Η Πολωνία είχε αρχίσει να ενισχύει τις εναέριες δυνάμεις της πολύ πριν από το συμβάν της έκρηξης πυραύλου σε έδαφός της κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία. Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθεί να φαντάζει μακρινός ο στόχος για μια ισχυρή εναέρια ασπίδα στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, ύστερα από τις δεκαετίες παραμέλησης που ακολούθησαν τον Ψυχρό Πόλεμο.
Όπως φαίνεται, ο πύραυλος που έπληξε την Πολωνία είναι πιο πιθανό να εκτοξεύθηκε από την ουκρανική αεράμυνα παρά να ήταν ρωσικό χτύπημα, δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ την Τετάρτη.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι μπορεί να επρόκειτο για τεχνικό λάθος που είναι πιθανό να συμβεί στο πλαίσιο οποιασδήποτε σύγκρουσης, το εν λόγω συμβάν υπογραμμίζει την άμεση ανάγκη κάλυψης κενών από το ΝΑΤΟ σε ό,τι αφορά την άμυνά του, διότι ακόμα και τέτοιου είδους λάθη θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια επικίνδυνη κλιμάκωση.
«Ήταν θέμα χρόνου»
«Ήταν θέμα χρόνου να συμβεί ένα τέτοιο ατύχημα», δήλωσε στο Reuters ειδικός σε ζητήματα αεράμυνας από χώρα – μέλος του ΝΑΤΟ, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Θα μπορούσε να ήταν επίσης ένας “αδέσποτος” ρωσικός πύραυλος που πετούσε προς τη λάθος κατεύθυνση, εξαιτίας κάποιου τεχνικού ή ανθρώπινου λάθους».
Ενώ οι πιο προηγμένοι δυτικοί αντιαεροπορικοί πύραυλοι είναι σχεδιασμένοι να αυτοκαταστρέφονται εάν δεν βρουν τον στόχο τους, οι παλαιότεροι σοβιετικοί πύραυλοι δεν διαθέτουν τέτοιο μηχανισμό, ανέφερε η ίδια πηγή.
«Εάν χάσουν τον στόχο τους, απλώς συνεχίζουν να πετούν μέχρι να τους τελειώσουν τα καύσιμα – και στη συνέχεια “βουτούν” στο έδαφος», εξήγησε, προσθέτοντας μάλιστα ότι είναι μεγαλύτερα τα ποσοστά λάθους για τους παλαιότερους πυραύλους.
Τα επίγεια συστήματα αεράμυνας όπως το Raytheon’s (RTX.N) Patriot είναι κατασκευασμένα για να αναχαιτίζουν εισερχόμενους πυραύλους.
Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, όμως, πολλοί σύμμαχοι του ΝΑΤΟ μείωσαν τα αντιαεροπορικά τους μέσα, απόφαση που αντανακλούσε την αντίληψη ότι από εδώ και στο εξής, θα είχαν να αντιμετωπίσουν μια πιο περιορισμένη απειλή από χώρες όπως το Ιράν.
«Στροφή» του ΝΑΤΟ μετά την εισβολή στην Ουκρανία
Αυτή η αντίληψη άλλαξε δραματικά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία οδήγησε τους συμμάχους του ΝΑΤΟ σε μια προσπάθεια ενίσχυσης των αποθεμάτων τους σε πυρομαχικά και αντιμετώπισης των ελλείψεων σε ό,τι αφορά την αεράμυνα.
Η Γερμανία διέθετε 36 συστοιχίες πυραύλων Patriot όταν αποτελούσε την πρώτη γραμμή του ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, αλλά ακόμη και τότε είχε ανάγκη από τη στήριξη άλλων χωρών της Συμμαχίας. Σήμερα, οι γερμανικές δυνάμεις διαθέτουν μόλις 12 συστοιχίες Patriot, δύο από τις οποίες μάλιστα έχουν αναπτυχθεί στη Σλοβακία.
«Κάποτε αποτελούσε πραγματικά μια ζώνη αεράμυνας, και αυτό εννοούν όσοι μιλούν για προστασία του ανατολικού μετώπου του ΝΑΤΟ», δήλωσε ο ειδικός. «Είμαστε όμως πολύ μακριά από ένα τέτοιο σενάριο».
Συνειδητοποιώντας την ανάγκη κάλυψης αυτού του κενού, περισσότερες από 12 χώρες του ΝΑΤΟ υπό την καθοδήγηση της Γερμανία έθεσαν σε εφαρμογή τον Οκτώβριο μια πρωτοβουλία για από κοινού προμήθεια συστημάτων αεράμυνας για διαφορετικά επίπεδα απειλής, με το βλέμμα στραμμένο στο σύστημα Arrow 3 (ISRAI.UL) του Ισραήλ, στους Patriot καθώς και στο γερμανικό IRIS-T.
Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται σε μια περίοδο όπου η Ουκρανία, η οποία δέχεται σφοδρές επιθέσεις από τη Ρωσία, χρειάζεται απεγνωσμένα περισσότερα μέσα αεράμυνας, πιθανώς επιδεινώνοντας τις ήδη υπάρχουσες ελλείψεις στα δυτικά κράτη, τα οποία προμηθεύουν το Κίεβο με κάποια από τα συστήματα που διαθέτουν.
Αρκεί η ενίσχυση της αεράμυνας;
Η Πολωνία, μαζί με τις τρεις βαλτικές χώρες του ΝΑΤΟ, επενδύουν εδώ και καιρό στην ενίσχυση της αεράμυνάς τους, η οποία εξακολουθεί να αποτελείται εν μέρει από συστήματα της σοβιετικής εποχής όπως τους πυραύλους OSA και Kub.
«Κατά την επόμενη δεκαετία, η Πολωνία θα διαθέτει ένα πολύ προηγμένο και εκτεταμένο σύστημα αεράμυνας», δήλωσε ο Μαρέκ Σβιρτσίνσκι, αναλυτής στην πολωνική δεξαμενή σκέψης Polityka Insight.
Ωστόσο, η οικοδόμηση τέτοιων συστημάτων είναι αργή διαδικασία και είναι πιθανό να χρειαστεί χρόνια μέχρι να καταστούν πλήρως λειτουργικά.
Η Πολωνία έχει λάβει επιπλέον στήριξη από την Ουάσιγκτον κατά τους τελευταίους μήνες, αλλά τα εν λόγω συστήματα, όπως οι μονάδες Patriot στην πόλη Ζέσουφ, δεν επαρκούν για να καλύψουν όλα τα κενά στην άμυνα της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, τόνισε ο ίδιος.
Ακόμη όμως και με περισσότερα συστήματα αεράμυνας, δεν θα ήταν σίγουρο ότι ένας «αδέσποτος» πύραυλος όπως εκείνος στην Πολωνία, θα αναχαιτιζόταν.
«Αυτό αποτελεί παράδοξο: Όσα χρήματα και αν ξοδέψει κανείς για ένα τέτοιο σύστημα αεράμυνας, δεν θα καταφέρει ποτέ να οικοδομήσει κάτι που να είναι 100% αδιαπέραστο», τονίζοντας ότι πάντα υπάρχει η πιθανότητα να προκύψει μια κατάσταση όπως αυτή στην Πολωνία.
Πηγή: Reuters