Skip to main content

Σε Βιρμανία, Σρι Λάνκα και Ιμαλάια οι διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Ο Θεσσαλονικιός επιστήμονας και ερευνητής, διδάκτωρ παπυρολογίας μίλησε στη Voria.gr για τα εντυπωσιακά συμπεράσματα των πολυετών μελετών του.

Συνέντευξη στον Γιώργο Δώρα  

Πεπεισμένος ότι υπάρχουν τα τεκμήρια για να «αλλάξει» η ιστορία των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι ο κ. Γρηγόρης Χατζητσόλης.

Ο Θεσσαλονικιός επιστήμονας και ερευνητής, διδάκτωρ παπυρολογίας, που βρίσκεται σε αντιδικία με το υπουργείο Πολιτισμού τα τελευταία 7 χρόνια για την κυριότητα μιας συλλογής περίπου 180 παπύρων και συναφών αντικειμένων που προσπαθεί να νομιμοποιήσει μίλησε στη Voria.gr για τα εντυπωσιακά συμπεράσματα των πολυετών μελετών του.  

Κύριε Χατζησόλη, τι περιέχει αυτή συλλογή την κυριότητα της οποίας διεκδικεί το ελληνικό δημόσιο;

Μία μικρή αγκαλιά αποσπασμάτων κειμένων σε πάπυρο από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων στην Αίγυπτο της ελληνιστικής, ρωμαϊκής και βυζαντινής εποχής (3ος αιώνας π.Χ. – 7ος αιώνας μ.Χ.), μερικά  παραφιλολογικά κείμενα, μία μάσκα μούμιας –ήτοι το άνω μέρους της σαρκοφάγου μούμιας- και έναν πολύ σημαντικό πάπυρο από πολεμικό αρχείο που ξεχωρίζει. Τον πάπυρο του Αμωμήτου. Η μάσκα αποτελεί χρονοκάψουλα της περιόδου 240-220 π.Χ., καθώς όπως υπολογίζω περιέχει πάνω από 400 ανακυκλωμένους χειρόγραφους πάπυρους από τους οποίους και κατασκευάσθηκε και ενδέχεται να περιέχει και τη συνέχεια του εν λόγω πολεμικού αρχείου στο οποίο αποδίδω μεγάλη σημασία. Πλέον υφίσταται η κατάλληλη τεχνολογία και ο εξοπλισμός, η δυνατότητα τομογράφησης της μάσκας στο εξωτερικό και η απεικόνιση των κρυμμένων στη μάσκα κειμένων σε ψηφιακή μορφή. Ατυχώς το υπουργείο Πολιτισμού κάνει τα πάντα εδώ και χρόνια για να εμποδίσει αυτή την προοπτική. Παρά το γεγονός ότι το αντικείμενο ανήκει σε εμένα.

Πιστεύετε ότι υπάρχει σκοπιμότητα πίσω από την απόφαση του υπουργείου;   

