Μόλις λίγες ημέρες πριν, στο εξωτικό ελβετικό θέρετρο του Νταβός, εκπρόσωποι της πολιτικής και οικονομικής ελίτ του πλανήτη συζήτησαν τους μεγάλους κινδύνους που συνιστά για την παγκόσμια οικονομία η κλιματική αλλαγή.
Μαζί τους και νεαροί ακτιβιστές, όπως η διάσημη 16χρονη Σουηδή Γκρέτα Τούνμπεργκ, ο Ιρλανδός έφηβος Φιόν Φερέιρα, η 17χρονη Νοτιοαφρικανή Αγιάκα Μελιτάφα και η Καναδή Ότομ Πελτιέ.
Μικροί και μεγάλοι, πλούσιοι και φτωχοί, ισχυροί και ανίσχυροι, επιστήμονες, πρωθυπουργοί και πρόεδροι –ακόμη και ο Ντόναλντ Τραμπ με τον τρόπο του- αναγνωρίζουν αφενός ότι η κλιματική αλλαγή είναι υπαρκτή και επηρεάζει τα πάντα και αφετέρου ότι οι άνθρωποι και τα κράτη οφείλουν να αντιδράσουν για να σώσουν τον πλανήτη από την καταστροφή.
Αυτές οι τεκτονικές περιβαλλοντικές εξελίξεις, σε συνδυασμό με την ραγδαία αύξηση του πληθυσμού στον πλανήτη, εξυφαίνουν στην ουσία τις επόμενες επισιτιστικές κρίσεις και φέρνουν στο προσκήνιο ακόμη πιο έντονα την αγροτική οικονομία. Σε μία φάση κατά την οποία οι καλλιεργούμενες εκτάσεις μειώνονται λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, πολλοί φυσικοί πόροι εξαντλούνται και ταυτόχρονα αυξάνονται οι ανάγκες για την παραγωγή τροφίμων η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο καλλιεργούμε τη γη και η χρήση των νέων τεχνολογιών είναι μονόδρομος. Πολύ περισσότερο σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, η οικονομία της οποίας στηρίζεται σε σημαντικό βαθμό τον πρωτογενή τομέα και στη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων, η πλήρης αναδιάρθρωση και ο εκσυγχρονισμός του συγκεκριμένου τομέα συνιστά όρο επιβίωσης.
Η μεγαλύτερη Agrotica
Με αυτά τα δεδομένα η φετινή 28η Agrotica, η μεγάλη αγροτική έκθεση που οργανώνει η ΔΕΘ – Helexpo, που ανοίγει τις πύλες της σήμερα Πέμπτη στις 10 το πρωί και θα ολοκληρωθεί το βράδυ της Κυριακής, αποκτά μεγάλη σημασία. Πολύ περισσότερο που συνδυάζεται με την ωρίμανση των Σχεδίων Βελτίωσης, που αφορούν χιλιάδες Έλληνες αγρότες και δίνουν τη δυνατότητα να πραγματοποιηθούν κινήσεις –κυρίως απόκτηση μηχανημάτων- εκσυγχρονισμού της παραγωγής.
Διότι η Ελλάδα μπορεί να διαθέτει μεγάλο στόλο τρακτέρ, αλλά ταυτόχρονα αυτός ο στόλος είναι γερασμένος και κυρίως ξεπερασμένος τεχνολογικά σε σημαντικό βαθμό. Διότι όταν σήμερα υπάρχουν μηχανήματα –τρακτέρ και παρελκόμενα- τα οποία έχουν τη δυνατότητα να παραμετροποιήσουν τα διάφορα στάδια της γεωργικής παραγωγής οδηγώντας τελικά σε καλύτερη απόδοση και μικρότερο κόστος, το απλό, κλασικό τρακτέρ μοιάζει ξεπερασμένο, αναποτελεσματικό και κατάλληλο για το… χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Μόνο τυχαίο δεν είναι ότι η φετινή Agrotica καταγράφεται ως η μεγαλύτερη της ιστορία της, με 2077 εκθέτες, οι συμμετοχές των οποίων καταλαμβάνουν 41.000 τετρ. μέτρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα σημερινά εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν στις 7.30 το απόγευμα από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Μάκη Βορίδη στο συνεδριακό κέντρο «Νικόλαος Γερμανός», επειδή το «Βελλίδειο» φιλοξενεί εκθέτες και συγκεκριμένα τον κλάδο των λιπασμάτων.
