Μία πολύ σημαντική έρευνα χρήσης νερού σε αγρότες στην ευρύτερη περιοχή της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης, με ιδιαίτερα χρήσιμα συμπεράσματα για τα ύδατα άρδευσης, παρουσιάσθηκε τη Δευτέρα στα Βασιλικά του δήμου Θέρμης.
Η έρευνα διενεργήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Best Water Use», που συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα συνεργασίας «Interreg V-A Ελλάδα - Βουλγαρία 2014-2020», και παρουσιάσθηκε από την εταιρεία ερευνών & δημοσκοπήσεων «Παλμός Ανάλυσις», στην ημερίδα που διοργανώθηκε από την Αναπτυξιακή Εταιρεία ΟΤΑ Ανατολικής Θεσσαλονίκης, «ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Α.Ε.», επικεφαλής εταίρου του έργου, σε συνεργασία με τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς Βασιλικών και Επανομής, τη Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου 2019, στην Αίθουσα Συνεδριάσεων της Δ.Κ. Βασιλικών.
Η έρευνα έλαβε χώρα σε δείγμα 160 αγροτών. Από τους αγρότες που συμμετείχαν στην έρευνα 7 στους 10 (71%) έχουν ποτιστικές καλλιέργειες και οι 6 στους 10 (59%) ποτίζουν με ιδιωτικές γεωτρήσεις.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 36% χρησιμοποιεί στάγδην άρδευση, το 32% καταιονισμό το 22% οριζόντια άρδευση, το 14% άρδευση με αυλάκια, το 15% χρησιμοποιεί άλλες μεθόδους και μόλις το 3% δηλώνει πως κάνει περιορισμένη διάχυση.
Όσον αφορά την τιμολόγηση του νερού άρδευσης, το 58% δηλώνει πως δεν πληρώνει για το νερό άρδευσης, το 34% προτιμά την τιμολόγηση βάσει κατανάλωσης, το 22% ανάλογα με τα στρέμματα και την καλλιέργεια και το 15% προτιμά την υφιστάμενη κατάσταση τιμολόγησης.
Απώλειες-διαρροές δηλώνει πως αντιμετωπίζει μόλις το 35% των ερωτηθέντων. Το 82% θεωρεί ικανοποιητικό το νερό που καταναλώνει, ενώ 2 στους 3 δεν γνωρίζουν την ποσότητα ετήσιας κατανάλωσης που συστήνεται για την καλλιέργεια τους.
Στο θέμα της εξοικονόμησης, το 50% δηλώνει ότι κάνει εξοικονόμηση νερού, υποδεικνύοντας τη χρήση στάγδην άρδευσης, την ετήσια συντήρηση του δικτύου τους, τον υπολογισμό των αναγκών τους σε νερό, την υδρομέτρηση και η μείωση των απωλειών από επιφανειακή απορροή. Το 35% αναφέρει ως κύρια αιτία μη χρήσης μεθόδου εξοικονόμησης νερού, την έλλειψη ενημέρωσης, το 18% το υψηλό κόστος, ενώ το 30% θεωρεί πως δεν χρειάζεται. Ένας στους τρεις δηλώνει ότι έχει παρακολουθήσει κάποιο επιμορφωτικό πρόγραμμα/σεμινάριο.
Στη σχέση ποσότητας χρησιμοποιούμενου νερού και απόδοσης της καλλιέργειας, το 75% θεωρεί πως έχει πετύχει τη μέγιστη ποσοτική απόδοση της καλλιέργειας του, ως προς την ποσότητα νερού που χρησιμοποιεί. Το υπόλοιπο 25% θεωρεί κατά 56% ότι θα το πετύχει με αύξηση της ποσότητας ύδατος, το 15% επαφίεται στις βροχοπτώσεις και το 4% στην αύξηση της συχνότητας ποτισμάτων.
Οι ερωτηθέντες θεωρούν ως κρίσιμο ζήτημα κατά 49% τη ρύπανση του νερού από λιπάσματα και εντομοκτόνα, κατά 30% τη ρύπανση του νερού από απόβλητα, κατά 24% την έλλειψη πόσιμου νερού, κατά 23% την έλλειψη αρδευτικού νερού, κατά 19% την έλλειψη αντιπλημμυρικών σχεδίων (19%), κατά 18% την τιμολόγηση του νερού και κατά 16% τον ανεπαρκή έλεγχο αντλήσεων.
Τέλος όσον αφορά την εκτίμηση των αγροτών για το ποιοι φορείς συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων, οι Δήμοι αποτελούν, σύμφωνα με το 49%, τους βασικότερους φορείς λήψης αποφάσεων και ακολουθούν οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί με 28%, η Περιφέρεια με 21%, οι πολίτες με 17% και η Κεντρική Διοίκηση με 14%.
