Η Θεσσαλονίκη (υποτίθεται ότι) είναι πόλη του εμπορίου από τη μέρα που ιδρύθηκε, εδώ και 24 αιώνες παρά κάτι. Μόνο που τα τελευταία χρόνια έχει απωλέσει κάθε είδους ταυτότητα.
Έχει μεταμορφωθεί σε ένα απέραντο καφενείο, το οποίο λειτουργεί με όρους «κοσμικού» μπουζουκομάγαζου τελευταίας κοπής. Ιδίως τα βράδια κινείται στους ρυθμούς μιας γιαλαντζί διασκέδασης, που δεν σέβεται τίποτα, ίσως επειδή δεν αντιπροσωπεύει τίποτα. Ένα… πουκάμισο αδειανό, όπως άδεια ήταν τα βλέμματα των νεαρών αγοριών και κοριτσιών, που την περασμένη Πέμπτη το βράδυ διασκέδαζαν στα Λαδάδικα, στο τελευταίο πάρτι προς τιμήν του επερχόμενου lockdown. Και τις προηγούμενες νύχτες στην Αρχαία Αγορά, στον Λευκό Πύργο, στο πάρκο της Κρήτης.
Από χθες το μεσημέρι η ήττα του εμπορίου από τη διασκέδαση είναι στη Θεσσαλονίκη επίσημη. Και συντριπτική. Έχει τη σφραγίδα του ελληνικού κράτους. Από σήμερα η αγορά έχει κατεβάσει τα ρολά, τα εμπορικά καταστήματα είναι κλειστά, η κατανάλωση μηδενίζεται, επειδή το προηγούμενο διάστημα η κοινωνία της Θεσσαλονίκης δεν θέλησε να αποφύγει τις συναθροίσεις. Στα μπαρ, στα ξενυχτάδικα, στα απογευματινά μπουζούκια, στην παραλία τα ζεστά μεσημέρια, στις μεταμεσονύχτιες πλατείες. Και προφανώς κανείς δεν πιστεύει ότι σε δύο εβδομάδες –επισήμως το lockdown θα διαρκέσει 14 ημέρες- η κανονικότητα θα επιστρέψει. Ούτε κανείς σοβαρός άνθρωπος του εμπορίου κάνει όνειρα για τα… Χριστούγεννα.
Εάν τότε –περί τα μέσα Δεκεμβρίου- η αγορά της Θεσσαλονίκης έχει ανοίξει, η κίνηση θα είναι συμβατική και περιορισμένη. Πάντως όχι εορταστική ή πανηγυρική. Ούτε τα –εν πολλοίς χαμένα- εισοδήματα επιχειρηματιών και εργαζομένων, ούτε η ψυχολογία των καταναλωτών, που θα εξακολουθήσει να βαραίνει από την αβεβαιότητα, συνηγορούν σε κάτι τέτοιο. Άλλωστε για κάθε πετυχημένο βήμα στην οικονομία –όπως και στη ζωή και στο ποδόσφαιρο- ο καλός ρυθμός είναι βασικός παράγων. Το ξεκίνα – σταμάτα δεν πήγε ποτέ και κανέναν οπουδήποτε.
Όπως λέει ο θυμόσοφος λαός «μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά». Μόνο που η συγκεκριμένη πυρκαγιά είχε προαναγγελθεί, εάν όχι διαφημιστεί, με βροντερό τρόπο τις αρκετές τελευταίες ημέρες. Οι προειδοποιήσεις υπήρξαν συνεχείς, αλλά για τους μπιρόβιους, μπαρόβιους ξενύχτηδες και άλλους μερακλήδες των κοινωνικών εκδηλώσεων δεν είχαν καμία σημασία. Η Θεσσαλονίκη –οι αρχές, η αστυνομία, η κοινωνία, όποιος την αντιπροσωπεύει τέλος πάντων- δεν κατάφερε να ελέγξει τα μπαρ, τα πάρτι και τα ξενύχτια για λίγες ημέρες και εισπράττει, πλέον, το αντίτιμο: σκοτάδι και ακινησία.
Το χειρότερο όλων: Τον κοινωνικό πλούτο που χάνεται σε κάθε lockdown και απαγόρευση κυκλοφορίας κανείς δεν τον μετράει, ούτε τον υπολογίζει. Φυσικά ούτε ένα δάκρυ δεν πρόκειται να χυθεί, όπως κανείς δεν συγκινήθηκε για τους εμπόρους και τους επαγγελματίες που καταστράφηκαν τα τελευταία χρόνια εξαιτίας των πολύχρονων καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση του μετρό της Θεσσαλονίκης, πολλές από τις οποίες θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί. Ο κοινωνικός αυτοματισμός οδηγεί σε αδιαφορία και από εκεί στην αναλγησία. Σε αναστολή κάθε ευαισθησίας. Σε αφασία. Ίσως σε μία κρατικοποιημένη οικονομία να μη γίνεται αλλιώς. Όπως σε μια κοινωνία, στην οποία η δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία είναι κυρίαρχη, πολλά περιθώρια συζητήσεων και λογικής δεν υπάρχουν.
Η Θεσσαλονίκη είναι από χθες δαχτυλοδεικτούμενη. Για μία ακόμη φορά, για έναν άλλο λόγο αυτή τη φορά. Μια τρύπα στην οικονομική και κοινωνική γεωγραφία της χώρας. Μια παρένθεση και μόνο. Μην έχετε αμφιβολία: ο κορωνοϊός συνιστά απλώς την αφορμή.
ΥΓ. Πέρα από την αγορά κλειστά παραμένουν τα Δικαστήρια και επί της ουσίας τα πανεπιστήμια. Επίσης, οι πτήσεις είναι ελάχιστες και ειδικές και απαγορεύονται οι μετακινήσεις προς άλλες περιοχές. Στην υγειά μας!