*του Ευστράτιου Καλογήρου
Από το Φθινόπωρο του 2020, η Ελλάδα έχει ένα νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) που θέτει στόχους, κατευθυντήριες γραμμές και προτάσεις μέτρων, προκειμένου η χώρα μας να μεταβεί σε ένα περιβαλλοντικά ορθό μοντέλο διαχείρισης των αποβλήτων που παράγει, μέσα από τη βελτίωση κρίσιμων δεικτών και σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας και της κυκλικής οικονομίας.
Μεταξύ άλλων, το νέο ΕΣΔΑ (κατ εφαρμογή της Οδηγίας 2008/98/ΕΕ) προβλέπει ταφή αστικών στερεών αποβλήτων σε ποσοστό μόλις 10% μέχρι το 2030 (από το 80% που βρίσκεται σήμερα), παύση της ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων και αποκατάσταση των παράνομων χωματερών μέχρι το 2022 και αύξηση του ποσοστού της ανακύκλωσης στο 60% έως το 2030 (από 20% που είναι σήμερα).
Στο ΕΣΔΑ προβλέπεται επίσης η λειτουργία σύγχρονων μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων και η δημιουργία νέων σύγχρονων μονάδων θερμικής επεξεργασίας επικίνδυνων υγειονομικών αποβλήτων, ώστε η διαχείρισή τους να γίνεται κοντά στο σημείο συλλογής τους.
Στην Ελλάδα παράγονται, ετησίως, περίπου 18.000 τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων υγειονομικών μονάδων (από νοσοκομεία, ιατρεία, διαγνωστικά κέντρα, κέντρα αιμοδοσίας και κτηνιατρικές μονάδες). Κάποια από αυτά τα απόβλητα αποστειρώνονται, σε διάφορες μονάδες που λειτουργούν στη χώρα, ενώ ένα μεγάλο μέρος τους μεταφέρεται σε ειδική μονάδα στην Αττική για θερμική επεξεργασία, που αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη, διεθνώς καθιερωμένη και περιβαλλοντικά ορθή πρακτική για τη διαχείριση τέτοιου τύπου αποβλήτων – ειδικά αυτών που δεν μπορούν να αποστειρωθούν.
Άλλωστε σε παγκόσμιο επίπεδο η θερμική επεξεργασία με παραγωγή ενέργειας (waste to energy) αποτελεί την πλέον δοκιμασμένη λύση διαχείρισης απορριμμάτων, με περισσότερες από 2000 μονάδες αναφοράς σε όλο τον κόσμο, 500 εξ αυτών στην Ε.Ε. ακόμη και σε κέντρα μητροπολιτικών πόλεων (Παρίσι, Βιέννη, Φρανκφούρτη, Κοπεγχάγη, Άμστερνταμ, Βουδαπέστη, Στοκχόλμη, Βαρκελώνη, κ.α.). Συνολικά, 96 εκ. τόνοι αποβλήτων υπόκεινται σε θερμική επεξεργασία ετησίως παράγοντας ενέργεια που υποκαθιστά 10-40 εκ. τόνους ορυκτών καυσίμων (λιγνίτη, λιθάνθρακα, πετρέλαιο).
Η θερμική επεξεργασία απορριμμάτων ρυθμίζεται από εξαιρετικά αυστηρές περιβαλλοντικές προδιαγραφές αναφορικά με την εκπομπή ρύπων και λειτουργεί με τεχνολογικά υπερσύγχρονα αντιρρυπαντικά συστήματα (Οδηγίες 2000/76 & 2010/75 ΕΕ). Ως αποτέλεσμα, στις μονάδες που ήδη λειτουργούν παγκοσμίως, οι εκπομπές διοξινών και άλλων ρύπων που εκλύονται από τη θερμική επεξεργασία είναι πολύ κάτω του επιτρεπτού ορίου (λιγότερο και από 1% του επιτρεπτού) και δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον ούτε τους κατοίκους των γειτονικών τους περιοχών.
Για παράδειγμα, ένα σύγχρονο εργοστάσιο θερμικής επεξεργασίας με παραγωγή ενέργειας ενός εκατομμυρίων τόνων απορριμμάτων, παράγει λιγότερο από μισό γραμμάριο διοξίνες ετησίως. Σε αντιδιαστολή, η ανεξέλεγκτη και παράνομη καύση απορριμμάτων σε χωματερές παράγει εξαιρετικά μεγαλύτερες ποσότητες. Η φωτιά στον ΧΥΤΑ Ταγαράδων στην Θεσσαλονίκη το 2006 παρήγαγε τρία γραμμάρια τοξικών διοξινών ημερησίως, σύμφωνα με το ΑΠΘ.
Όπως άλλωστε προτείνεται και στο νέο ΕΣΔΑ, η λειτουργία και εγκατάσταση μονάδας θερμικής επεξεργασίας επικίνδυνων υγειονομικών αποβλήτων στη Θεσσαλονίκη θα «απαντήσει» με τρόπο απόλυτα ασφαλή και περιβαλλοντικά ορθό στην υφιστάμενη χωροταξική ανισοκατανομή των υποδομών αυτών στη χώρα μας.
Ως αποτέλεσμα, ένας μεγάλος όγκος επικίνδυνων υγειονομικών απόβλητων θα σταματήσει να μεταφέρεται σε μεγάλες αποστάσεις από τον τόπο συλλογής τους, προκειμένου να γίνει η βέλτιστη και περιβαλλοντικά ορθή διαχείρισή τους, μειώνοντας σημαντικά το κόστος της διαδικασίας αλλά και τον κίνδυνο πρόκλησης ενός ατυχήματος κατά τη μεταφορά τους σε μεγάλες χιλιομετρικές αποστάσεις.
Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε ΕΔΩ
*Ο Ευστράτιος Καλογήρου είναι διδάκτωρ Χημικός Μηχανικός Ε.Μ.Π