Ναι απολύτως. Και είμαι επίσης πολύ ενοχλημένος τόσο από το γεγονός της επιλεκτικής «στοχοποίησης» μου από την αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου -σαν να είμαι ο μόνος στην επικράτεια που κατέχει μη δηλωθέντα αντικείμενα αλλότριας πολιτιστικής κληρονομιάς χρονολογούμενα προ του 1830- όσο και από την αλλοίωση των περιγραφών των αντικειμένων στην οποία προέβη στην τελική απόφασή της μετά, μάλιστα, από εμπαιγμό επτά ετών, με παράλληλη απόκρυψη τόσο των στοιχείων και τεκμηρίων που παρέθεσα, όσο και την γνώμη εμπειρογνωμόνων. Έτσι –για παράδειγμα- η συνδεόμενη με μουσείο του Μάντσεστερ παπύρινη μάσκα γνωστής  προέλευσης, μετατράπηκε σε ξύλινο (!) ταφικό προσωπείο άγνωστης προέλευσης, το οποίο θεωρείται ότι βρέθηκε στην Ελλάδα. Οι δε πάπυροι και συναφή, επίσης γνωστής προέλευσης, συνδεόμενοι με συλλογές των πανεπιστημίων του Δουβλίνου, του Μπέρκλεϊ και του Ντιούκ -πρώην συλλογή Ρόμπινσον- αναφέρονται γενικώς και αορίστως ως αντικείμενα «αιγυπτιακής προέλευσης», τα οποία επίσης θεωρείται ότι βρέθηκαν στην Ελλάδα. Αλλαγές περιγραφών που εμφανώς στόχευαν στο να αμβλύνουν τις εντυπώσεις του αρχικού χονδροειδούς ολισθήματος της υπηρεσίας να κρίνει αυθαίρετα ότι τα αντικείμενα βρέθηκαν στην Ελλάδα, κάτι το οποίο είναι αδύνατον και βάσει των θεμελιωδών νόμων της φυσικής και βιολογίας! Αιγυπτιακές αρχαιότητες άγνωστης προέλευσης, γενικώς και αορίστως, ίσως μπορεί να θεωρηθεί ότι βρέθηκαν στην Ελλάδα. Αλλά σίγουρα όχι αυτές οι αρχαιότητες. Το ελληνικό δημόσιο δεν έχει κανένα δικαίωμα ούτε κατοχής ούτε, βεβαίως, κυριότητας επί αυτών.


Τι κάνει τόσο σημαντικό τον πάπυρο του Αμωμήτου;

Η αλήθεια είναι ότι στα περισσότερα από 30 χρόνια που ασχολούμαι με παπύρους δεν έχω συναντήσει κάτι παρόμοιο σε καμία από τις μεγάλες ή μικρές συλλογές τέτοιων χειρογράφων σε όλο τον κόσμο. Ούτε καν στο Βατικανό. Κυρίως διότι πρόκειται για πρωτότυπο και όχι για αντίγραφο. Ο επιστημονικός κόσμος διψάει για πρωτότυπα ή γενικότερα πολύ ιδιαίτερα, πολύ σημαντικά κείμενα. Απλά δεν υπάρχει κανένα άλλο τέτοιο από την ελληνορωμαϊκή περίοδο. Υπάρχουν, βεβαίως, πολλά σημαντικά κείμενα, αλλά όλα είναι αντίγραφα μεταγενέστερων χρόνων. Ο συγκεκριμένος πάπυρος συνδυάζει και τα δύο μαζί. Είναι πρωτότυπος, γεγονός πρωτοφανές για τα δεδομένα της κλασσικής γραμματείας και παλαιογραφίας, και περιέχει ένα μοναδικής σημασίας κείμενο, τόσο σε φιλολογικό όσο και ιστορικό επίπεδο.



Μπορείτε να γίνετε πιο αναλυτικός;

Περιέχει μία μικρή επιστολή – υπόμνημα, εμφανώς μέρος των βασιλικών αρχείων του Πτολεμαίου του 3ου του «ευεργέτη», γραμμένη από τον ίδιο τον βασιλικό γραμματέα της εκστρατείας εναντίον των Σελευκιδών 246-241 π.Χ. Πρόκειται για κάποιον Αμώμητο, γνωστό συγγραφέα στους σχετικούς κύκλους, πιθανότατα δισέγγονο του ρήτωρα των Αθηνών Αισχίνη και συνάμα, όπως «εικάζω», βουδιστή. Τα γραπτά του Αμώμητου συμβουλευόταν και ο γνωστός λατίνος συγγραφέας Πλίνιος ο πρεσβύτερος. Αποτελεί το πρωτότυπο επιστολής που ο Αμώμητος διατήρησε στο βασιλικό αρχείο του Πτολεμαίου του 3ου. Και μας διηγείται ευθέως ή εμμέσως πολλά καλά και άγνωστα πράγματα, τα οποία με την επανεξέταση των ήδη υπαρχόντων πηγών είναι ικανά να «τινάξουν στον αέρα» την έως του παρόντος αποκατάσταση της ιστορίας του 4ου - 2ου π.Χ. αιώνα τόσο της Περσίας και της Ινδίας όσο και της Ελλάδας αλλά και της Κίνας. Και να «προσγειώσουν» παράλληλα τους σύγχρονους ιστορικούς.  