Η έντυπη Voria.gr
Η Voria.gr και το ξαδελφάκι της το Greenagenda.gr δεν θα μπορούσαν να μείνουν εκτός αυτών των εξελίξεων. Ήδη σε καθημερινή βάση τα δύο site αναδεικνύουν συστηματικά θέματα που αφορούν την αγροτική παραγωγή, την αγροδιατροφή και την ευφυή γεωργία. Ειδικά στην φετινή Agrotica –τη μεγαλύτερη των δεκαετιών της ιστορίας της- η Voria.gr είναι παρούσα με διάφορους τρόπους. Με την επισταμένη καταγραφή όσων συμβαίνουν στο εκθεσιακό κέντρο της ΔΕΘ, τη συστηματική επαφή με τους ανθρώπους και τους φορείς που «τρέχουν» τα συγκεκριμένα θέματα, αλλά και μια 16σέλιδη έντυπη έκδοση, που θα διανέμεται το επόμενο τετραήμερο στη ΔΕΘ. Ούτως ή άλλως η ομάδα του μεγαλύτερου site της Θεσσαλονίκης και ευρύτερα της Βορείου Ελλάδος, στα περισσότερα από δέκα χρόνια που βρίσκεται στη δημόσια σφαίρα έχει αποδείξει πως αντιλαμβάνεται εγκαίρως τις κομβικές εξελίξεις και να τις αναδεικνύει με αξιοπιστία και συνέπεια.
Στο χωράφι με τάμπλετ
Στις Βρυξέλλες το μήνυμα έχει φτάσει και η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική αναμένεται να δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στο θέμα του εκσυγχρονισμού της αγροτικής παραγωγής. Με το βλέμμα στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και καινοτομιών στις αγροτικές περιοχές και στον τομέα της αγροδιατροφής, η Κομισιόν ζητά από τα κράτη μέλη της Ε.Ε. να αξιοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες και την ψηφιακή γεωργία, καθώς αυτό θα έχει πολλαπλά οφέλη: μεταξύ άλλων, βελτίωση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας του τομέα, απλοποίηση της καθημερινής εργασίας των γεωργών. Κυρίως, όμως, η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών είναι απαραίτητη για να εξασφαλιστεί η κατάλληλη ανταπόκριση στις τρέχουσες προκλήσεις όπως οι ακραίες κλιματολογικές συνθήκες, η εξασφάλιση διατροφής για τον αυξανόμενο πληθυσμό, η εξασφάλιση ηλικιακής ανανέωσης στον αγροτικό τομέα. Άλλωστε οι αγρότες με τάμπλετ στο χωράφι δεν μπορεί παρά να είναι νεότεροι άνθρωποι.
Το θέμα επείγει. Διότι μολονότι η καινοτομία και η χρήση νέων τεχνολογιών προσφέρουν σημαντικά οφέλη για τη γεωργία αλλά και για το περιβάλλον και το κλίμα, η υιοθέτησή τους στην Ευρώπη παραμένει πολύ κάτω από τις προσδοκίες και διαφέρει από χώρα σε χώρα. Όπως πιστεύουν στις Βρυξέλλες αυτό το κενό πρέπει να αντιμετωπιστεί προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλοι, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων αγροτών, θα έχουν πρόσβαση στην τεχνολογία και θα επωφεληθούν από αυτήν. Η πρόκληση είναι μεγάλη, κυρίως διότι αυτές οι υψηλότερες περιβαλλοντικές και κλιματικές φιλοδοξίες θα πρέπει να υλοποιηθούν σε ένα απλουστευμένο πλαίσιο πολιτικής, κυρίως όμως σε ένα πιο περιορισμένο δημοσιονομικό περιβάλλον. Οι συζητήσεις στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν ήδη τονίσει αυτή την αντίφαση: πρέπει να γίνουν περισσότερα με λιγότερα, κάτι που μόνο με τη χρήση των νέων ψηφιακών τεχνολογιών μπορεί να επιτευχθεί.
