Του Γιώργου Ρακκά*
Αντίπαλος του εκάστοτε σχήματος εξουσίας είναι η αλαζονεία. Tης αντιπολίτευσης, αντίθετα, είναι η μικρότητα. Δυστυχώς, αρκετές φορές μέσα σε αυτόν τον πρώτο χρόνο της νέας δημοτικής θητείας, διοίκηση και αντιπολίτευση έβγαλαν πολύ από τον κακό τους εαυτό.
Για την διοίκηση, ο απολογισμός της πρώτης χρονιάς της δεν μπορεί παρά να είναι διφορούμενος. Προκαθορίστηκε αυτό από τις μετεκλογικές συγκολλήσεις από τις οποίες συγκροτήθηκε, την έλλειψη προγράμματος που χαρακτήριζε την παράταξη του δημάρχου, ακόμα, την προσωπική του πολιτική ιδιοσυγκρασία.
Θετικές πλευρές αδιαμφισβήτητα υπάρχουν. Στα ζητήματα της καθημερινότητας έχει επιδείξει μεγαλύτερη εγρήγορση από την προηγούμενη διοίκηση: Συντηρήσεις των υποδομών, μικροπαρεμβάσεις σε ανταπόκριση αιτημάτων από τις διάφορες γειτονιές. Επίσης, η νέα δημοτική αρχή δεν αρνείται να εκπροσωπήσει το εθνικό αίσθημα της πόλης, ούτε το διασύρει ή το συκοφαντεί ως 'σκοταδισμό', όπως έκανε η προηγούμενη. Δεν διακρίνεται δηλαδή από την διχαστικότητα που εγγενώς φέρνει μέσα της η παγκοσμιοκρατική αντίληψη.
Ακόμα, η δουλειά του Νίκου Ζεϊμπέκη στην καθαριότητα έχει εξασφαλίσει την μέγιστη δυνατή αποδοχή. Ακόμα και οι πιο κακεντρεχείς, λίγα έχουν να πουν. Τέλος, είναι το ζήτημα των 50 λεωφορείων που αγόρασε ο Δήμος για να τα παραχωρήσει στον ΟΑΣΘ, όπου εκ του αποτελέσματος πιστώνεται θετικά στην διοίκηση.
Από εκεί και πέρα, υπάρχουν ουσιαστικότερα προβλήματα: Πρώτον, ο Κωνσταντίνος Ζέρβας εξελέγη δίχως σχέδιο για την πόλη, ενώ δεν είχε ούτε σαφείς κοινωνικές αναφορές: Προς τα που θέλει να πάει την πόλη, δηλαδή, και με ποιους. Αν τον ρωτήσει κανείς γι' αυτό, θα απαντήσει, «μπροστά». Αυτό όμως δεν είναι πολιτική, είναι μάθημα οδήγησης.
Σα συνέπεια αυτού του πράγματος, η διοίκηση έχει προσκολληθεί στο κυβερνητικό σχέδιο για την Θεσσαλονίκη. Που είναι... αθηνοκεντρικό, και διακρίνεται από μια παρασιτική αντίληψη για την οικονομία της. Ποια είναι τα εμβληματικά του έργα; Η ανάπλαση της ΔΕΘ, μια δεύτερη περιφερειακή που θα... ίπταται κ.ο.κ. Πολιτικές εργολαβοκεντρικές, τουριστοκεντρικές, που απηχούν σε ένα οικονομικό μοντέλο που... χρεοκόπησε το 2009-2010 και που εντούτοις επιμένει στα μυαλά εκείνων που παίρνουν αποφάσεις.
Ως ουρά της κυβέρνησης, η διοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης αποδέχθηκε επίσης ορισμένες επιλογές για την πόλη, στις οποίες ειδάλλως δεν θα προχωρούσε από μόνη της: Το «Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας», 'καπέλο' του μερκελισμού που διέκρινε και την κυβέρνηση Τσίπρα και εκείνην του Μητσοτάκη, αν και ελπίζουμε ότι μετά τον εμφανή ερντογανισμό της Γερμανίας στην ελληνοτουρκική κρίση, να αποτελεί πια παρελθόν. Στο ίδιο μήκος κύματος, προκρίθηκε μια εκδοχή του Μουσείου Ολοκαυτώματος που διοικείται από τις Βρυξέλλες, και επιμένει σε παρωχημένες λογικές 'αποκλειστικότητας', ενώ αν η Θεσσαλονίκη έχει μια διεθνής ιδιαιτερότητα σε σχέση με το ζήτημα, είναι γιατί μπορεί να συνθέσει τις μαρτυρικές εμπειρίες των Ελλήνων (του Πόντου και της Μικρασίας), των Εβραίων και των Αρμενίων.
