Στην Αθήνα βρίσκεται από χθες το βράδυ ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο ο οποίος θα έχει σήμερα συναντήσεις με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια και τον υπουργό Άμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο.
Και καθώς η πρωτεύουσα έχει γίνει φρούριο με αυξημένα μέτρα ασφαλείας εν όψει διαδηλώσεων τα βλέμματα όλων στρέφονται στην διμερή αμυντική συμφωνία που θα υπογράψουν οι δύο χώρες. Είχαν προηγηθεί οι σκληρές παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών με σκοπό την αναθεώρηση και επικαιροποίηση της διμερούς Συμφωνίας Αμυντικής Συνεργασίας (Mutual Defense Cooperation Agreement – MDCA).
Ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Μάικ Πομπέο πραγματοποίησε χθες σύντομες επισκέψεις στο Μαυροβούνιο και την Βόρεια Μακεδονία για να συζητήσει τον ρόλο των δύο χωρών στην Ατλαντική Συμμαχία.
Οι συνομιλίες για την επικαιροποίηση της Συμφωνίας που ξεκίνησαν από τον περασμένο Μάιο εστιάστηκαν στις αλλαγές που θα γίνονταν επί του Παραρτήματος (Annex) της διμερούς Συμφωνίας Αμυντικής Συνεργασίας και όχι επί του βασικού σώματος αυτής.
Η διαφοροποίηση αυτή είναι κρίσιμη: στο βασικό μέρος της MDCA περιλαμβάνεται η διάρκεια της συμφωνίας, ενώ στο Παράρτημα εντοπίζονται οι κρίσιμες τεχνικές λεπτομέρειες για τη λειτουργία των αμερικανικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων επί ελληνικού εδάφους. Στην παρούσα φάση δεν αναμένεται να ληφθεί απόφαση για τη χρονικά μεγαλύτερη ισχύ μιας ανανεωμένης συμφωνίας.
Η Ουάσιγκτον πρότεινε μία κατ’ ελάχιστον 5ετή χρονική διάρκεια ισχύος, με εναλλακτικές επιλογές την 8ετή ή τη 10ετή διάρκεια – με δυνατότητα αυτόματων ανανεώσεων ουσιαστικά επ’ αόριστον. Το ζήτημα για αλλαγή της διάρκειας μάλλον παραπέμπεται για το 2020. Αλλωστε η θεσμοποίηση του Στρατηγικού Διαλόγου, ο δεύτερος γύρος του οποίου θα πραγματοποιηθεί μεταξύ 7 και 9 Οκτωβρίου με τη συμμετοχή άλλων στελεχών της αμερικανικής κυβερνήσεως, αμέσως μετά την επίσκεψη του κ. Πομπέο, συνιστά πλέον το κατάλληλο φόρουμ για τέτοιου είδους συζητήσεις.
Η αμερικανική στρατιωτική παρουσία εστιάζει σε τέσσερα σημεία και αφορά άμεσα το γεωπολιτικό παιχνίδι που είναι σε εξέλιξη όλο το τελευταίο διάστημα στην ανατολική Μεσόγειο: Αφορά τη χρήση της βάση της Σούδας, αλλά και της Λάρισας για αποστολές αμερικανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, τη χρήση της βάσης του Στεφανοβίκειου Μαγνησίας από την αεροπορία στρατού των ΗΠΑ για διευκόλυνση των ελικοπτέρων, καθώς και την αξιοποίηση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης για τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις.
Με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης οι ΗΠΑ θα είναι σε θέση πλέον να αποκτούν γρήγορη παράκαμψη των στενών για τη μετακίνηση των δυνάμεών τους από τη Μεσόγειο προς την Ανατολική Ευρώπη και τη Βαλτική. Συνεπώς η χώρα αποκτά ένα ιδιαίτερα κομβικό ρόλο στην περιοχή και αυτό συμβαίνει τη στιγμή που η Ουάσινγκτον στηρίζει και την τριμερή συνεργασία της Ελλάδας με την Κύπρο και το Ισραήλ.
Η Αθήνα, από την πλευρά της, επιδιώκει κάποιου είδους πολιτικές εγγυήσεις/δεσμεύσεις στήριξης της χώρας μας, ιδιαίτερα έναντι της Τουρκίας. Άλλωστε, η αναθεώρηση της MDCA συνιστά μείζονα κίνηση στη σκακιέρα των ελληνοαμερικανικών σχέσεων σε μια περίοδο σημαντικότατων εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής και η ανάγκη ανταλλαγμάτων προβάλλει επιτακτική.