Κλιματική αλλαγή
Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και απειλεί –μαζί με τον υπερπληθυσμό– την αγροτική παραγωγή, εξυφαίνοντας τις επόμενες μεγάλες επισιτιστικές κρίσεις. Ειδικά το ευαίσθητο ελληνικό οικοσύστημα επηρεάζεται σοβαρά, σύμφωνα με όλες τις διεθνείς και ελληνικές εκθέσεις, από την αύξηση της θερμοκρασίας και των ημερών καύσωνα, των ραγδαίων βροχών αλλά και των ημερών ανομβρίας, που θα μειώσουν την αφθονία των ειδών, θα υποβαθμίσουν τα εδάφη και τα νερά, θα μετατοπίσουν χωρικά τις καλλιέργειες, θα ευνοήσουν την εξάπλωση ασθενειών, την εμφάνιση τοξικών φυτών. Τα ποσά που επενδύονται στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο για την ανάπτυξη των βέλτιστων πρακτικών και ποικιλιών που θα αντέξουν στην κλιματική αλλαγή είναι τεράστια. Το οικονομικό μέγεθος της έξυπνης γεωργίας, σύμφωνα με τη Statista, αναμένεται να αυξηθεί από 9,58 δισ. δολάρια το 2017 σε 23,14 δισ. δολ. το 2022, και η γεωργία ακριβείας, που αποτελεί συνιστώσα της έξυπνης γεωργίας και χρησιμοποιεί την τεχνολογία για τη μείωση των εισροών (σπόρων, λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, νερού), από 5,09 εκατ. δολάρια το 2018 σε 9,53 δισ. δολάρια το 2023. Επίσης, η αξία του παγκόσμιου αγροτικού Διαδικτύου των πραγμάτων αναμένεται να αυξηθεί από 3,63 δισ. δολάρια το 2015 σε 21 δισ. το 2022 και οι αυτόματες γεωργικές συσκευές του Διαδικτύου των πραγμάτων από 17 εκατ. το 2016 σε 27,4 εκατ. συσκευές το 2021.
Επίκεντρο της αγροδιατροφής
Για τη Θεσσαλονίκη, την Κεντρική Μακεδονία και την ευρύτερη Βόρεια Ελλάδα οι αλλαγές στην αγροτική οικονομία έχουν μεγάλη σημασία για πολλούς λόγους. Κατ’ αρχήν η περιοχή έχει σημαντική γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή, αλλά και εξίσου σημαντική μεταποιητική βάση αγροδιατροφής. Μικρότερες και μεγαλύτερες παραγωγικές μονάδες, που επεξεργάζονται τα προϊόντα που παράγει η ευλογημένη ελληνική γη και εν συνεχεία προωθούν τα ελληνικά τρόφιμα στις αγορές του κόσμου. Το επίκεντρο του κλάδου της ελληνικής αγροδιατροφής –όπως χαρακτηρίζονται η πρωτογενής παραγωγή και η μεταποίηση αγροτικών προϊόντων μαζί- βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή και διαθέτει μεγάλη δυναμική και εξαγωγική παράδοση πολλών δεκαετιών. Παράγει πλούτο, προσφέρει απασχόληση και ταυτόχορονα αποτελεί αξιόπιστο πρεσβευτή για την περιοχή και τη χώρα. Υπ’ αυτή την έννοια το γεγονός ότι η Agrotica πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη είναι εξαιρετικά βολικό, διότι όλοι οι παράγοντες της αγροδιατροφής από την γύρω περιοχή μπορούν να την επισκεφθούν και να ενημερωθούν από πρώτο χέρι για τις εξελίξεις.