Γράφει ο Δρ. Δημήτρης Κανέλλος*
Μια από τις πιο συχνές και βασανιστικές παθήσεις του πρωκτού είναι η ραγάδα πρωκτού. Η ραγάδα δακτυλίου, όπως αλλιώς λέγεται, είναι ένα τραύμα στην περιοχή. Οφείλεται συνήθως σε βίαια αφόδευση εξαιτίας σκληρών κοπράνων. Πιο σπάνια μπορεί να προκληθεί από διάρροια ή και άλλες σπανιότερες παθήσεις, ενώ δεν κάνει διακρίσεις σχετικά με την ηλικία ή το φύλο του ασθενούς.
Η ραγάδα προκαλεί έντονο άλγος κατά τη διάρκεια και μετά την κένωση, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται και μικροαιμορραγία. Οι ασθενείς περιγράφουν συχνά τον πόνο από ραγάδα ως αίσθηση «μαχαιρώματος» στην περιοχή του πρωκτού μετά την αφόδευση. Συνεπώς επηρεάζεται σημαντικά η ποιότητα ζωής του ασθενούς. Πολλοί ασθενείς μπερδεύουν τα συμπτώματα της ραγάδας με τα συμπτώματα των αιμορροϊδων, με αποτέλεσμα να χάνουν χρόνο και να μην επισκέπτονται τον ιατρό για διάγνωση και θεραπεία.
Η ραγάδα πρωκτού επουλώνεται δύσκολα από μόνη της, καθώς προκαλεί σπασμό του σφιγκτηριακού μηχανισμού του πρωκτού. Ο σπασμός του σφιγκτήρα με τη σειρά του επηρεάζει αρνητικά την επούλωση της πληγής.
Σε ''φρέσκια'' ραγάδα η μη επεμβατική θεραπεία έχει αρκετές πιθανότητες επιτυχίας και συνοψίζεται συνήθως στα εξής:
Α. Οδηγίες προς τον ασθενή για κατανάλωση φυτικών ινών και υγρών σε επαρκείς ποσότητες (πιθανώς και φαρμακευτικών σκευασμάτων από του στόματος), έχοντας ως στόχο τη μαλακή σύσταση των κοπράνων.
Β. Εφαρμογή κατάλληλων αλοιφών ή botox ®. To botox ραγάδας πρωκτού στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιείται εδώ και χρόνια. Η σύγχρονη αυτή διαδικασία έγκειται στο εξής. Η έγχυση του botox (ειδική τοξίνη) στην περιοχή έχει χαλαρωτική δράση στο σφιγκτήρα, κάτι που διευκολύνει την επούλωση της ραγάδας.
Γ. Απαγόρευση σκουπίσματος. Προτιμάται η υγιεινή με σαπούνισμα και νερό ζεστής θερμοκρασίας.
Σε περίπτωση που δεν οδηγηθεί ο ασθενής σε ίαση, τη λύση δίνει η επέμβαση. Η επέμβαση απαιτείται συνήθως σε «χρόνιες» ραγάδες (ραγάδες που υφίστανται από καιρό). Οι υφιστάμενες εγχειρητικές μέθοδοι για την αντιμετώπιση της ραγάδας είναι η σφιγκτηροτομή, η διαστολή του σφιγκτήρα και η εκτομή (αφαίρεση) της ραγάδας. Η εκτομή της ραγάδας είναι η πιο σύγχρονη και δεν προκαλεί βλάβες στο σφιγκτήρα, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ελαφρά ή έντονη ακράτεια. Κατά την αφαίρεση της ραγάδας οι πρωκτολόγοι χειρουργοί αφαιρούν τη ραγάδα με ηλεκτροδιαθερμία ή laser. Μετεγχειρητικά ο πόνος είναι ήπιος συγκριτικά με τον πόνο μετά από άλλες επεμβάσεις. Σημαντικότερο όλων βέβαια είναι το γεγονός ότι δεν κινδυνεύει η εγκράτεια του πρωκτού, δε δημιουργείται δηλαδή ένα δεύτερο πρόβλημα στην περιοχή. Μετεγχειρητικά ο ασθενής επανέρχεται επιπρόσθετα σύντομα στις συνήθεις δραστηριότητες.
Η αφαίρεση (εκτομή) της ραγάδας πρωκτού αποτελεί ουσιαστικά την πιο σύγχρονη και ακίνδυνη τεχνική χειρουργικής αντιμετώπισης της ραγάδας. Είμαστε έτσι σε θέση να αναφέρουμε ότι η χειρουργική αντιμετώπιση της ραγάδας δακτυλίου έχει εκσυγχρονιστεί, καθώς είναι πλέον ανώδυνη, αναίμακτη και κυρίως ακίνδυνη.
Σημαντικό είναι επίσης ο ασθενής με συμπτώματα στον πρωκτό να επισκέπτεται σύντομα τον ιατρό, καθώς η καθυστέρηση στη διάγνωση της ραγάδας αυξάνει την πιθανότητα να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Όπως αναφέρθηκε, ασθενείς στους οποίους η διάγνωση γίνεται σύντομα (οπότε η ραγάδα ονομάζεται «οξεία») έχουν περισσότερες πιθανότητες επούλωσης με συντηρητική θεραπεία. Επίσης, μία χρόνια ραγάδα μπορεί να οδηγήσει σε περιεδρικό συρίγγιο με επακόλουθο ακόμα πιο δύσκολο τρόπο αντιμετώπισης.
*Ο Δρ. Δημήτρης Κανέλλος είναι Χειρουργός με έδρα τη Θεσσαλονίκη, Ειδικευμένος στο Βερολίνο, Διδάκτωρ ΑΠΘ www.kanellos.gr
