Skip to main content

Πόσο θα αντέξει η επιφανειακή ηρεμία στα Βαλκάνια;

Μπορεί όλοι να έχουν στρέψει το βλέμμα του στη Μέση Ανατολή αλλά η κατάσταση στα Βαλκάνια μοιάζει σιγά - σιγά να χειροτερεύει.

Η προσοχή όλου του κόσμου είναι στραμμένη στην τεταμένη κατάσταση στη Μέση Ανατολή -και κατά διαστήματα στην Βόρεια Κορέα και Σινική θάλασσα-, αλλά εξίσου προβληματική είναι και η κατάσταση των Βαλκανίων, με τα πολλά μέτωπα που είναι έτοιμα να δημιουργήσουν εκρήξεις.

Στο αξεπέραστο πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου, προστίθεται, η αυξανόμενη ένταση στα Σκόπια, με την αναζωπύρωση των παθών μεταξύ Σλάβων και Αλβανών, η πάντα έκρυθμη κατάσταση στο πλάσμα κράτους που ίδρυσαν στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ο μεγαλοϊδεατισμός των Αλβανών, η μόνιμη πλέον ανησυχία για την εκτροφή τζιχαντιστών, και τώρα είναι στην επικαιρότητα και η απώθηση των Ρώσων από την Βαλκανική. Δεν είναι και λίγα όσα απασχολούν Βαλκάνιους και ισχυρούς.

Η Δύση συγκρατεί τους Αλβανούς των Σκοπίων για να μη προχωρήσουν στη διάσπαση, αλλά από τη στιγμή που η ένταση βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, δεν θα αργήσει η στιγμή που οι διαδηλωτές στους δρόμους, ένθεν και ένθεν, θα είναι ένοπλοι.

Ήδη, στρατιώτες φρουρούν τους μεν βουλευτές της συγκυβέρνησης για να τους προστατεύσουν από τους Σλάβους που αντιδρούν στην επισημοποίηση της αλβανικής ως δεύτερης γλώσσας του κράτους, στους δε βουλευτές της αντιπολίτευσης, για να τους προστατεύσουν από την μήνι των Αλβανών, επειδή αρνούνται αυτήν την επίσημη διγλωσσία. Η παρουσία στρατού σε δημοκρατικές -έστω κατ’ επίφαση- χώρες εν καιρώ ειρήνης, προφανώς δεν είναι δείγμα ομαλής πολιτικής ζωής.

Σε παλαιότερο σημείωμα είχα αναφερθεί στην περίπτωση του Κοσσυφοπεδίου και στην αδυναμία ύπαρξης ενός ενιαίου κράτους με Σέρβους και Κοσοβάρους. Και μπορεί μεν το Κοσσυφοπέδιο να έχει αποσχιστεί παρανόμως, και ο σερβικός λαός απαιτεί την επανένωσή του με την Σερβία, οι ηγέτες του όμως αλλιώς πολιτεύονται. Οι Σέρβοι πολιτικοί, στο όνομα της ένταξης της Σερβίας στην Ε.Ε. έχουν προβεί σε πολλές παραχωρήσεις, ακόμη και της αξιοπρέπειας των Σέρβων, παραδίδοντας μέχρι τώρα τρεις Σέρβους ηγέτες στο Διεθνές Δικαστήριο (και χωρίς να υπάρξουν ακόμη τα ανταλλάγματα που τους υποσχέθηκαν).

Είναι σαφές, ότι η κατάσταση οδηγεί σε διαίρεση του Κοσσυφοπεδίου. Επισήμως δεν το προτείνει κανείς, ούτε οι Κοσοβάροι, αλλά ούτε και τα Τίρανα, που με την πολιτική τους επιδιώκουν να εκφοβίσουν τους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου για να εγκαταλείψουν την χώρα, ώστε ο σερβικός τομέας να ανήκει και ουσιαστικώς στην Πρισρένη, με δεδομένο φυσικά ότι εκεί κρύβεται ο σημαντικότερος ορυκτός πλούτος του Κοσσυφοπεδίου, αλλά για ορισμένα ορυκτά, και της Ευρώπης.

Παρ’ όλα αυτά, το έδαφος για διασπάσεις καλλιεργείται, με το Ίδρυμα "Επιστήμη και Πολιτική" του Βερολίνου, στηρίζει τα επιχειρήματά του σε ιδεολογικούς λόγους. Θεωρεί ότι όλη η υπόθεση είναι βασισμένη σε δύο αντιφατικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου: «Ο ένας είναι η εδαφική ακεραιότητα και ο άλλος το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση. Στη νοτιοανατολική Ευρώπη υπάρχει υψηλή πυκνότητα διαφορετικών εθνών και εθνοτήτων και με βάση τη λογική της αυτοδιάθεσης, προωθούνται φιλοδοξίες, για το σχηματισμό ιδίων κρατών».

Εκείνο στο οποίο όλοι συμφωνούν, είναι ότι η ενσωμάτωση του σερβικού τμήματος του Κοσσυφοπεδίου στη Σερβία θα οδηγήσει σε αλυσιδωτές αντιδράσεις. Δεν μπορούν επ’ άπειρον να παραβλέπονται οι αποσχιστικές τάσεις των Αλβανών των Σκοπίων, όπως και οι επανειλημμένες απόπειρες διαχωρισμού των διοικητικών ορίων που πρέπει να νοούνται ως όρια κρατών, στη Βοσνία/Ερζεγονίνη. Το κράτος αυτό διατηρείται μόνο με την παρουσία διεθνών στρατευμάτων, τα οποία θα έμεναν για δύο χρόνια (μέχρι το 1996) και υπερέβη την εικοσαετία η παρουσία τους εκεί.

Κάποιες «δεξαμενές σκέψης» στη Δύση κάνουν λόγο για μια συνολική πολιτική συμφωνία μεταξύ Αλβανών, Σέρβων και Σκοπιανών, για το Κοσσυφοπέδιο όσο και για την ίδια τη FYROM.

Σε ανάλυση του "Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων και Ασφάλειας", που εδρεύει στο Βερολίνο, υποστηρίζεται πως η υφισταμένη κατάσταση μπορεί να αποδειχθεί ''αντιπαραγωγική'' για τη Δύση. Και πως ένας πιθανός διαμελισμός στο Κοσσυφοπέδιο, αναπόφευκτα θα φέρει επιπτώσεις και στη FYROM. Η επίτευξη διαρκούς πολιτικής σταθερότητας στην περιοχή, σημειώνει η ανάλυση, πρέπει να συνίσταται στις παραχωρήσεις και στη μερική αλλαγή των συνόρων στην περιοχή.

Το άσχημο είναι, ότι τα προβλήματα των Βαλκανίων καλούνται να τα λύσουν αυτοί που ελάχιστα γνωρίζουν την πραγματική ιστορία τους και τα βιώματα των πληθυσμών τους, αλλά και πολιτικοί που περισσότερο είναι διαχειριστές εξουσίας παρά αληθινοί ηγέτες των λαών.