Skip to main content

Πού έχει δίκιο και πού άδικο το ΑΠΘ για τον Άνθιμο

Τιμώντας τον κ. Άνθιμο, το ΑΠΘ, μοιραία, υιοθετεί και τις απόψεις του, ασχέτως αν μια σημαντική μερίδα της ακαδημαϊκής κοινότητας τις αποδοκιμάζει.

Ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος είναι μια ιδιόρρυθμη, ισχυρή προσωπικότητα η οποία δύσκολα περνά απαρατήρητη. Συχνά, δε, οι ακραίες απόψεις του για ζητήματα κοινωνικά, εθνικά, ακόμη και πολιτικά, έχουν δικαίως προκαλέσει έντονες επικρίσεις. Ο λόγος του υπήρξε πολλές φορές οξύς, προκλητικός, σκοταδιστικός, αντίθετος με το πνεύμα κατανόησης, αποδοχής και καταλλαγής το οποίο θα έπρεπε να πρεσβεύει ένας ιεράρχης. Πέραν αυτού, ορισμένες απόψεις του αποκλίνουν του θεωρούμενου «ορθού λόγου», καθώς αμφισβητούν ακόμη και αξιώματα της επιστήμης, όπως για παράδειγμα η άρνησή του περί ύπαρξης άλλων πλανητών.

Υπό αυτή την έννοια η απόφαση του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ να τον ανακηρύξει επίτιμο διδάκτορα είναι λανθασμένη πέρα για πέρα. Τιμώντας τον κ. Άνθιμο, το ΑΠΘ, μοιραία, υιοθετεί και αυτές τις απόψεις του, ασχέτως εάν μια σημαντική μερίδα της ακαδημαϊκής κοινότητας, ενδεχομένως και η πλειονότητα, τις αποδοκιμάζει.

Το σκεπτικό του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας με το οποίο αποφασίστηκε η επιτιμοποίηση του μητροπολίτη, εστιάζει σε ορισμένες μόνον πτυχές της προσωπικότητας και της δράσης του, αποσιωπώντας κάθε αρνητική πράξη του, κάθε διχαστικό λόγο του. Άλλωστε το εν λόγω Τμήμα βίωσε και ακόμη βιώνει τον διχασμό ο οποίος προκλήθηκε εξ αφορμής της ίδρυσης κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών στη Θεολογική Σχολή. Διχασμό τον οποίο πυροδότησε και ο ίδιος ο κ. Άνθιμος με τους πύρινους λόγους του κατά της λειτουργίας της συγκεκριμένης κατεύθυνσης.

Και ναι, η επιτιμοποίηση του μητροπολίτη είναι κατ’ ουσία πράξη ανταπόδοσης για εκείνη τη σθεναρή στάση του, ασχέτως εάν τελικώς δεν ευδοκίμησε. Οι καθηγητές οι οποίοι είχαν εναντιωθεί στην ίδρυση της κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών ήταν εκείνοι οι οποίοι προώθησαν την πρόταση για την επιτιμοποίηση του κ. Άνθιμου, με την ανοχή των υπολοίπων οι οποίοι θεώρησαν πως πλέον, δεν είχαν λόγο να εναντιωθούν σε αυτό καθώς στο μεταξύ είχαν επιτύχει το βασικό στόχο τους, που ήταν η λειτουργία της κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών.

Στα υπόλοιπα, τώρα, ο πρύτανης Περικλής Μήτκας έχει δίκιο όταν λέει ότι το πανεπιστήμιο, στο πλαίσιο του αυτοδιοίκητου έχει κάθε δικαίωμα να λαμβάνει οποιαδήποτε απόφαση, ασχέτως εάν αυτή είναι ή όχι αρεστή στο σύνολο της ακαδημαϊκής κοινότητας, αλλά και πέραν αυτής. Καμιά φορά, μάλιστα, το πανεπιστήμιο χρειάζεται να πηγαίνει και κόντρα στο ρεύμα, όταν κρίνει ότι κάτι τέτοιο προάγει τους ακαδημαϊκούς σκοπούς, αναδεικνύοντας συγχρόνως τον πρωτοποριακό ρόλο του. Είναι, όμως, η επιτιμοποίηση του κ. Άνθιμου μια τέτοια περίπτωση;
 
Πέραν αυτού ο κ. Μήτκας, αναφέρει πως «ο πρύτανης δεν διοικεί με βάση προσωπικές πεποιθήσεις και αντιλήψεις και δεν μπορεί και δεν επιτρέπεται να παρεμβαίνει σε αποφάσεις Συλλογικών Οργάνων…». Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως ο πρύτανης δεν θα πρέπει να εκφέρει γνώμη, δημόσια, σε ζητήματα τα οποία διχάζουν την ακαδημαϊκή κοινότητα και ερεθίζουν τον κοινωνικό της περίγυρο. Ούτε, φυσικά, η έκφραση γνώμης εκ μέρους του παραβιάζει το αυτοδιοίκητο οποιουδήποτε τμήματος, πολλώ δε μάλλον του πανεπιστημίου.

Όμως, το μεγαλύτερο λάθος του ΑΠΘ ήταν ότι προχώρησε στην επιτιμοποίηση του κ. Άνθιμου εν κρυπτώ και σε χώρο εκτός πανεπιστημίου. Σε αντίθεση με την πάγια πρακτική του, την αρμόζουσα σε ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα, της ιστορίας και του βεληνεκούς του ΑΠΘ. Οι δικαιολογίες οι οποίες προβλήθηκαν είναι φτηνές και η όλη μεθόδευση προδίδει στάση ενοχική. Δεν ενθυμούμαι ποτέ στο παρελθόν το ΑΠΘ να έχει απονείμει τίτλο επίτιμου διδάκτορα, κρυφά από την ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και από την κοινωνία της Θεσσαλονίκης, μιας και εν προκειμένω, το τιμώμενο πρόσωπο, δρα στους κόλπους της.

Εν κατακλείδι, όταν ένα πανεπιστήμιο, αντί να υπερασπίζεται τις πράξεις του, απολογείται γι’ αυτές, αυτό από μόνο του αποδεικνύει πως οι πράξεις του είναι προφανέστατα εσφαλμένες.