Ό,τι και να γράψεις για το μετρό Θεσσαλονίκης και ειδικότερα για τον πολύπαθο σταθμό Βενιζέλου φαντάζει περιττό, χιλιοειπωμένο, ανώφελο. Ωστόσο, η δημοσιοποίηση των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας, σχετικά με τις προσφυγές οι οποίες είχαν κατατεθεί ζητώντας την ακύρωση της απόφασης για προσωρινή απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων, δίνει την ευκαιρία να θυμηθούμε κάποια πράγματα και να αποσαφηνίσουμε και ορισμένα ακόμη. Να θυμηθούμε κατ' αρχάς ότι το έργο μετρά ήδη μια δεκαπενταετία, έχοντας ξεπεράσει κατά μιάμιση φορά τον συμβατικό χρόνο ολοκλήρωσής του. Η δε υπόθεση των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου κοντεύει να κλείσει σε λίγο δεκαετία.
Στη διάρκεια αυτών των χρόνων, από το 2012 όταν αποκαλύφθηκαν οι σπουδαίες αρχαιότητες, έπεσαν στον τραπέζι πολλές ιδέες και πιθανές λύσεις ως προς την τύχη τους. Από την αρχική, ατυχέστατη περί οριστικής απομάκρυνσής τους και έκθεσης στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά (αρχές 2013), έως την προσωρινή απόσπαση και επανατοποθέτηση (2014), αλλά και την in situ ανάδειξη, δηλαδή την κατασκευή του σταθμού χωρίς την απομάκρυνσή τους (2015).
Από αυτά τα εννέα χρόνια, περισσότερα από τα μισά, από το 2015 έως και το 2019, αναλώθηκαν στην αναζήτηση τεχνικής λύσης για κατασκευή του σταθμού με τις αρχαιότητες στη θέση τους. Ιδέες και μελέτες υπήρξαν, μόνον που καμία δεν κατάφερε να αποσπάσει την έγκριση των αρμόδιων επιστημόνων της Αττικό Μετρό παρότι η ηγεσία της εταιρείας ήταν εκ των φανατικών υποστηρικτών αυτής της λύσης. Και κάπως έτσι επιστρέψαμε στη λύση του 2014, της προσωρινής απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων, στην οποία είχαν ομονοήσει τότε σχεδόν οι πάντες, συμπεριλαμβανομένης και της διοίκησης Μπουτάρη, ασχέτως της μετέπειτα υπαναχώρησής του.
Μάλιστα, όταν κάποιοι, μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού, παράγοντες του ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης, επέβαλαν την αλλαγή πλεύσης, υπέρ της in situ λύσης, για τους δικούς τους, προσωπικούς λόγους, που δεν είναι του παρόντος να αναλύσουμε, οι φορείς της πόλης, παρότι είχαν ταχθεί υπέρ της προσωρινής απόσπασης και επανατοποθέτησης, θέλησαν να δώσουν χρόνο σε αυτήν την ιδέα η οποία προφανώς και θα ήταν προτιμότερη, εφόσον τελεσφορούσε. Είναι ενδεικτικό ότι, σε μια προσπάθεια συνεννόησης και ομοθυμίας, οι φορείς είχαν αποσύρει τελικά την προσφυγή την οποία είχαν καταθέσει στο ΣτΕ, παρότι υπήρχε ήδη σχετική νομολογία του ανωτάτου δικαστηρίου υπέρ των απόψεών τους. Δυστυχώς, όμως, η in situ λύση δεν προχώρησε και οι ευθύνες γι' αυτό βαραίνουν πρωτίστως την προηγούμενη ηγεσία της Αττικό Μετρό η οποία είχε το μυαλό της στις δημόσιες σχέσεις και στις φιέστες.
Σε λίγο καιρό κλείνουν δύο χρόνια από τότε που η σημερινή κυβέρνηση ανακοίνωσε την επιστροφή στην πρότερη λύση. Δύο (ακόμη) χαμένα χρόνια καθώς εν αναμονή της κρίσης του ΣτΕ δεν θα μπορούσε να γίνει το παραμικρό στον σταθμό Βενιζέλου. Η απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου κλείνει έναν κύκλο ατέρμονων αντεγκλήσεων και αναζητήσεων κι επιπλέον θέτει κάποιους όρους ως προς την προστασία των αρχαιοτήτων. Σε κάποιους δεν άρεσε αυτή η απόφαση και δηλώνουν πως θα συνεχίσουν τις προσφυγές κατά κάθε διοικητικής πράξης που θα αφορά τις αρχαιότητες. Ξέρουν ότι, μετά την απόφαση του ΣτΕ, κανένα ένδικο μέσο δεν έχει τύχη, άρα το μόνο που θα επιτύχουν θα είναι νέες καθυστερήσεις. Είναι η λογική του «εφόσον δεν γίνεται το δικό μου, τότε καλύτερα να μη γίνει τίποτα». Η άποψη αυτή, όσο θορυβώδης κι αν είναι, παραμένει μειοψηφική.
Η Θεσσαλονίκη χρειάζεται και το μετρό και τα αρχαία. Ευχής έργο θα ήταν αυτό να επιτευχθεί χωρίς να χρειαστεί η προσωρινή απομάκρυνσή τους καθώς, όπως και να 'χει, δεν θα είναι χωρίς επιπτώσεις. Ωστόσο, όπως ορθά επισημαίνει στην απόφασή του το ΣτΕ, σε αυτές τις περιπτώσεις, συνεκτιμάς και το λεγόμενο «δημόσιο συμφέρον» καθώς και την ανάγκη της «ολοκλήρωσης ενός έργου μείζονος σημασίας». Ήδη, το 2023 ως ορόσημο ολοκλήρωσης του έργου, αν δεν είναι ήδη παρελθόν, θεωρείται δύσκολο να επιτευχθεί. Τουλάχιστον ας μην πάμε πολύ πολύ μακρύτερα...