Όλες αυτές οι αποφάσεις παίρνονται σε βάρος πραγματικών δυναμικών της Θεσσαλονίκης, που ο Δήμαρχος και η διοίκησή του ακόμα υποτιμούν:
Πρώτον, την παραγωγική της οικονομία, που υπάρχει, αφορά από την μεταποίηση μέχρι τις υψηλές τεχνολογίες, είναι μεν μικρή αλλά ανερχόμενη.
Δεύτερον, την ελληνικότητά της, το στοιχείο της πολιτιστικής της κληρονομιάς εκείνο, που την μεταβάλει πραγματικά σε πόλη με παγκόσμια απήχηση (και όχι μόνον... νέο-οθωμανική όπως ήθελε η εθνομηδενιστική πολιτική Μπουτάρη).
Τρίτον, το περιβάλλον, καθώς η νέα διοίκηση δεν προχώρησε σε παρεμβάσεις μεγάλης έκτασης, ούτε στο Σέιχ Σου (όπου θα μπορούσε να αναλάβει ένα μεγάλο πρόγραμμα για την ανασυγκρότηση της βιοποικιλότητας), ούτε στην Ανατολική Περιφερειακή Τάφρο (που αποτελεί δυνάμει 'πράσινη λεωφόρο'), αλλά ούτε και για τον καθαρισμό του Θερμαϊκού. Αντί αυτών, προκρίθηκε μια και πάλι εργολαβοκεντρική λογική όπου το πράσινο θεωρείται ως ντεκόρ, όπως συνέβη με τις αιωνόβιες ελιές της Αγγελάκη.
Τέλος, ένα ζήτημα η διοίκηση Ζέρβα δημιούργησε στο τέλος της πρώτης της χρονιάς, αλλά που ωστόσο σηματοδοτεί την πρώτη της ρήξη με τον «μέσο άνθρωπο» και την καθημερινότητά του: Η παρέμβαση με τον ποδηλατόδρομο στην Κωνσταντίνου Καραμανλή, η οποία προκρίνει τις ανάγκες μιας μειοψηφίας (των ποδηλατών, στην οποία και ο γράφοντας ανήκει εδώ και δεκαετίες) σε βάρος κάθε άλλης κοινωνικής χρήσης και λειτουργίας του δρόμου: Από τους κατοίκους και τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον δρόμο, μέχρι εκείνους που χρησιμοποιούν τον οδικό άξονα για να μεταβούν στην Καλαμαριά, στα νέα Ανατολικά προάστια της πόλης, και στην Χαλκιδική.
Που φαίνεται η «ρήξη με τον μέσο άνθρωπο»; Στον τρόπο που επιλέγει η διοίκηση να υπερασπιστεί το έργο, στην υποτίμηση που δείχνει ο ίδιος ο Δήμαρχος για τις υπόλοιπες κοινωνικές ανάγκες που ικανοποιεί ο συγκεκριμένος οδικός άξονας, λέγοντας ότι «δεν θα ανοίξει διάλογο για τα μικροσυμφέροντα». Στο γεγονός ότι ο αντιδήμαρχός του, Γ. Αβαρλής, που στο τελευταίο δημοτικό συμβούλιο υπερασπίστηκε σθεναρότερα την επιλογή της διοίκησης, δήλωσε λίγο ως πολύ ότι «αποφασίζουμε και διατάζουμε». Φέρνοντας μάλιστα ως παράδειγμα την γενέτειρά του Καλαμάτα –μια πόλη 50 ή 60 χιλιάδων που όσο και να θέλαμε δεν μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για μια πόλη 1 εκατομμυρίου. Τι δείχνουν όλα αυτά αν όχι ελιτισμό;
Έτσι, αν η πρώτη χρονιά της θητείας του Κ. Ζέρβα ολοκληρώνεται με διφορούμενο γι' αυτόν και την διοίκησή του τρόπο (άλλα καλά, και άλλα κακά), τα όσα έπραξε στο τέλος της, δημιουργούν μια πολύ αρνητική αφετηρία για την δεύτερη. Ειδωμέν...
*Εκπρόσωπος της παράταξης Μένουμε Θεσσαλονίκη στο Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης