Skip to main content

Θεσσαλονίκη – Αθήνα αλέ ρετούρ αυθημερόν, σε ΙΧ μεσαίου κυβισμού

Ο συγκεντρωτισμός αποτελεί παγιωμένη νοοτροπία στη χώρα, όπως και η αντίληψη μιας προσωποπαγούς δημόσιας διοίκησης και μονολιθικής πολιτικής εξουσίας.

Την περασμένη Παρασκευή το πρωί, κανονικά χαράματα, τέσσερις άνθρωποι μπήκαν σε ένα ιδιωτικό αυτοκίνητο στην περιοχή της Σίνδου με προορισμό την Αθήνα, όπου έφτασαν 500 τόσα χιλιόμετρα και αρκετές ώρες αργότερα. Μπήκαν σε υπουργείο για προκαθορισμένη συνάντηση απόλυτα ακριβείς. Περίμεναν λίγο στον προθάλαμο κι όταν μπήκαν στο γραφείο του αξιωματούχου ενημερώθηκαν ότι το μόνο που είχε να τους πει για την υπόθεσή τους είναι ότι τους κανόνισε ένα άλλο ραντεβού, με ένα ακόμη υψηλότερο πολιτικό πρόσωπο, σε άλλο υπουργείο, λίγες ημέρες αργότερα.

Τι να κάνουν οι άνθρωποι, πήραν το δρόμο της επιστροφής και το βράδυ ήταν και πάλι στη Θεσσαλονίκη. Μέχρι να γυρίσουν πρόλαβαν να «γράψουν» στο κοντέρ 1000 και χιλιόμετρα άνευ λόγου και αιτίας. Βρέθηκαν στο δρόμο για 15 ώρες, αν και η ενημέρωση τους για το ραντεβού με το… μεγαλόσχημο πολιτικό στέλεχος θα μπορούσε να είχε γίνει τηλεφωνικά, ώστε να μην ταλαιπωρηθούν. Ούτε να μπουν σε έξοδα. Αν, βέβαια, κάποιος σκεφτόταν με αυτόν τον κανονικό τρόπο και όχι με την άλλη λογική, ότι δεν υπάρχει λόγος κάποιος να σκέφτεται την ταλαιπωρία του άλλου. Μια λογική, που όπως αποδεικνύεται δεν αφορά μόνο το πως σκέφτονται κάποιοι άνθρωποι, αλλά αποτελεί τον βασικό τρόπο λειτουργίας ενός ολόκληρου συστήματος. Το –περίφημου πια στα πέρατα της Γης- ελληνικού συστήματος.

Το 100% πραγματικό αυτό περιστατικό είναι μία ακόμη απόδειξη ότι μία από τις σταθερές για τους Θεσσαλονικείς –προφανώς και για κατοίκους άλλων περιοχών της ελληνικής περιφέρειας- είναι τα αυθημερόν ταξίδια στην Αθήνα. Οι τέσσερις αυτοί άνθρωποι, οι οποίοι εκπροσωπούν εκατοντάδες άλλους που βρίσκονται σε μεγάλο εργασιακό πρόβλημα, βρίσκονται σε δύσκολη θέση, επειδή το επαγγελματικό τους μέλλον εξαρτάται από τις αποφάσεις υπουργών. Γι’ αυτό κάνουν την ανάγκη φιλοτιμία και ανεβοκατεβαίνουν στην πρωτεύουσα αλέ ρετούρ ακόμη και χωρίς λόγο. Πολύ περισσότερο η ανάγκη για συχνή παρουσία στην Αθήνα αφορά τους επιχειρηματίες, τα στελέχη των επιχειρήσεων και οργανισμών και γενικά όλους όσους προσπαθούν να κάνουν κάτι σε αυτή τη χώρα. Σχεδόν οτιδήποτε. Και καλά αν κάποιος ενδιαφέρεται για δημόσιες σχέσεις ή lobbing (!) εντάξει. Στην Αθήνα θα συναντήσει τα πολιτικά πρόσωπα. Στο Κολωνάκι θα πιεί καφέ με προβεβλημένους στην ελληνική πραγματικότητα ανθρώπους. Στα γραφεία τους θα επισκεφθεί επιχειρηματίες. Να πει την ιδέα του.

Να εξηγήσει τους στόχους του. Να διευκρινίσει τις σκοπιμότητες του. Να ζητήσει υποστήριξη. Να κλείσει μια δουλειά. Να συμμετάσχει σε μια επιτροπή! Όταν, όμως, τίποτε απ’ όλα αυτά δε συμβαίνει, αλλά το πάνω κάτω συνεχίζεται εις το διηνεκές τότε πραγματικά… κάτι τρέχει και το σύννεφο δεν βρέχει. Κάτι αφύσικο, αλλά αυθεντικά ελληνικό. Όταν η θηριώδης γραφειοκρατία του ελληνικού δημοσίου έχει γιγαντωθεί ακόμη περισσότερο στην εποχή της κρίσης και της ύφεσης, που συμπίπτει με την εποχή της πληροφορικής, των δικτύων και του ίντερνετ, κάτι δεν πάει καλά. Όταν στα χρόνια της Ευρώπης των Περιφερειών υπάρχει μια χώρα του ενός και μοναδικού διοικητικού κέντρου, τότε μάλλον στραβά αρμενίζουμε. Όταν –επί παραδείγματι- για την έκδοση σχεδόν οποιασδήποτε μικρής ή μεγάλης άδειας για επαγγελματική χρήση απαιτείται η αυτοπρόσωπη παρουσία κάπου στην Αττική εκπροσώπου της επιχείρησης που την αιτείται, τότε δεν μπορούμε να είμαστε ιδιαίτερα αισιόδοξοι.

Το ακόμη χειρότερο –όπως απέδειξε η περιπέτεια των τεσσάρων Θεσσαλονικέων της ιστορίας μας- είναι ότι ο συγκεντρωτισμός αποτελεί παγιωμένη νοοτροπία στη χώρα. Όπως και η αντίληψη μιας προσωποπαγούς δημόσιας διοίκησης, που ασφαλώς αποτελεί παρακολούθημα της εξίσου προσωποπαγούς και γι’ αυτό μονολιθικής πολιτικής εξουσίας. Στην Ελλάδα κουμάντο κάνει ο πρωθυπουργός. Στο υπουργείο ο υπουργός. Στον κάτω όροφο υπογράφει μόνο ο διευθυντής. Στους πιο κάτω εισηγούνται μόνο οι τμηματάρχες. Και στον μικρόκοσμό του κάνει πάρτι με κέντρο τον εαυτό του πολιτικός, κομματικός ή διοικητικός παράγων.

Σε αυτή την εικόνα η ευρύτερη ελληνική περιφέρεια είναι χαμένη. Η Θεσσαλονίκη μετράει εργατοώρες και χρήμα για να συνεννοηθεί με την Αθήνα για το παραμικρό. Οι επιχειρήσεις αιμορραγούν, αλλά η αποκέντρωση παραμένει επί της ουσίας εκτός πολιτικής ατζέντας. Πρόκειται για ένα ακόμη πεδίο που παρά την κρίση και την ύφεση τίποτε δεν διορθώθηκε. Το αντίθετο συμβαίνει. Όσοι βιώνουν ως τρόπο ζωής λόγω της ιδιότητας τους αυτό το αέναο –και συχνά άσκοπο- αλε ρε τουρ επιμένουν ότι τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα μεγεθύνθηκε.

Το συζητούν κάποιες φορές τα πρωινά στο lounge του αεροδρομίου «Μακεδονία» και τα βράδια όταν ξανασυναντιούνται στους αντίστοιχους χώρους του «Ελευθέριος Βενιζέλος».

Τουλάχιστον αυτοί –θα σκεφτεί κάποιος- πηγαινοέρχονται αεροπορικώς. Τι να πουν και οι τέσσερις φίλοι που αποτέλεσαν την αρχή της ιστορίας μας που σήμερα Τρίτη, νωρίς το πρωί, πήραν και πάλι το δρόμο για την πρωτεύουσα στρυμωγμένοι σε ένα ΙΧ μεσαίου κυβισμού.