Skip to main content

Στα στενά της Κρέσνα «σκοντάφτει» η σύνδεση Θεσσαλονίκης – Σόφιας

Επικρατεί προβληματισμός για ένα τμήμα κάτω των 15 χλμ. στη βουλγαρική πλευρά, που διασχίζει μια οικολογικά ευαίσθητη περιοχή.

Μεγάλη κουβέντα έχει ανοίξει στη Βουλγαρία σχετικά με τον πανευρωπαϊκό διάδρομο ΙV (Βερολίνο – Πράγα- Βουδαπέστη - Σόφια - Ελληνοβουλγαρικά σύνορα) ή ευρωπαϊκή οδό Ε79, που συνδέει τη Θεσσαλονίκη και τη Σόφια και συγκεκριμένα ένα τμήμα του, που διασχίζει την ευαίσθητη οικολογικά περιοχή των στενών της Κρέσνα.

Ο άξονας που είναι εξαιρετικά σημαντικός για τις οδικές μεταφορές (κυρίως εμπορευματικές) στη βόρεια Ελλάδα, έχει ολοκληρωθεί στο ελληνικό τμήμα του (Θεσσαλονίκη – Σέρρες – Προμαχώνας τον προηγούμενο Ιούνιο) ως ένας από τους κάθετους άξονες της Εγνατίας οδού.

Είναι αυτοκινητόδρομος ταχείας κυκλοφορίας, με όλες τις προβλεπόμενες προδιαγραφές. Δε συμβαίνει το ίδιο όμως και στη βουλγαρική πλευρά. Εκεί, παρότι μεγάλο μέρος του άξονα έχει υλοποιηθεί απομένουν ορισμένα τμήματα, μεταξύ των οποίων και εκείνο που διασχίζει την κοιλάδα της Κρέσνα.

Ο δρόμος στα στενά της Κρέσνα προβλέπεται να περνά πάνω από το Στρυμόνα και ήδη έχει ανοίξει μεγάλη συζήτηση αν ο νέος αυτοκινητόδρομος (Αυτοκινητόδρομος Στρυμόνα, όπως τον ονομάζουν στη Βουλγαρία), που θα συνδέσει με αξιοπρεπείς συνθήκες τη Θεσσαλονίκη με τη Σόφια, θα περάσει μέσα από την κοιλάδα ή αν θα κατασκευαστεί τούνελ που θα την παρακάμπτει. «Οι βουλγαρικές περιβαλλοντικές οργανώσεις επικαλούνται την ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία της φύσης», επισημαίνουν οι Οικολόγοι και σημειώνουν ότι ο δρόμος στα στενά της Κρέσνα θα περνά πάνω από το Στρυμόνα, που σε μήκος περίπου 31 χλμ. τα νερά του έρχονται στον Προμαχώνα και παρακάτω στην Κερκίνη. Εκφράζουν μάλιστα φόβους ότι αν γίνει κάποιο οδικό ατύχημα με φορτία τοξικά ή με άλλα επικίνδυνα υλικά είναι πιθανό αυτά να καταλήξουν στα νερά του ποταμού, με ανυπολόγιστες συνέπειες και για την Ελλάδα. Υπενθυμίζουν δε το ατύχημα του Ιανουαρίου του 2002, όταν έπεσαν στα νερά του ποταμού δέκα τόνοι κηροζίνης και ζητούν ενεργοποίηση της Σύμβασης Espoo (ελληνοβουλγαρική περιβαλλοντική συνεργασία). Η σύμβαση (του 2001) εισήγαγε το νομικό εργαλείο της εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων στο πεδίο των διακρατικών και πολυμερών περιβαλλοντικών σχέσεων μεταξύ των κρατών μελών της οικονομικής επιτροπής για την Ευρώπη των Ηνωμένων Εθνών.

Το οδικό τμήμα μεταξύ Μπλαγκόεβγκραντ και Σαντάνσκι περνάει από το φαράγγι της Κρέσνα και για εκεί οι Βούλγαροι έχουν προβλέψει να κατασκευαστεί μια σήραγγα μήκους 13,3 χλμ., η οποία θα είναι η μεγαλύτερη σε μήκος σήραγγα αυτοκινητόδρομου στην ανατολική Ευρώπη. Λόγω όμως του υψηλού κόστους κατασκευής (650 εκ. ευρώ για το τμήμα και συνολικά στο δυσθεώρητο ποσό των 1,2 δισ. ευρώ για τα τέσσερα τμήματα που κατασκευάζονται στην περιοχή) εξετάστηκαν κι άλλες λύσεις αντί της παράκαμψης της οικολογικά σημαντικής κοιλάδας, όπως η διαπλάτυνση του υφιστάμενου δρόμου και η χάραξή του μέσα από την κοιλάδα... Υπενθυμίζεται πως στο φαράγγι της Κρέσνα σημειώνονται κατολισθήσεις και γενικώς είναι μια προβληματική περιοχή στη διέλευσή της, γι' αυτό και στους σχεδιασμούς έχουν προβλεφθεί οδογέφυρες και σήραγγες, ώστε να κατασκευαστεί ένας σύγχρονος αυτοκινητόδρομος, με τις μικρότερες δυνατές συνέπειες για το φυσικό περιβάλλον της κοιλάδας, των στενών και του φαραγγιού της Κρέσνα.

Ο προβληματισμός είναι ανοιχτός. Ωστόσο, να μη γίνει ο νέος αυτοκινητόδρομος είναι επίσης ένα τεράστιο ζήτημα, δεδομένων των σημερινών συνθηκών μετακίνησης, που δεν είναι οι καλύτερες δυνατές (χαμηλό όριο ταχύτητας, αδυναμία προσπέρασης, κυκλοφορία βαρέων οχημάτων, στενότητα οδοστρώματος). Η ολοκλήρωση του άξονα Θεσσαλονίκης – Σόφιας άλλωστε, όπως και οι δυο πλευρές παραδέχονται είναι στρατηγικής σημασίας και έργο προτεραιότητας εθνικής και ευρωπαϊκής.

Η διαδρομή Θεσσαλονίκη – Σόφια σήμερα τμηματικά εμφανίζει την εξής εικόνα:

-Θεσσαλονίκη – Σέρρες – Προμαχώνας: αυτοκινητόδρομος κατασκευασμένος.

-Προμαχώνας – Σαντάνσκι: αυτοκινητόδρομος κατασκευασμένος.

-Σαντάνσκι – Στρούμιανη: υπό κατασκευή.

-Κρέσνα: έχει συμβασιοποιηθεί.

-Κοιλάδα Κρέσνα: σε επίπεδο σχεδιασμού το τούνελ.

-Κρούπνικ – Ζελέζνιτσα: σε επίπεδο διαγωνισμών.

-Ζελέζνιτσα: σε εκκρεμότητα το τούνελ.

-Μπλαγκόεβγκραντ – Πέρνικ: αυτοκινητόδρομος κατασκευασμένος.