Να ζήσουν την πόλη μέσα από το βλέμμα μιας 25χρονης φοιτήτριας ή ενός 30χρονου επαγγελματία θα μπορούν πλέον Θεσσαλονικείς και επισκέπτες παίζοντας το παιχνίδι «Shifting our city, η έκδοση της Θεσσαλονίκης».
Η μυρωδιά από τα μαγαζιά στο Καπάνι, μια βόλτα στην Παραλία το ηλιοβασίλεμα ή ένα φιλί στα σοκάκια της Άνω Πόλης είναι κάποιες μόνο από τις δεκάδες εμπειρίες που μπορεί να βιώσει κάποιος στη Θεσσαλονίκη για να πάρει μια γενναία γεύση από το πνεύμα και την ταυτότητα της πόλης.
Αυτό ακριβώς είχαν στο μυαλό τους οι τελειόφοιτες του τμήματος Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ, Αργυρώ Ανδριανάκη και Σοφία Σαρρή όταν δημιούργησαν στο πλαίσιο της πτυχιακής τους εργασίας το νέο αυτό παιχνίδι με μότο «ανακάλυψε την πόλη από την πλευρά των κατοίκων».
Το Shifting our city είναι ουσιαστικά ένας ένας οδηγός πόλης σε μορφή παιχνιδιού ο οποίος δημιουργήθηκε μέσα από τη συμμετοχή των κατοίκων της πόλης και ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο από Θεσσαλονικείς όσο και επισκέπτες. «Κάτοικοι της πόλης μας πρότειναν διαδρομές, που εμπεριέχουν τα συναισθήματα τους σε συγκεκριμένα σημεία και την εμπειρία τους», αναφέρει η Αργυρώ. «Δεν είναι μια γραμμή στον χάρτη, είναι μια ολόκληρη εμπειρία ενός ανθρώπου που εμείς τη χαρτογραφήσαμε και την δώσαμε ως κάρτα του παιχνιδιού μας», συμπληρώνει η Σοφία.
Το παιχνίδι λειτουργεί ως εξής: Στο επιτραπέζιο υπάρχουν κάρτες που περιέχουν τις διαδρομές που έχουν σχεδιάσει κάτοικοι του κέντρου της Θεσσαλονίκης. Στις κάρτες αναγράφεται το όνομα και η ηλικία τους ενώ στις διαδρομές που προτείνουν έχουν μαρκάρει σημεία τα οποία συνδέουν με διαφορετικές εμπειρίες και αισθήσεις. Στην κάρτα υπάρχει και ένα QR code το οποίο σκανάροντας το με κινητό σε οδηγεί σε μια προκαθορισμένη πορεία στο google maps. Σε δύο σημεία μάλιστα ζητούν από τον εκάστοτε χρήστη/παίκτη να κάνει κάτι το οποίο πιστεύουν ότι θα βελτιώσει την πόλη, όπως το να ρίξουν σπόρους φυτών σε ένα παρτέρι, να αφήσουν τάπερ με φαγητό σε μια γωνία ή να διαβάσουν το βιβλίο τους στο πάρκο της γειτονιάς τους σε μια προσπάθεια να οικειοποιηθούν τον δημόσιο χώρο. Συγκεκριμένα, οι κατηγορίες «επέμβασης» που προτείνονται στο παιχνίδι είναι τέσσερις: οικειοποιούμαι, συμμετέχω, αντιδρώ, μοιράζομαι.
«Είναι κάτι που απαιτεί λίγο χρόνο ή κόπο και θα βελτιώσει την πόλη. Είναι όλα όμως ιδέες των συμμετεχόντων», επισημαίνει η Αργυρώ. «Εγώ θα το έκανα ως Σοφία γιατί μου αρέσει, αλλά ο τουρίστας που θα το κάνει θα νιώσει ότι έρχεται πιο κοντά στην πόλη, θα αφήνει το ίχνος του, το σημάδι του σε αυτή», λέει με τη σειρά της η Σοφία. Αυτό είναι και το κομμάτι που συνδέεται με τον τίτλο του παιχνιδιού «Shifting our city». «Συνειδητά επιλέξαμε τη λέξη "shifting" που σημαίνει μεταβάλλω και όχι "αλλάζω"», προσθέτει η ίδια διευκρινίζοντας ότι η λέξη «μεταβάλλω» έχει έναν δυναμικό χαρακτήρα γιατί μακροπρόθεσμα έχει στόχο να αλλάξει την αντίληψη του παίκτη για τον τρόπο που συμμετέχει και παρεμβαίνει στην πόλη.
Το κουτί του παιχνιδιού, το οποίο οι δημιουργοί του ονομάζουν εναλλακτικά kit εξοικείωσης με τον δημόσιο χώρο, περιέχει πέρα από τις κάρτες, έναν χάρτη, έναν μαρκαδόρο, ένα σημειωματάριο, μια ταινία και post it μέσω των οποίων μπορείς να παρέμβεις στον δημόσιο χώρο.
Το παιχνίδι ήταν αποτέλεσμα workshops που πραγματοποίησαν οι δύο φοιτήτριες στο ΑΠΘ, στο σχολείο μεταναστών «Οδυσσέας» και στον χώρο σεμιναρίων «Κήπος» συγκεντρώνοντας τις ιδέες περίπου 100 κατοίκων ή χρηστών του κέντρου που συμμετείχαν στη διαδικασία. Στη διάρκεια του workshop ζητήθηκε από κάθε συμμετέχοντα να σχεδιάσει τη δική του αγαπημένη διαδρομή στην πόλη ή μια διαδρομή που θεωρεί αυτός σημαντική, να συζητήσει με τους άλλους τα προβλήματα ή τα κακώς κείμενα αυτής της διαδρομής, όπως παραδείγματος χάριν σκουπίδια ή επικίνδυνα σημεία, και τέλος να προτείνει λύσεις για αυτά.
Με αυτόν τον τρόπο σχεδιασμού του παιχνιδιού οι φοιτήτριες ενέταξαν πλήρως στον οδηγό την εμπειρία των κατοίκων ακολουθώντας την τάση του placemaking η οποία είναι ήδη πολύ διαδεδομένη στο εξωτερικό και επιτάσσει τη συλλογική δημιουργία ενός οράματος για την πόλη καθώς και τη συμμετοχή των κατοίκων στον σχεδιασμό της.
Συμμετέχοντας στη θερμοκοιτίδα του Ok!Thess, οι δύο φοιτήτριες πλέον δημιουργούν τη δική τους start up μέσω της οποίας θα κυκλοφορήσουν το νέο παιχνίδι στην αγορά και θα ασχοληθούν με τη δημιουργία και άλλων παιχνιδιών πόλης. Εξάλλου το shifting our city είναι ένα μοντέλο το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες πόλεις.
Όπως παραδέχονται οι δύο συνδημιουργοί, η διετής διαδρομή από τη σύλληψη της ιδέας στην ολοκλήρωση του παιχνιδιού δεν ήταν εύκολη, απαιτούσε πολύ διάβασμα αλλά παράλληλα ήταν πολύ δημιουργική και ευχάριστη. Μάλιστα, οι ίδιες θα συνεχίσουν τα workshops για την τελειοποίηση του παιχνιδιού αλλά και για να δημιουργήσουν μια τράπεζα ιδεών, που θα παραδώσουν στο τέλος στον δήμαρχο της Θεσσαλονίκης.
Επιβλέπουσα καθηγήτρια της διπλωματικής εργασίας είναι η επίκουρη καθηγήτρια Χάρις Χριστοδούλου.