Skip to main content

Bάσιμος λόγος απόλυσης ως προϋπόθεση καταγγελίας σύμβασης εργασίας

Άρθρο του Σταύρου Κουμεντάκη, Senior Partner στην Koumentakis and Associates Law Firm για τον «βάσιμο λόγο» στις απολύσεις.

του Σταύρου Κουμεντάκη*

Τα μέτρα προστασίας των θέσεων εργασίας (εξ αφορμής της πανδημίας) περνούν, σταδιακά, στην ιστορία. Απασχολεί, ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις, το θέμα των απολύσεων. Ποιες, όμως, οι προϋποθέσεις για την εγκυρότητά τους; Απαιτείται ένας «βάσιμος λόγος»;

Ελάχιστα πριν από τις εκλογές του προηγούμενου χρόνου (Μάιος 2019), θεσπίστηκε η αναγκαιότητα «βασίμου λόγου», για την εγκυρότητα καταγγελίας σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου. Τα προβλήματα που δημιούργησε ήταν, πραγματικά, πάρα πολλά. Μας απασχόλησαν σε προηγούμενη αρθρογραφία μας.

Ακολούθησε, ως ευχάριστη έκπληξη, η αιφνιδιαστική κατάργηση της («αφότου ίσχυσε») τον Αύγουστο του 2019. Πριν κλείσει, καν, ένα τρίμηνο ζωής. Τα πλεονεκτήματα της κατάργησής της, μας απασχόλησαν σε προηγούμενη, επίσης, αρθρογραφία μας.

Ωστόσο, η αναγκαιότητα της ύπαρξης βασίμου λόγου απόλυσης προβλέπεται και στον Αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη.

Τι, εν τέλει, συμβαίνει;

Μπορούν οι επιχειρήσεις/εργοδότες να αισθάνονται ασφαλείς;

Οι προϋποθέσεις της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου-παλιότερα και σήμερα

Για την καταγγελία της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου δεν χρειαζόταν (μέχρι τον Μάιο του 2019 αρχικά και, ακολούθως, από τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου) η επίκληση οποιουδήποτε λόγου. Μόνη προϋπόθεση: η καταβολή της αποζημίωσης απολύσεως.

Ο Αναθεωρημένος Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης (ΑνΕΚΧ) είναι διεθνής σύμβαση για την προστασία των κοινωνικών δικαιωμάτων. Νόμος του κράτους από το 2016. Το άρθρο 24 του ΑνΕΚΧ προϋποθέτει την ύπαρξη βασίμου λόγου για την απόλυση εργαζομένου. Ενός βασίμου λόγου που είτε συνδέεται με την ικανότητα ή τη συμπεριφορά του είτε σχετίζεται με τις λειτουργικές απαιτήσεις της επιχείρησης.

Ποια η «αξία» του άρθρου 24 του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη;

Για το θέμα έχουν καταγραφεί δύο απόψεις:

Η πρώτη άποψη (:το άρθρο 24 ΑνΕΚΧ δεν επηρεάζει την προστασία από την απόλυση): Σύμφωνα με την άποψη αυτή, το άρθρο 24 ΑνΕΚΧ δεν άσκησε, ούτε ασκεί, οποιαδήποτε επιρροή στο ελληνικό σύστημα προστασίας από την απόλυση. Η άποψη αυτή (με την οποία, ανεπιφύλακτα, συμφωνεί και ο γράφων) είναι κρατούσα στη νομολογία. Σημαντικότερη, σχετική, απόφαση η ΑΠ 1512/2018. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη άποψη, το κύρος της καταγγελίας «δεν εξαρτάται από την ύπαρξη ή την ελαττωματικότητα της αιτίας για την οποία γίνεται».

Η δεύτερη άποψη (:το καθεστώς της αναιτιώδους καταγγελίας δεν είναι συμβατό με το άρθρο 24 του ΑνΕΚΧ): Κατ΄ αυτήν, το δικαστήριο οφείλει να ερευνά την ύπαρξη ή μη βασίμου λόγου σε περίπτωση καταγγελίας σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου. Η συγκεκριμένη άποψη έχει υιοθετηθεί από, μόλις, δύο αποφάσεις (κατωτέρων μάλιστα) δικαστηρίων.

Tο άρθρο 24 ΑνΕΚΧ αξιώνει την ύπαρξη βασίμου λόγου σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου. Για ένα, σχεδόν, τρίμηνο (17.5-9.8.2019) αξιωνόταν, νομοθετικά, η επίκληση και απόδειξή του από τον εργοδότη. Όχι πλέον.

Η νομολογιακά κρατούσα (και ορθή κατά τον γράφοντα) άποψη είναι πως η διάταξη του άρθρου 24 ΑνΕΚΧ δεν ασκεί οποιαδήποτε επιρροή στο ελληνικό σύστημα προστασίας από την απόλυση. Νομολογιακά έχει καταγραφεί και η αντίθετη άποψη.

Η μόνη απόφαση του ανώτατου ακυρωτικού (ΑΠ 1512/2018) αποσαφήνισε πως ουδέν έτερο οφείλει ο εργοδότης να πράξει-πέραν της καταβολής της οφειλόμενης αποζημίωσης απόλυσης.

Και ορθά.

Ο Σταύρος Κουμεντάκης

Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm

Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή