Καλημέρα σας!
Καλή εβδομάδα!
Τα σύννεφα της φωτογραφίας είναι πραγματικά και βρίσκονται πάνω από την Ευρώπη. Η θέαση τους από ψηλά έχει γοητεία και όταν το αεροπλάνο πετάει ανάμεσά τους το δέος κυριαρχεί. Αντίθετα τα σύννεφα πάνω από την οικονομία της Ευρώπης δεν προοιωνίζονται τίποτε ευχάριστο. Η «τέλεια καταιγίδα» του πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης, που έχει ξεσπάσει, αναμένεται να αναδείξει στο προσκήνιο μία πολύ δύσκολη εικόνα, την οποία θα κληθούν να διαχειριστούν οι ευρωπαϊκές χώρες και κοινωνίες, η κάθε μία χωριστά και η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της. Για την Ελλάδα υπάρχει πρόβλεψη για ισχυρή δοκιμασία, την οποία κράτος και παράγοντες της οικονομίας θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τους επόμενους μήνες και τα προσεχή χρόνια έχοντας στη διάθεσή τους λιγότερους πόρους, έναντι της κρίσης του κορωνοϊού.
Το νέο ΕΣΠΑ
Για όλα αυτά είχε την ευκαιρία να ενημερωθεί αντιπροσωπεία του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκη, που στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας βρέθηκε στις Βρυξέλλες. Με πρωτοβουλία της ευρωβουλευτού Μαρίας Σπυράκη, ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης και ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ του ίδιου υπουργείου Δημήτρης Σκάλκος, οι οποίοι βρίσκονταν στο Λουξεμβούργο, το πρωί της Παρασκευής μετέβησαν στην πρωτεύουσα του Βελγίου και συναντήθηκαν σε αίθουσα του Ευρωκοινοβουλίου με τους εκπροσώπους της διοίκησης και στελέχη του ΕΕΘ. Η συζήτηση είχε ως θέμα το ρόλο των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων και των χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΕ. Στο επίκεντρο βρέθηκαν το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και το νέο ΕΣΠΑ.
Οι σκληρές αλήθειες
Όπως συχνά συμβαίνει σε τέτοιες συναντήσεις, ιδιαίτερα όταν αυτές γίνονται σε… ουδέτερο έδαφος, αναδείχθηκαν σκληρές αλήθειες για το ελληνικό οικονομικό σύστημα, το οποίο βρίσκεται σε φάση αναδιάταξης έχοντας να ξεπεράσει όχι μόνο τις συνέπειες των απανωτών κρίσεων των τελευταίων 10 – 12 ετών, αλλά και εγγενείς αδυναμίες δεκαετιών. Τόσο τα πολιτικά πρόσωπα, όσο και οι επιχειρηματίες έμαθαν οι μεν, από τους δε πράγματα που είτε δεν ήξεραν, είτε δεν φαντάζονταν τη σημασία τους. Για παράδειγμα, μπορεί ο Γ. Τσακίρης και ο Δ. Σκάλκος να υπογράμμισαν ότι το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και το νέο ΕΣΠΑ δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην ψηφιακότητα και τις «πράσινες» φιλικές προς το περιβάλλον δράσεις, αλλά άκουσαν από μέλη του ΕΕΘ ότι στη χώρα εξακολουθούν να υπάρχουν «λευκές περιοχές», δηλαδή σημεία τυφλά στο Διαδίκτυο, όπου δεν υπάρχει σύνδεση internet. Καθώς, επίσης, και ότι σε πολλούς δήμους τα προγράμματα ανακύκλωσης είναι εξαιρετικά υποβαθμισμένα, έως ανύπαρκτα.
Γραφειοκρατία και ελλιπείς φάκελοι
Από την άλλη οι εκπρόσωποι του ΕΕΘ επισήμαναν στα πολιτικά πρόσωπα τα γραφειοκρατικά προβλήματα και τις δυσκολίες στην ένταξη μικρομεσαίων σε προγράμματα, αλλά και για τις καθυστερήσεις στην αποπληρωμή τους, για να «εισπράξουν» απαντήσεις που δημιουργούν… μελαγχολία. Για φακέλους με καραμπινάτες ελλείψεις, που κόβονται με την πρώτη, μέχρι υπεύθυνες δηλώσεις χωρίς υπογραφές. «Οι μισοί λογιστές και σύμβουλοι δεν γνωρίζουν και δίνουν στις επιχειρήσεις λάθος οδηγίες, με αποτέλεσμα να κόβονται φάκελοι για τέτοιου είδους παραλήψεις» είπαν χαρακτηριστικά υπουργός και γενικός γραμματέας. Οι ίδιοι αποκάλυψαν, επίσης, πως όταν διαπιστώνονται τα λάθη ξεκινά η πολιτική πίεση μέσω των βουλευτικών γραφείων για να διορθωθούν και να συμπληρωθούν οι παραλήψεις. Κλασική ελληνική πρακτική σε ευρωπαϊκό φόντο…
Η αξία της πληροφορίας
Ένα σημαντικό κομμάτι της συζήτησης ανάμεσα στο υπουργείο Ανάπτυξης και το ΕΕΘ την περασμένη Παρασκευή στις Βρυξέλλες αφορούσε την πληροφόρηση των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με το υπουργείο ο ρόλος των Επιμελητηρίων σε αυτή τη διαδικασία είναι κομβικός, αλλά όπως ειπώθηκε υπάρχουν επιμελητήρια που είναι εξαφανισμένα. «Εντελώς αόρατα», όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά.
Από την Καλαμάτα το νέο ΕΣΠΑ
Ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στην αξιοποίηση των κονδυλίων που νέου ΕΣΠΑ, το οποίο εγκρίθηκε πέρσι και θα αρχίσει να τρέχει μέσα στον Ιούνιο. Στις 16 και 17 του μηνός θα πραγματοποιηθεί στην Καλαμάτα μεγάλη εκδήλωση παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και το αντιπροέδρου της Κομισιόν Μαργαρίτη Σχοινά για την πανηγυρική του έναρξη. Μέχρι τότε -ή ακριβώς εκείνες τις ημέρες- αναμένεται να έχει εγκριθεί το πρώτο πρόγραμμα του νέου ΕΣΠΑ, το «Ανταγωνιστικότητα» για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ύψους πάνω από 4 δισ. ευρώ. Μόνο που οι αλλαγές είναι πολλές, αφού το νέο ΕΣΠΑ έχει αναλογίες με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ή το… αντίστροφο. Αυτό σημαίνει ότι αφενός ως προτεραιότητες καταγράφονται η ψηφιακότητα και η πράσινη ανάπτυξη, ενώ τα κονδύλια θα είναι επιδοτήσεις, αλλά και δάνεια, σε σημαντικό βαθμό. «Η λογική του <δώσε και μένα μπάρμπα> ή του <τι έχω να αρπάξω> τελειώνει, αφού βαρύτητα θα δίνεται στον αντίκτυπο της χρηματοδότησης στο μέλλον» είπαν χαρακτηριστικά οι εκπρόσωποι του ΥΠΑΝ, οι οποίοι υπογράμμισαν, επιπλέον, την αξία που θα έχει για τα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ το μέγεθος της επιχείρησης. Κάτι εξ’ ορισμού προβληματικό εάν σκεφτεί κανείς ότι σε γενικές γραμμές η διάρθρωση του επιχειρείν της Ελλάδας των 11 εκατομμυρίων κατοίκων είναι η ακόλουθη. Επί συνόλου 850.000 επιχειρήσεων, οι 50 είναι μεγάλες, με περισσότερους από 250 εργαζομένους. Οι 4.500 είναι μεσαίες με 50 έως 250 εργαζομένους. Οι 45.000 μικρές, με 10 έως 50 εργαζομένους και οι υπόλοιπες 800.000 είναι πολύ μικρές, με μέσο όρο 1,7 εργαζομένους.
Πρόσβαση σε χρηματοδότηση
Με αυτά τα δεδομένα το γεγονός ότι στη συνάντηση της Παρασκευής συζητήθηκε το θέμα της πρόσβασης των ελληνικών επιχειρήσεων στο τραπεζικό σύστημα για τη χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων ήταν μάλλον κάτι αναμενόμενο. Σύμφωνα με τον υφυπουργό Γιάννη Τσακίρη, ο οποίος επαγγελματικά δραστηριοποιείται στον χρηματοοικονομικό κλάδο, από τις 850.000 ελληνικές επιχειρήσεις την πόρτα των τραπεζών μπορούν σήμερα να περάσουν οι 40.000. Στόχος είναι μέσω του ΕΣΠΑ ο αριθμός αυτός να αυξηθεί στις 100.000, κυρίως μέσω εργαλείων που θα καλύπτουν μέρος του ρίσκου των τραπεζών, αλλά και με προώθηση συστημάτων μικροπιστώσεων.
Ο Μήτσος ο… υδραυλικός
Συμπέρασμα: Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορεί να είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, αλλά συγχρόνως το μικρό τους μέγεθος παραμένει πρόβλημα για την ελληνική οικονομία. Για παράδειγμα, στο Βέλγιο -όπως ακούστηκε στη συζήτηση- δεν υπάρχει ο Μήτσος ο υδραυλικός, αλλά μικρές εταιρείες με υδραυλικούς και συνεπή φορολογική συμπεριφορά. Με δύο λόγια στην υπόλοιπη Ευρώπη δεν αποτελεί κανόνα αυτό που επίσης παραδέχθηκε μιλώντας στην εκδήλωση επιχειρηματίας – μέλος του ΕΕΘ, που δραστηριοποιείται στο Καπάνι «φυσικά κλέβουμε για να επιβιώσουμε».