Κατά κοινή ομολογία το πακέτο – Μητσοτάκη στη φετινή ΔΕΘ ήταν πλούσιο. Όχι μόνο για την οικονομία και την αντιμετώπιση της ακρίβειας, αλλά και για τη Θεσσαλονίκη, καθώς ο πρωθυπουργός μίλησε τόσο για τα υπό κατασκευή μεγάλα έργα -κυρίως το μετρό-, ενώ εξήγγειλε και νέα σχέδια για την πόλη. Απ’ όσα είπε εκείνο που είναι στρατηγικού χαρακτήρα και μπορεί να αλλάξει τη φυσιογνωμία της πόλης προς το καλύτερο τις επόμενες δεκαετίες είναι η ανάπλαση και η ενοποίηση του θαλάσσιου μετώπου, από το Καλοχώρι μέχρι το Αγγελοχώρι, μιας περιοχής μήκους περίπου 50 χιλιομέτρων. Χωρίς υπερβολή, όπως τα τελευταία χρόνια γράφει συστηματικά η Voria.gr, έχοντας μάλιστα πρώτη αναδείξει το θέμα από το 2017 σε ειδική ημερίδα, το Θαλάσσιο Μέτωπο μπορεί να εξελιχθεί στο νέο μεγάλο project για τη Θεσσαλονίκη. Η υλοποίησή του θα συμβάλλει στην αναβάθμιση της Θεσσαλονίκης από μία πόλη με μεγάλη ιστορία, βαλκανική ταυτότητα και σημαντική αναγνωρισιμότητα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, σε μία πραγματική μεσογειακή μητρόπολη με αναφορές εκτός από την ανατολή και στη δύση, δηλαδή στη σύγχρονη Ευρώπη. Κι αυτό διότι η ανάγκη να συμφιλιωθεί η Θεσσαλονίκη με τη θάλασσα, είναι αδήριτη για να υπάρξει οικονομική και κοινωνική αναπτυξιακή προοπτική.
Βέβαια το «project Θαλάσσιο Μέτωπο» είναι κάτι δύσκολο στην υλοποίηση του. Κι αυτό επειδή υπάρχει μεγάλη πολυπλοκότητα, που οφείλεται στην εμπλοκή πολλών δημοσίων και ιδιωτικών φορέων. Από πέντε – έξι δήμους, στους οποίους εντάσσονται οι περιοχές του Μετώπου, μέχρι δυο – τρεις κρατικές υπηρεσίες, που έχουν λόγο εξαιτίας του ιδιαίτερου νομικού πλαισίου που διέπει την παραλιακή ζώνη της χώρας. Από εκεί και πέρα υπάρχει και πλήθος ιδιωτικών συμφερόντων, καθώς επιχειρήσεις διαφόρων τύπων -από ψαροταβέρνες και καφέ, μέχρι ναυπηγεία και πολλά άλλα- δραστηριοποιούνται κατά μήκος του Θαλάσσιου Μετώπου. Σε αρκετές περιπτώσεις, μάλιστα, η λειτουργία τους κινείται στα όρια της νομιμότητας, αλλά οι δεκαετίες που προηγήθηκαν έχουν δημιουργήσει εθιμικό δίκαιο, που από πολιτική άποψη είναι δύσκολο να ανατραπεί, εξαιτίας της εμπλοκής των δήμων.
Με αυτά τα δεδομένα ζητούμενο είναι ο τρόπος που θα επιλέξει η κυβέρνηση για να προχωρήσει. Εάν δεν γίνει τίποτα ουσιαστικό τα επόμενα χρόνια κανείς δεν θα εκπλαγεί, αλλά η πρωθυπουργική αναφορά δημιουργεί νέα δεδομένα, τουλάχιστον στο πεδίο του ενδιαφέροντος και της πίεσης. Για παράδειγμα οι δημοσιογράφοι μπορούν τώρα ευκολότερα να υποβάλλουν ερωτήσεις για το πώς προχωράει η πρωθυπουργική εξαγγελία και να περιμένουν κάποια απάντηση.
Πολλά θα εξαρτηθούν αφενός από τον τρόπο που θα επιλεγεί για την προώθηση του project και αφετέρου από τα πρόσωπα -ιδιότητες και ικανότητες- που θα το αναλάβουν. Προφανώς η επιλογή θα λαμβάνει υπόψιν της τους πολλούς φορείς που έχουν λόγο, αλλά τα όρια αυτής της διαδικασίας θα κρίνουν και το αποτέλεσμα. Στη σημερινή Θεσσαλονίκη -και στην Ελλάδα γενικότερα- είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μια ευρεία συμφωνία γύρω από το Θαλάσσιο Μέτωπο κι αυτό επειδή στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία το ιδιωτικό συχνά υπερτερεί του συλλογικού.
Ένας φορέας που πιθανότατα θα παίξει σημαντικό ρόλο είναι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για δύο λόγους. Κατ’ αρχήν πρόκειται για περιοχή που συνολικά βρίσκεται στο χώρο ευθύνης της. Επίσης, ο σημερινός Περιφερειάρχης Απόστολος Τζιτζικώστας δείχνει να έχει πάρει ζεστά το θέμα -οι εργασίες για την εξυγίανση του πολύπαθου δυτικού παράκτιου μετώπου έχουν ξεκινήσει-, ενώ ενδεχομένως καλύπτει και την προϋπόθεση της διαχείρισης ενός τέτοιου θέματος σε τοπικό επίπεδο. Από την άλλη η συγκεκριμένη επιλογή έχει δύο σαφείς αδυναμίες. Πρώτον, το πολύ μεγάλο μέγεθος του εγχειρήματος, κάτι που απαιτεί αυξημένους πόρους και τεχνογνωσία, και δεύτερον την προφανή ανάγκη να ξεπεραστούν δυναμικά θέματα αρμοδιοτήτων, κάτι που θα απαιτήσει νομοθετικές ρυθμίσεις. Επομένως ο πρωταγωνιστικός ρόλος της κεντρικής κρατικής εξουσίας είναι κρίσιμος παράγοντας για την επιτυχία του project, δηλαδή την γρήγορη υλοποίησης του.
Διότι εάν στη Θεσσαλονίκη εξελιχθεί ένα ακόμη σήριαλ τύπου μετρό, που εξαγγέλθηκε το 1986, δημοπρατήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 2000 και θα ολοκληρωθεί -εάν δεν υπάρξει νέα αναβολή- στα τέλη του 2023, να λείπει το… βύσσινο.
ΥΓ. Σήμερα η Θεσσαλονίκη είναι μια παραθαλάσσια πόλη που έχει γυρισμένη την πλάτη της στη θάλασσα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο Θερμαϊκό τα πανιά ενός ιστιοφόρου είναι εξαιρετικά σπάνιο θέμα. Σε πολλά σημεία, μάλιστα η ακτογραμμή είναι τόσο εγκαταλειμμένη και παρατημένη που χειμώνα – καλοκαίρι κυριαρχούν τα φύκια, τα σκουπίδια και οι… δυνατές μυρωδιές.
ΥΓ2. Κανείς δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει τη σημασία για τη Θεσσαλονίκη ενός νέους Ογκολογικού νοσοκομείου ή μιας fly over Περιφερειακής Οδού πάνω από την σημερινή που έχει στουμπώσει. Είναι έργα που αφορούν την άγια καθημερινότητα των Θεσσαλονικέων. Το Θαλάσσιο Μέτωπο από την άλλη αφορά κυρίως το άγιο μέλλον των επόμενων γενεών των κατοίκων αυτής της πόλης.