Από πού αντλείτε την σιγουριά για όλα αυτά;

Ο συγκεκριμένος πάπυρος γράφτηκε κάπου ανάμεσα στο Καράτσι του Πακιστάν και την Κανταχάρ του Αφγανιστάν. Από εκεί μεταφέρθηκε σε γνωστή τοποθεσία στο Φαγιούμ με την έλευση του Πτολεμαϊκού στρατεύματος πίσω στην Αίγυπτο. Εκεί βρέθηκε. Η σιγουριά προέρχεται από την ταύτιση του παρόντος παπύρου με γνωστότατο δημοσιευμένο κείμενο ήδη από το 1893 από τον Μαχάφι, πρώην δάσκαλο του γνωστού θεατρικού συγγραφέα Όσκαρ Ουάιλντ. Ένα κείμενο προερχόμενο από το ίδιο αρχικό χειρόγραφο παπύρινο κύλινδρο του πολεμικού αρχείου. Ανήκει σε συλλογή του Δουβλίνου. Αυτό μας προσφέρει τα χρονικά και τοπικά πλαίσια για να καταλάβουμε που θα πρέπει να κινηθούμε. Μετά το μόνο που μένει είναι να κατανοήσουμε το κείμενο του παπύρου. Βέβαια στην περίπτωση αυτή το κείμενο, καίτοι σχετικά εύκολο από μία παλαιογραφική άποψη, αποδείχθηκε εξαιρετικά δύσκολο στην κατανόησή του, καθώς περιέχει αποκρυφιστική γλώσσα.

Σε ποια συμπεράσματα έχετε καταλήξει;

Χρειάστηκα περίπου δέκα χρόνια για να καταλάβω  ότι ο Αγήνωρ Φ[ιλό]φιλος που εμφανίζεται μέσα στο κείμενο του Αμωμήτου, δεν είναι άλλος παρά ο Asoka Piyadassi, ο θρυλικός βασιλιάς των Ινδών, 3ος κατά σειράν στην διαδοχή της περίφημης Μαουριανής δυναστείας της Ινδίας, δεύτερος στην βουδιστική ιεραρχία μετά τον ίδιο το Βούδα. Όπως αποκαλύπτεται για πρώτη φορά εδώ, ο Asoka Piyadassi συμμετείχε και στους πολέμους των διαδόχων. Μία ιστορική φυσιογνωμία που στις αρχαίες πηγές, λογοτεχνικές ή περιστασιακές, εμφανίζεται με τουλάχιστον έντεκα διαφορετικά ονόματα. Στην έρευνά μου με βοήθησαν πολύ τα γραπτά ενός Ινδού, του Ranajit Pal, ο οποίος περίπου 20 χρόνια πριν ταύτισε ευθαρσώς τον Ασόκα με τον σατράπη των Σελευκιδών γνωστό ως Διόδοτο, τον μεγαλύτερο ίσως νομισματοκόπο της αρχαιότητας. Κατόπιν κατάλαβα ότι το όνομα Διόδοτος είναι επιτηδευμένα «κατασκευασμένο» και χρησιμοποιείτο μόνο στις επιγραφές των νομισμάτων του. Ο Ranajit Pal, βεβαίως, είχε απόλυτο δίκαιο. Ο βασιλιάς της Ινδίας ήταν όντως ο ίδιος με τον Έλληνα σατράπη των Σελευκιδών και μετέπειτα επικεφαλής αυτονόμου βασιλείου ασχέτως με το τι όνομα ελάμβανε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή. Το αληθινό αρχικό όνομά του, πάντως, ήταν Αγήνωρ, όπως αποκαλύπτεται στο κείμενο. Και ήταν 100% Έλληνας Μακεδόνας.

