«Κόλλησε» στο Συμβούλιο της Επικρατείας το Προεδρικό Διάταγμα για το Εθνικό Πάρκο Αξιού. Το πολυαναμενόμενο Προεδρικό Διάταγμα, που θα διασφάλιζε όρια και προστασία του Εθνικού Πάρκου επιστράφηκε για πολύ συγκεκριμένους λόγους.
Ο πρώτος είναι ότι οι περιβαλλοντικές μελέτες στις οποίες βασίζεται είναι παρωχημένες και ο δεύτερος ότι δεν περιλαμβάνει τρεις περιοχές Natura.
Το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της χώρας «καρφώνει» έτσι το υπουργείο Περιβάλλοντος ζητώντας όμως κάτι που δεν είναι πλέον τόσο εύκολο να γίνει...
Σύμφωνα με πηγές, η ένταξη των τριών περιοχών Natura, οι οποίες παρανόμως είχαν εξαιρεθεί και είναι ο άνω ρους του ποταμού Αξιού, η περιοχή του Γαλλικού και ο υγρότοπος του Κορινού, μπορούν να ενταχθούν, παρότι θα προκαλέσουν κάποια προβλήματα. Για παράδειγμα στον υγρότοπο του Κορινού υφίσταται το ζήτημα της ανοικοδόμησης που σχεδιάζει εδώ και πολλά χρόνια ο δήμος Κατερίνης (πολλοί είναι εκείνοι που κατήγγειλαν ότι με την εξαίρεσή του εξυπηρετούνταν ακριβώς αυτή η πρόθεση). Εάν περιληφθεί ο υγρότοπος στο Προεδρικό Διάταγμα (για την ακρίβεια η περιοχή που εξαιρέθηκε) τα σχέδια για ανοικοδόμηση πάνε... περίπατο.
Αλλά αυτό είναι το μικρότερο πρόβλημα που έχουν τώρα να αντιμετωπίσουν οι αρμόδιες υπηρεσίες. Το μείζον είναι η επισήμανση του ΣτΕ ότι οι περιβαλλοντικές μελέτες είναι πολύ παλιές (18 χρόνων!) και άρα πρέπει να εκπονηθούν νέες ή να επικαιροποιηθούν οι παλιές.
Το ζήτημα αυτό μόνο εύκολη λύση δεν έχει. Όλοι παραδέχονται εδώ και καιρό ότι με τις καθυστερήσεις και με τις χρονοβόρες διαδικασίες στην έγκριση Προεδρικών Διαταγμάτων, οι μελέτες καθίστανται ανεπίκαιρες. Η καθιέρωση των περιοχών Natura της χώρας και η ένταξή τους στον Ευρωπαϊκό Κατάλογο προ τριετίας ήταν ένα καλό βήμα προστασίας και ανάδειξής τους. Πλην όμως τότε διαπιστώθηκε και η ανάγκη να γίνουν ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες, ώστε να επικαιροποιηθούν τα όρια και οι προβλέψεις των προστατευόμενων περιοχών.
Βρέθηκε από την τότε ηγεσία του υπουργείου διαθέσιμο κονδύλι 17,5 εκ. ευρώ μέσω του ΕΣΠΑ, ώστε να γίνουν αυτές οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες.
Τον προηγούμενο Μάιο όμως ο νόμος για τις περιοχές Natura άλλαξε. Και μαζί του άλλαξαν και οι προδιαγραφές και διαδικασίες εκπόνησης των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών. Αυτό είχε ως συνέπεια να απαιτηθεί αναθεώρηση των συμβάσεων που είχαν υπογραφεί και αλλαγή του αντικειμένου των μελετών, που ήταν σε εξέλιξη. Για όσους γνωρίζουν από ΕΣΠΑ αυτό δεν μπορεί να γίνει. Άρα θα πρέπει να απενταχτούν οι μελέτες και να βρεθούν τα χρήματα από αλλού για να γίνουν με τον νέο νόμο.
Πρόβλημα και μάλιστα πολύ μεγάλο. Σχετική ερώτηση είχε καταθέσει στη Βουλή ο βουλευτής Β' Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Σωκράτης Φάμελλος, επισημαίνοντας την πιθανότητα να υπάρξουν καθυστερήσεις.
Σήμερα λοιπόν το πρόβλημα ήρθε με την απόφαση του ΣτΕ με εμφατικό τρόπο και με το Προεδρικό Διάταγμα να είναι πια στον... αέρα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα.
Υπενθυμίζεται ότι το Εθνικό Πάρκο είχε οριοθετηθεί με ΚΥΑ το 1998 και ανατέθηκε η ειδική περιβαλλοντική μελέτη (μέχρι το 2001). Με αυτή θα έπρεπε να έχει εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα. Το 2009 νέα υπουργική απόφαση εξαιρούσε τις τρεις περιοχές, που σήμερα ζητεί το ΣτΕ να περιληφθούν. Μάλιστα, τονίζεται ότι η εξαίρεση των περιοχών δεν είχε καμιά επιστημονική τεκμηρίωση.
Είναι γνωστά άλλωστε στην κοινωνία της Πιερίας όσα έχουν συμβεί με τους σχεδιασμούς για ανέγερση παραθεριστικού οικισμού στην περιοχή που εξαιρέθηκε στον υγρότοπο του Κορινού, όπως είναι γνωστές οι προσπάθειες και η ανέγερση κάποιων εγκαταστάσεων στο Γαλλικό ποταμό (στην περιοχή που επίσης εξαιρέθηκε, προφανώς όχι τυχαία...).
