του Σταύρου Κουμεντάκη*
Ένας ιδιαίτερα σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων στη χώρα μας δραστηριοποιείται στο χώρο της εστίασης. Ένα σημαντικό, επίσης, τμήμα του τουριστικού κλάδου εμπεριέχει εστίαση. Τι συμβαίνει με την επαναλειτουργία των συγκεκριμένων επιχειρήσεων αμέσως μετά την, σε εξέλιξη ακόμα, πανδημία; Ποιες υποχρεώσεις τις βαρύνουν όσον αφορά, ιδίως, τις εργασιακές τους σχέσεις;
Δεκάδες τα ερωτήματα που αφορούν την «επόμενη» μέρα. Ας επιχειρήσουμε μια προσέγγιση στα βασικότερα από αυτά, λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις.
Εργασιακές σχέσεις της λειτουργούσας επιχείρησης: Η επόμενη μέρα...
(Και) οι επιχειρήσεις στον χώρο της εστίασης δικαιούνται να προχωρήσουν σε παράταση της αναστολής συμβάσεων εργασίας για τον μήνα Μάιο (το αντίστοιχο μάλλον θα ισχύσει και για τον Ιούνιο). Στην περίπτωση αυτή δεν θα δικαιούνται να κάνουν απολύσεις για το σύνολο του προσωπικού τους-για όλο το χρόνο της αναστολής. Θα υποχρεούνται, επίσης, να διατηρήσουν για 45 ημέρες ακόμα (μετά τη λήξη του χρόνου της παράτασης αναστολής) τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας-με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας.
Στην περίπτωση όμως που μια τέτοια επιχείρηση δεν προχωρήσει σε παράταση της αναστολής συμβάσεων εργασίας, δεν βαρύνεται και με τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Δικαιούται, επομένως, να προβεί σε απολύσεις και, υπό προϋποθέσεις, στη μείωση των ωρών και ημερών απασχόλησης των εργαζομένων της. Ισχύουν, δηλ., οι γενικές προβλέψεις τους εργατικού δικαίου.
Το φαινόμενο των «οικειοθελών αποχωρήσεων» μοιάζει συνηθισμένο στο συγκεκριμένο χώρο. Οι οικειοθελώς αποχωρούντες εξαιρούνται από τη ρήτρα διατήρησης των θέσεων εργασίας. Αντίστοιχα και οι συνταξιοδοτούμενοι κι εκείνοι που έχουν συμβάσεις ορισμένου χρόνου που λήγουν.
Μεταβολές ή διακοπή λειτουργίας επιχειρήσεων και εργασιακές σχέσεις.
Αλλαγή του είδους ενός καταστήματος εστίασης (από κλαμπ, λ.χ., σε καφέ), αλλαγή μετοχικού σχήματος ή του «αφεντικού» δεν διαφοροποιεί τα δεδομένα στις εργασιακές σχέσεις. Τι συμβαίνει όμως με τις, λόγω πανδημίας, απολύσεις;
Αποζημίωση απολύσεως δεν οφείλεται όταν υπάρχει γεγονός ανωτέρας βίας (αν καταστραφεί, λ.χ., μια επιχείρηση λόγω σεισμού). Εφόσον η πανδημία (εξ αιτίας της οποίας θα κλείσει, ενδεχομένως, μια επιχείρηση) αξιολογηθεί ως «γεγονός ανωτέρας βίας» δεν θα οφείλεται αποζημίωση απολύσεως.
Με ενδιαφέρον θα περιμένουμε τις πρώτες δικαστικές αποφάσεις πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.
Ένα σημαντικό τμήμα της επιχειρηματικής δραστηριότητας στη χώρα μας συνδέεται με τον χώρο της εστίασης. Μεγάλος ο αριθμός των εν λόγω επιχειρήσεων. Ακόμα μεγαλύτερος όμως ο αριθμός των εργαζομένων σ’ αυτές. Τα πρόσφατα νομοθετικά μέτρα (βεβαίως και οι πρόσφατες πρωθυπουργικές εξαγγελίες) αναδεικνύουν την απολύτως αναγκαία μέριμνα της πολιτείας για την επιβίωση (και) των συγκεκριμένων επιχειρήσεων. Βεβαίως και για τη διάσωση των θέσεων εργασίας που τις αφορούν.
Κι αυτό μοιάζει απολύτως φυσιολογικό:
Η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας δεν είναι δυνατό παρά να λάβει, πολύ σοβαρά, υπόψη της τον κλάδο της εστίασης.
Η πλειονότητα των επιχειρήσεων στον χώρο της εστίασης είναι μικρού μεγέθους. Τα νομικά και λοιπά προβλήματα, όμως, κοινά για όλες. Αναγκαία λοιπόν η από μέρους τους συγκροτημένη διαχείρισή τους παρά το κόστος που, κατ’ αναπόδραστη συνέπεια, συνεπάγεται.
Εξάλλου, ένα είναι βέβαιο: η προσεκτική διαχείριση των προβλημάτων μιας επιχείρησης αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση τόσο για την επιβίωση όσο και για τη μακροημέρευσή της.-
*Ο Σταύρος Κουμεντάκης είναι Managing Partner της Koumentakis and Associates Law Firm