Τι εννοείται με την έκφραση «προσγείωση των ιστορικών»;

Όταν κάποιος γράφει ένα βιβλίο για ένα ιστορικό θέμα και αστοχεί να περιλάβει στην θεώρησή του κομβικής σημασίας πηγές, είναι αυτονόητο ότι θα χάσει την μπάλα και το βιβλίο του θα πάει στα βράχια. Αυτό συμβαίνει και στην περίπτωση της αποκατάστασης της ιστορίας της αρχαίας Ινδίας και αυτής των κατακτήσεων του Μ. Αλεξάνδρου και των παρεπομένων τους –γιατί κάπου συμπίπτουν τα δύο-, όπου επικρατεί κυριολεκτικά χάος. Σημαντικές μαρτυρίες ή έχουν αποσιωποιηθεί ή δεν έχουν κατανοηθεί σωστά. Ο Στράβων φερ’ ειπείν δίνει σαφείς αναφορές για την κατάκτηση της Ινδίας από κάποιους Έλληνες που τους αποκαλεί «αποστατήσαντες» και «μεγαλύτερους κατακτητές και από τον ίδιο τον Αλέξανδρο» και κανείς δεν δίνει σημασία. Παρομοίως στην επιτομή των Δειπνοσοφιστών του Αθήναιου, δίνεται γλαφυρή περιγραφή του πραγματικού φύλου -ευνούχος/ διεμφυλικός/ transsexual, ονομάστε το όπως θέλετε- του ιδρυτού της Μαουριανής δυναστείας και θετού παππού του Ασόκα του ανδροκόττου, επίσης γνωστού και σαν Βαγώα του νεώτερου, όπως εν τέλει συμπεραίνω από τον κλειστό κύκλο φίλων του Μ. Αλεξάνδρου, αλλά και αυτό δεν λαμβάνεται υπόψιν. Το ίδιο συμβαίνει και με τις μαρτυρίες του Πολύαινου, του Πολύβιου, του Ιουστίνου και άλλων. Το ίδιο και με τις περιστασιακές και άλλες πηγές, άμεσες ή και έμμεσες ενδείξεις που «φωνάζουν» αποκαλύπτοντας την απόλυτη ταύτιση των βασιλέων της Μαουριανής δυναστείας της Ινδίας με τους εκάστοτε ανώτερους διοικητές, τους σατράπες του βασιλείου των Σελευκιδών.

Το σχεδιάζετε για το μέλλον;

Να συνεχίσω αυτή την συναρπαστική έρευνα που ξεκίνησα εδώ και χρόνια και η οποία φαίνεται ατελείωτη. Παράλληλα να δώσω στην δημοσιότητα ό,τι έχω ήδη τελειώσει από ερευνητικής άποψης, αλλά και μία νέα γενική θεώρηση των ιστορικών και άλλων εξελίξεων από την στιγμή της ηγεμονίας του Φιλίππου μετά την μάχη της Χαιρώνειας, μέχρι την έλευση της δυναστείας  Shunga της Ινδίας, το πρώτο τέταρτο του 2ου π.Χ. αιώνος. Σκοπός μου είναι να αποδείξω ότι οι κατακτήσεις των Ελλήνων συνεχίστηκαν και μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου, μέσω της ελληνικής Μαουριανής δυναστείας της Ινδίας επεκτείνοντας δραματικά τα όρια της ελληνικής επικράτειας μέχρι τις ακτές της Κασπίας, τον δρόμο του μεταξιού στα Β. Ιμαλάια, τις ζούγκλες της Βιρμανίας, αλλά και την Σρι Λάνκα. Μία ελληνική επέλαση που επηρέασε δραματικά και τις εξελίξεις στην Κίνα.