους τοπικούς φορείς και τις επιχειρήσεις παρέχοντάς τους πληροφορίες ώστε να αντιμετωπίσουν τις πιθανές ανησυχίες τους ενισχύοντας ταυτόχρονα την ανάδειξη της σημασίας της ποσειδωνίας», τονίζεται στην εισήγηση.

Για την περιοχή της Επανομής και του Αγγελοχωρίου η Περιφέρεια έχει ήδη υλοποιήσει άλλο ένα σημαντικό έργο, το «ACCOLAGOONS».

Το νέο έργο στοχεύει:

1.Να αναπτύξει ένα μεθοδολογικό πλαίσιο οδηγιών για την αξιολόγηση και την ανάπτυξη καινοτόμων προσεγγίσεων διαχείρισης των παράκτιων περιοχών και καλών πρακτικών. Με τον τρόπο αυτό, το έργο θα ενισχύσει την λειτουργικότητα και την αντοχή των προστατευμένων περιοχών στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Θα παράσχει επίσης προαιρετικά μέτρα για την αποκατάσταση του περιβάλλοντός τους και θα συμβάλει στην καθιέρωση και ενίσχυση της διαχείρισης σε παράκτιες και θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές προτεραιότητας όπως αυτές της ποσειδωνίας. Αυτό θα ενισχύσει τη διατήρηση των φυσικών πόρων και την λειτουργικότητά των οικολογικών διαδικασιών, συντηρώντας παράλληλα μια βιώσιμη χρήση των πόρων.

2.Να ενισχύσει τις γνώσεις και τις δεξιότητες μεταξύ των ενδιαφερόμενων φορέων (διοικήσεις τόσο των περιφερειακών και τοπικών αρχών όσο και των φορέων της κοινωνίας των πολιτών και του ιδιωτικού τομέα) για την παρακολούθηση, αξιολόγηση και υποβολή εκθέσεων σχετικά με την αποτελεσματικότητα και τους κινδύνους των τοπικών δράσεων, τον προγραμματισμό και την πραγματική διαχείριση των λιβαδιών της ποσειδωνίας και των παράκτιων αμμοθινών των προστατευόμενων περιοχών.

3.Να αναπτύξει το πλαίσιο για τη μεταφορά, τη διάδοση και την αξιοποίηση των βέλτιστων πρακτικών λήψης αποφάσεων και της πολιτικής για τη διαχείριση της διατήρησης της ποσειδωνίας παράλληλα με την καλύτερη ενσωμάτωση και εφαρμογή πρακτικών και πολιτικών σε προστατευμένες περιοχές. Θα πραγματοποιηθούν σεμινάρια, εργαστήρια και δημοσιεύσεις για τη βελτίωση της δικτύωσης των περιφερειακών και τοπικών διοικήσεων, των ερευνητικών κέντρων και των ενδιαφερομένων ομάδων, προκειμένου να συζητηθούν και να κεφαλαιοποιηθούν οι βέλτιστες πρακτικές με την προώθηση πολιτικής και κατευθυντήριων γραμμών για τον ιδιωτικό τομέα.

Τα λιβάδια της ποσειδωνίας θεωρούνται εξαιρετικά σημαντικά για τη Μεσόγειο, καθώς υποστηρίζουν τεράστια θαλάσσια βιοποικιλότητα και βοηθούν στη διατήρηση θαλασσών και ακτών. Κάθε τετραγωνικό μέτρο ενός υγιούς λιβαδιού ποσειδωνίας, ενός είδους προστατευόμενου θαλάσσιου γρασιδιού, παράγει μέχρι και είκοσι λίτρα οξυγόνου την ημέρα, συνεισφέροντας στη μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου, ενώ αποτελεί και τροφή για τα ψάρια. Τα φύλλα της ποσειδωνίας που ξεβράζονται στην ξηρά, γνωστά και ως θημωνιές, προστατεύουν τις ακτές από διάβρωση, συμβάλλουν στο σχηματισμό των παραλιών, τρέφουν, λιπαίνουν και προστατεύουν από την ξηρασία την παράκτια βλάστηση και φιλοξενούν μια πλούσια πανίδα προσφέροντας ασφαλή θέση για την εναπόθεση αυγών σε ζωικούς οργανισμούς.

Οι αρμόδιοι τονίζουν ότι η ποσειδωνία δεν πρέπει να απομακρύνεται, διότι δεν είναι σκουπίδια, όμως έτσι συμπεριφέρονται οι περισσότεροι για τους λειμώνες εντός του νερού και για τις θημωνιές στις ακτές. Και μόνο η ύπαρξη ποσειδωνίας είναι ενδεικτική της καθαρότητας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αφού αυτή δεν μπορεί να αναπτυχθεί σε βρώμικα νερά, επισημαίνουν οι αρμόδιοι της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης.

Το νέο πρόγραμμα θα έχει διάρκεια μέχρι τον Ιούνιο 2022.