Το 2014 αποχαρακτηρίζονται 4.000 στρέμματα στον Κορινό, παίρνει άδεια ο παραθεριστικός οικισμός και ξεσπά η διαμάχη με περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι προσφυγές των οποίων οδήγησαν στην ακύρωση των περιβαλλοντικών όρων από το ΣτΕ πέρσι. Το ΣτΕ επικαλέστηκε την παράνομη εξαίρεση της έκτασης από την προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου.
Όλα αυτά τα ζητήματα έχουν καθυστερήσει επί πάρα πολλά χρόνια την έκδοση ενός Προεδρικού Διατάγματος για να προστατευτεί και να οριοθετηθεί οριστικά η μοναδικού κάλλους περιοχή.
Η οποία προστατεύεται με... παρατάσεις αποφάσεων εδώ και τρία χρόνια, όπως άλλωστε και σήμερα.
Ο αείμνηστος καθηγητής και πρόεδρος του Φορέα Προστασίας Δέλτα Αξιού, Θεμιστοκλής Κουιμτζής, στην τελευταία επιστολή του, που δημοσίευσε η Voria.gr, έκρουε γι' ακόμη μια φορά τον κώδωνα του κινδύνου να μείνει απροστάτευτο σε παράνομες δραστηριότητες το Εθνικό Πάρκο, μόλις τον προηγούμενο Μάρτιο.
Τότε το ζήτημα που είχε ανακύψει αφορούσε στην ανανέωση της υπουργικής απόφασης αναστολής όλων των οικοδομικών εργασιών εντός του Εθνικού Πάρκου, μέχρι να εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα.
Τον προηγούμενο μήνα έληγε η προθεσμία της υπουργικής απόφασης αναστολής και το υπουργείο Περιβάλλοντος ευτυχώς άκουσε τον καθηγητή και την ανανέωσε γι' ακόμη ένα χρόνο (λήγει στις 17 Αυγούστου 2021). Τι θα γίνει χωρίς Προεδρικό Διάταγμα και χωρίς προσωρινή υπουργική απόφαση; Το περιέγραφε ο καθηγητής Κουιμτζής: «Από το 2006 υπάρχει το πρόβλημα με εκείνους που επιβουλεύονται την περιοχή, προκειμένου να ανεγείρουν αποθήκες, εργοστάσια και άλλες εγκαταστάσεις, παρότι πρόκειται για προστατευόμενο χώρο. Μετά την Κοινή Υπουργική Απόφαση του 2009 διάφοροι φορείς της περιοχής κατέθεσαν αγωγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας και η ΚΥΑ ακυρώθηκε με το σκεπτικό ότι εφόσον το κράτος δεν έχει εκδώσει το αναγκαίο Προεδρικό Διάταγμα, σημαίνει ότι δεν ενδιαφέρεται για την προστασία της περιοχής. Για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα που προέκυψε, η τότε κυβέρνηση (2016) προέβη σε έκδοση υπουργικής απόφασης αναστολής όλων των οικοδομικών εργασιών, διάρκειας ενός έτους. Η αναστολή των οικοδομικών εργασιών παρατάθηκε για ένα ακόμα έτος. Το 2018 εκδόθηκε νέα υπουργική απόφαση αναστολής, με διετή διάρκεια, η οποία λήγει τον Αύγουστο του 2020».
Η νομική προστασία του Δέλτα Αξιού είναι κεφαλαιώδες ζήτημα για τη διατήρηση ενός προστατευόμενου υγροβιοτόπου, μοναδικού για τη Θεσσαλονίκη, ο οποίος όμως επί πολλά χρόνια έχει μπει στο στόχαστρο επιχειρηματικών συμφερόντων, που θέλουν να άρουν το καθεστώς προστασίας και να ανοικοδομήσουν την περιοχή.
Οι άνθρωποι που ενδιαφέρονται για το Εθνικό Πάρκο επιδιώκουν εδώ και πολλά χρόνια πλέον την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος. Ωστόσο, αυτό δεν κατέστη δυνατό. Ο καθηγητής υποστήριζε τον προηγούμενο Μάρτιο ότι «είναι ζωτικής σημασίας να επισπευσθεί η έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος, εάν θέλουμε να θωρακίσουμε το Εθνικό Πάρκο. Για το λόγο αυτό οφείλουν όλοι οι εμπλεκόμενοι να συμβάλουν με τις ενέργειές τους, ώστε εγκαίρως να λυθεί το ζήτημα που έχει ανακύψει και επιτέλους να προστατευτεί το Εθνικό Πάρκο οριστικά και να μπει τέλος στις όποιες άλλες επιδιώξεις, που δεν ταιριάζουν με το χαρακτήρα του συγκεκριμένου πολύτιμου περιβαλλοντικού πόρου για τη Θεσσαλονίκη και όλη την Ελλάδα».
Το υπουργείο αρχές καλοκαιριού προώθησε στο ΣτΕ ένα νέο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο όμως κρίθηκε μη νόμιμο. Και γι' αυτό τον λόγο (τον κίνδυνο να επιστραφεί το ΠΔ από το ΣτΕ) έσπευσε να ανανεώσει την απόφαση αναστολής οικοδομικών εργασιών για ένα χρόνο, προκειμένου να μη γίνει... πάρτι τσιμεντοποίησης στην προστατευόμενη περιοχή, όπως λένε πηγές του υπουργείου. Στον ένα χρόνο θα πρέπει να εκπληρωθούν οι απαιτήσεις του ΣτΕ και να επανυποβληθεί το Προεδρικό Διάταγμα...