Skip to main content

DW: Στήνει γέφυρες ο πατήρ Απόστολος στο Μόναχο

Μία σπουδαία προσωπικότητα στη Βαυαρία, βραβευμένος για την προσφορά του στο διαθρησκευτικό διάλογο και συμπαραστάτης όλων των Ελλήνων μεταναστών.

Ήταν στο καθήκον και εκείνο το σούρουπο της 15ης Ιουνίου του 2005, όταν κάποιος Έλληνας τον πήρε τηλέφωνο για να του πει ότι ένας συμπατριώτης δολοφονήθηκε. «Να πάτε να τον διαβάσετε πάτερ», του είπε. Και ο πατήρ Απόστολος πήγε. Στο έδαφος κείτονταν ο Θεόδωρος Βουλγαρίδης, χτυπημένος όπως και πολλοί άλλοι, κυρίως Τούρκοι, από σφαίρα της νεοναζιστικής οργάνωσης NSU.

Μετάλλια και «μετάλλιο ζωής»

«Μπήκα μέσα στο κατάστημα και βλέπω σε μια λίμνη αίματος τον μακαρίτη με το πρόσωπό του αλλοιωμένο από τις σφαίρες. Εκεί έπαθα ένα μικρό σοκ, γιατί δεν είχα ποτέ δει τέτοιο θέαμα. Διάβασα το τρισάγιο, βγήκα έξω και περίμενα μέχρις ότου τελειώσει η καταγραφή αποτυπωμάτων. Μετά τον πήρανε κι έφυγα». Ήταν ίσως η πιο συγκλονιστική στιγμή στα 45 χρόνια ποιμαντικής του διακονίας στη Γερμανία. Συναντήσαμε τον πατέρα Απόστολο Μαλαμούση στο γραφείο του στο Μόναχο, δίπλα στον ενοριακό Ναό των Αγίων Πάντων. Ένα γραφείο λιτό, διακοσμημένο με πολύτιμες εικόνες του 14ου και 15οι αιώνα, δωρεά Γερμανίδας από την Στουτγάρδη, αλλά και με βαυαρικά παράσημα για την προσφορά του στο διαθρησκευτικό διάλογο.

Το μάτι ωστόσο πέφτει σε ένα άλλο «μετάλλιο ζωής», τη φωτογραφία με τη σύζυγό του Αθανασία και τις τέσσερις κόρες του. Από τις κόρες απέκτησε 9 εγγονάκια, μια μεγάλη ευτυχισμένη οικογένεια, η μεγαλύτερη διάκριση που μπορεί να δώσει η ίδια η ζωή. Μια ζωή που ξεκίνησε από ένα φτωχό χωριό του Πηλίου, το Μούρεσι, όταν ο πατέρας Απόστολος ονομαζόταν τότε Γιώργος. Θυμάται ότι από μικρός ήθελε να γίνει κάτι σαν τον Άλμπερτ Σβάιτσερ και να κηρύξει το Ευαγγέλιο εκτός Ελλάδας. Μετά τη φοίτηση σε ιερατική σχολή σε Μονή της Χαλκιδικής παντρεύτηκε την Αθανασία και το 1972 ξεκίνησαν μαζί το μεγάλο ταξίδι στη Γερμανία.

«Να σπάσω τον πάγο»

Στην αρχή στο Αννόβερο, μετά στο Ρόιτλινγκεν, όπου ο μητροπολίτης Ειρηναίος τον χειροτόνησε διάκονο και πήρε το όνομα Απόστολος, το όνομα του ηγούμενου της Μονής στη Χαλκιδική, σε αναγνώριση της βοήθειας που του έδωσε. Στη συνέχεια χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στο Τρόισντορφ και μετά πήγε στο Λούντιβσχάφεν, όπου παρέμεινε για δέκα χρόνια. Δέκα πολύτιμα χρόνια, όπου σφυρηλάτησε βαθιά ειλικρινή φιλία με τον τότε επίσκοπο του Σπάιερ, Φρίντριχ Βέτερ, αργότερα καρδινάλιο Μονάχου. Από το 1982 ο πατήρ Απόστολος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των απόδημων Ελλήνων του Μονάχου. Έγινε συμπαραστάτης στους φόβους και την αποξένωση που ένοιωθαν από το γερμανικό περίγυρο, αυτό ισχύει κυρίως για την πρώτη γενιά μεταναστών που δεν ήξερε αν θα γύρναγε πίσω στην πατρίδα, αν θα έστελνε τα παιδιά σε ελληνικό ή γερμανικό σχολείο, τι θα της ξημέρωνε.

«Υπήρχε λοιπόν για μένα μεγάλη ποιμαντική ανάγκη να σπάσω αυτόν τον πάγο, να κάνω αυτό το άνοιγμα, να μπορεί η ελληνική οικογένεια να αποκτήσει εμπιστοσύνη στο περιβάλλον που ζει για να ζήσει πιο ήρεμα, πιο ήσυχα, γιατί αυτήν την κρίση τη μετέδιδε άκριτα και στα παιδιά» θυμάται ο πατήρ Απόστολος για εκείνα τα χρόνια. «Τα παιδιά δεν καλούσαν σπίτι γερμανάκια, διότι οι γονείς δεν το επέτρεπαν για πολλούς και διάφορους λόγους. Δεν ήξεραν τι να πουν, τι να κάνουνε, να μην μπλέξουν με Γερμανίδες και με Γερμανούς, δηλαδή υπερβολικές θα έλεγα αντιλήψεις που για μένα δεν είχαν κανένα λόγο, εγώ έχω ανοικτούς ορίζοντες».

