Στρατηγικής σημασίας χαρακτήρισε τον αγωγό EastMed μεταξύ Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου ο Ισραηλινός πρέσβης, Γιόσι Αμράνι, από το βήμα του 2ου Thessaloniki Regional Forum που διεξάγεται στο The Met.
Στην τοποθέτησή του κατά τη συνεδρία με θέμα «Ενεργειακή συνεργασία στην περιοχή, βιώσιμη ανάπτυξη και πράσινη μετάβαση» ο κ. Αμράνι σημείωσε πως με την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου ενισχύεται η γεωπολιτική θέση του Ισραήλ στα Βαλκάνια, ενώ υπογράμμισε επανειλημμένα πως από το έργο «δεν αποκλείουμε καμιά χώρα».
«Η ενέργεια είναι το εργαλείο για να ενισχύσουμε τη θέση μας στην περιοχή εξαπλώσουμε την πολιτική στρατηγική μας. Η συνεργασία μας με την Ελλάδα, σε ό,τι αφορά τον αγωγό αλλά και ευρύτερα, είναι στρατηγικής σημασίας και win win για τις χώρες μας» είπε χαρακτηριστικά ο πρέσβης του Ισραήλ,
Αναφερόμενος στις επαφές με την Ιταλία, ο κ. Αμράνι εξέφρασε την ελπίδα πως η Ελλάδα «θα κάνει ό,τι χρειαστεί» για να υπογράψει η Ρώμη τη Συμφωνία, ωστόσο, τόνισε, σε περίπτωση που οι συνομιλίες αποβούν άκαρπες, «θα αναζητήσουμε άλλες εναλλακτικές».
Ανοίγοντας τη συνεδρία, η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Φυσικών Πόρων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, σημείωσε πως τα Βαλκάνια αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις, ωστόσο η συνεργασία στην περιοχή έχει βελτιωθεί σημαντικά. Έθεσε ως τη σημαντικότερη πρόκληση της επόμενης δεκαετίας την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη γρήγορη προώθηση της ενεργειακής μετάβασης, επισημαίνοντας παράλληλα πως τα Βαλκάνια εξαρτώνται ακόμη ενεργειακά σε μεγάλο βαθμό από τον άνθρακα και τον λιγνίτη.
Αναφέρθηκε στο ευρωπαϊκό Green Deal, βάσει του οποίου η ΕΕ σκοπεύει να αξιοποιήσει το 25% του προϋπολογισμού της για δράσεις και τόνισε πως η ΕΕ μέσω του Invest EU πρόκειται να επενδύσει αυτή τη δεκαετία πόρους έως και 1 τρισ. ευρώ για τη βιώσιμη ανάπτυξη. «Τα Βαλκάνια θα πρέπει να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που δίνονται για στροφή στην "Πράσινη Ενέργεια"» σημείωσε.
Στη συνέχεια παρουσίασε επιγραμματικά τους βασικούς πυλώνες του εθνικού σχεδίου για τη μετάβαση της Ελλάδας στην εποχή των ΑΠΕ και της Καθαρής Ενέργειας, όπου μεταξύ άλλων προβλέπεται η απολιγνιτοποίηση έως το 2028, η προώθηση της ηλεκτροκίνησης και η ενεργειακή διασύνδεση των ελληνικών νησιών έως το 2030.
Η κ. Σδούκου υπογράμμισε πως εντός των επόμενων μηνών πρόκειται να πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια του Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου, TAP, ενώ το 2022 αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία ο IGB, ο αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας.
«Θα ενισχύσουμε την oλοκλήρωση των δικτύων μεταφοράς ενέργειας με την κατασκευή της σύνδεσης Ελλάδας – Βουλγαρίας, από τη Νέα Σάντα ως τη Μαρίτσα στη Βουλγαρία. Οι εργασίες στο έδαφος της Βουλγαρίας και σε μήκος 121 χλμ αρχίζουν τον επόμενο μήνα και για τα 30 χλμ σε ελληνικό έδαφος θα ξεκινήσουν το 2021» πρόσθεσε, ενώ αναφέρθηκε και στην εγκατάσταση του FSRU για την αεριοποίηση υγροποιημένου φυσικού αερίου στα ανοικτά της Αλεξανδρούπολης και στην υποθαλάσσια αποθήκη αερίου στην Καβάλα.
Στην τοποθέτησή του ο αναλυτής Ενεργειακής Στρατηγικής και ακαδημαϊκός διευθυντής του Greek Energy Forum, Μιχάλης Μαθιουλάκης, σημείωσε τη διαφορετική σημασία που για έχουν για κάθε συμβαλλόμενη χώρα τα διακρατικά ενεργειακά έργα, τονίζοντας παράλληλα πως τα θέματα των Βαλκανίων αφορούν την παγκόσμια κοινότητα λόγω στρατηγικού ενδιαφέροντος, που εκφράζεται μέσα από την ενέργεια.
Παραθέτοντας σχετικούς χάρτες έφερε ως παράδειγμα τη Ρωσία, η οποία, όπως είπε, λόγω της πίεσης που αισθάνεται από το ΝΑΤΟ στην ΕΕ, χρειάζεται τα ενεργειακά έργα για να έχει επιρροή στην περιοχή. «Για τη Ρωσία είναι πολύ σημαντικό να δείξει πως είναι ένας υπολογίσιμος παίκτης» και αυτό, όπως εξήγησε, επιτυγχάνεται στην Ευρώπη μέσω των αγωγών Nord Stream και Turk Stream.
Παίρνοντας τον λόγο, ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, Στέλιος Κυμπουρόπουλος, εξήρε τον κομβικό ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή λόγω της γεωγραφικής της θέσης, τονίζοντας πως μπορεί να αναδειχθεί πρωταγωνίστρια, και αναφερόμενος στα Βαλκάνια σημείωσε πως «τώρα είναι η ευκαιρία να αναπτύξουμε όσες περισσότερες συνεργασίες μπορούμε, τώρα είναι η ευκαιρία να υψώσουμε τη φωνή μας».
Τέλος, ο αναπληρωτής διευθυντής του τμήματος Βοηθητικών Προγραμμάτων για την Ενέργεια στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), Γιώργος Γκιαούρης, αναφέρθηκε στα ενεργειακά projects που χρηματοδοτεί η Τράπεζα σε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Όπως είπε, από τις κύριες προτεραιότητες της EBRD για την κλιματική αλλαγή και τη μετάβαση στην Καθαρή Ενέργεια είναι η απαλλαγή από τη χρήση του άνθρακα, που προωθείται μέσω επενδύσεων και συνεργασιών με τις κυβερνήσεις των χωρών και τον ιδιωτικό τομέα, ενώ έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις ενέργειες της Τράπεζας, που θα συμβάλλουν στην εύκολη μετάβαση της Δυτικής Μακεδονίας στη μεταλιγνιτική εποχή.