Στην υπηρεσία της  ειρηνικής συμβίωσης λαών και  πολιτισμών

Ο πατέρας Απόστολος έπαιξε και συνεχίζει να παίζει αυτόν τον ρόλο οδηγού και γεφυροποιού ανάμεσα στις γενιές των Ελλήνων του Μονάχου και τη γερμανική πραγματικότητα επιτυγχάνοντας την ενσωμάτωση, όχι την αφομοίωση.  Όχημά του η εκκλησία των Αγίων Πάντων. Ο τρόπος που αποκτήθηκε το οικόπεδο και χτίστηκε ο ναός ισοδυναμεί με θαύμα. Ένα θαύμα που δεν θα γίνονταν χωρίς τον καρδινάλιο Μονάχου Βέτερ. Δεν πρόκειται όμως μόνο απλά για έναν τόπο άσκησης λατρευτικών αναγκών για 27.000 Έλληνες του Μονάχου, αλλά ευρύτερα ένα πολιτιστικό κέντρο με εκδηλώσεις που φέρνουν πιο κοντά, όχι μόνο τους ενορίτες αλλά και ξένους, ορθόδοξους και μη.

Τι στόχο μπορεί να έχει ακόμη στα 70 του, που συμπλήρωσε πριν από λίγες ημέρες, ένας τόσο δραστήριος κληρικός μετά από 45 χρόνια ιεροσύνης στη Γερμανία; «Καταρχήν, να γίνω 100 χρόνων, όπως η μητέρα μου», απαντά γελώντας. «Με υγεία, να μπορώ να προσφέρω, διότι η δικιά μου η αποστολή είναι η ενότητα των Χριστιανών και η ειρηνική συμβίωση λαών και πολιτισμών, αυτή είναι η αποστολή μου. Οι εκκλησίες έχουν ένα συμβούλιο που ονομάζεται Arbeitsgemeinschaften για ιερείς και εκκλησίες. Στα συμβούλια της Βαυαρίας και του Μονάχου είμαι μέλος, εκπροσωπώ όλη την ελληνορθόδοξη εκκλησία, γιατί με ενδιαφέρει ο διάλογος με τις άλλες εκκλησίες. Το δεύτερο είναι με τους Εβραίους, τους Μουσουλμάνους, τους Ινδουιστές, τους Βουδιστές, με όλους διατηρώ καλές σχέσεις. Αν δεν μπορούμε να έχουμε μια συνεννόηση στον θεολογικό διάλογο, τουλάχιστον να έχουμε μια αρμονική συμβίωση.  Εδώ ζουν τα παιδιά μου, τα εγγονάκια μου, και θα πρέπει να ενδιαφερθώ όχι μόνο για τη δική μου γενιά, αλλά και για τις επόμενες, τα επόμενα 30, 60 χρόνια να έχουμε μια ειρηνική Ευρώπη, να μην έχουμε πολέμους και αντιπαραθέσεις».

Πάντα παρών - και στις αντιρατσιστικές διαδηλώσεις

Ο αρχιερατικός επίτροπος στη Βαυαρία δηλώνει τρομαγμένος από τη δράση νεοναζιστικών οργανώσεων, όπως της NSU, η δίκη μελών της οποίας συνεχίζεται από τα μέσα του 2013 στο Μόναχο. «Γι αυτό όταν γίνονται πορείες διαμαρτυρίας αντιρατσιστικές, είμαστε στην πρώτη γραμμή, με το ράσο και το καλυμμαύκι. Θέλω να δείξω ότι η δημοκρατία, η ελευθερία του λόγου και η κοινωνία μας δεν σηκώνει, πρέπει αυτά στη βάση τους να καταπνίγονται, να καταπολεμούνται. Είμαι πάντα στην πρώτη γραμμή, θα με δεις μπροστά στην πρώτη γραμμή, με επισήμους για να διατρανώσουμε όλοι μαζί την αντίθεσή μας στη γένεση και ανάπτυξη νεοναζιστικών μορφωμάτων».

Και όχι μόνο εκεί. Ο πατήρ Απόστολος είναι πανταχού παρών, τόσο παρών που ο επί χρόνια δήμαρχος του Μονάχου Κρίστιαν Ούντε είχε πει κάποτε, «ο Μαλαμούσης πρέπει να είναι κλωνοποιημένος, όπου πηγαίνω είναι κι αυτός εκεί». Αλλά είναι και πάντα διαθέσιμος. Οι άνθρωποι που τον ξέρουν καλά τον περιγράφουν ως υπομονετικό με όπλο μια τεράστια αγκαλιά.

Η συνέντευξή μας συνεχίστηκε και εκτός μικροφώνου στον Ναό των Αγίων Πάντων όπου με οδήγησε για να δω την αγιογραφία, το βαπτιστήριο για ενήλικες μέσα στο ιερό, στο οποίο με έβαλε παρά τις αντιδράσεις μου, εξηγώντας γιατί δεν ισχύει η απαγόρευση για γυναίκες, μου έδειξε την αναπαράσταση του γάμου στη Γαλιλαία, δεξιά στο πάνω μέρος της εκκλησίας «για να το βλέπουν τα ζευγάρια την ώρα του μυστηρίου». Και μετά την αίθουσα εκδηλώσεων με συνόδευσε μέχρι τη στάση του λεωφορείου για το αεροδρόμιο του Μονάχου.

Ειρήνη Αναστασοπούλου, Μόναχο

Πηγή: Deutsche Welle