Στην εκδήλωση παράλληλα συζητήθηκαν η υφιστάμενη κατάσταση των υδάτων σε τοπικό επίπεδο και οι τρέχουσες εξελίξεις με στόχο τη βέλτιστη χρήση στην αγροτική παραγωγή.
Την εκδήλωση άνοιξε η κα Κασάπη Κωνσταντία-Αναστασία, Msc Γεωλόγος, συνεργάτης της Ανατολική Α.Ε. με την παρουσίαση του έργου «Best Water Use - BestU», για το αντικείμενο, τις ομάδες στόχου, τον τρόπο προσέγγισης της βέλτιστη χρήσης των υδάτων και τα παραδοτέα του έργου, τονίζοντας την προσπάθεια για καθολική προσέγγιση.
Στη συνέχεια. ο κος Αθανάσιος Πανώρας, Δρ. Γεωπόνος ειδικός στη διαχείριση εδαφοϋδατικών πόρων, έδωσε χρήσιμες πληροφορίες και συμβουλές σχετικά με το αρδευτικό νερό. Ανέφερε πρακτικούς τρόπους ενίσχυσης των διαθέσιμων υδατικών πόρων για αρδευτικούς σκοπούς, κυρίως μέσω της ελαχιστοποίησης της σπατάλης του νερού άρδευσης και των ωφελειών που προκύπτουν από την ενέργεια αυτή. Τέλος πρότεινε τη δημιουργία Υπηρεσιών προς τον Έλληνα αρδευτή για την ορθή διαχείριση του αρδευτικού νερού.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρουσίαση της κας Μαίρης Χρυσή, Δρ Γεωλόγου, εκπροσώπου του Γραφείου Ειδικού Γραμματέα Υδάτων, της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων, του Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τα "Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών και την Αδειοδότηση Υδροληψιών", η οποία τόνισε την αναγκαιότητα εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου και τη σημασία συμβατότητας της αδειοδότησης των υδροληψιών με τα αναθεωρημένα σχέδια διαχείρισης. Το κοινό, όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, έδειξε το ενδιαφέρον του, καθώς ακολούθησε πλήθος ερωτήσεων προς την εισηγήτρια.
Ο κος Θεόδωρος Καρυώτης, Δρ. Γεωπόνος – τέως τακτικός ερευνητής ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. Αναφέρθηκε στην ένταση του προβλήματος νιτρορύπανσης των υδάτων από τη γεωργία στη χώρα μας και στο πρόγραμμα μείωσης της νιτρορύπανσης του Μέτρου 10 «Γεωργοπεριβαλλοντικά και κλιματικά μέτρα». Όπως είπε, για την αντιμετώπιση της νιτρορύπανσης, πρέπει να εγκατασταθεί ένα συστηματικό και αξιόπιστο δίκτυο παρακολούθησης, να προσδιορισθούν οι νέες ευαίσθητες στη νιτρορύπανση περιοχές, να επικαιροποιηθεί ο Κώδικας Ορθής Γεωργικής Πρακτικής και να συνταχθούν Σχέδια Δράσης. Ανέφερε πως τα αγροπεριβαλλοντικά προγράμματα και κυρίως η μείωση της νιτρορύπανσης, δεν πρέπει να θεωρούνται μόνον ως ευκαιρία ενίσχυσης του αγροτικού εισοδήματος. Είναι λογικό, συνέχισε, να υπάρχουν ενισχύσεις, κυρίως λόγω απώλειας του εισοδήματος από την πιθανή μείωση της παραγωγής (μειωμένη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων), αυτό όμως δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός. Τέλος, είπε πως πρέπει να εξειδικευθεί η περίοδος απαγόρευσης εφαρμογής των αζωτούχων λιπασμάτων, καθώς και το πρόγραμμα λίπανσης για τις κύριες καλλιέργειες ανά περιοχή.
Τέλος, ο κος Ευάγγελος Χατζηγιαννάκης, Δρ. Γεωπόνος, Αναπληρωτής ερευνητής Ινστιτούτου Εδαφοϋδατικών πόρων του ΕΛ.Γ.Ο. ΔΗΜΗΤΡΑ (πρώην Ινστιτούτου Εγγείων Βελτιώσεων), στην εισήγηση του με τίτλο «Ολοκληρωμένη Θρέψη και άρδευση» ανέπτυξε τις βασικές αρχές της ορθολογικής άρδευσης των καλλιεργειών και τις βασικές αρχές της ορθολογικής θρέψης με παράδειγμα τη θρέψη της καλλιέργειας του βαμβακιού. Όπως εξήγησε το ζήτημα είναι ο διαφορετικός τρόπος προσέγγισης από τον καλλιεργητή. Ανέφερε πως είναι καιρός να μεταβούμε σε μια νέα εποχή, μέσα από την εφαρμογή ορθολογικής διαχείρισης. Η βεβαιωμένη περιβαλλοντικά ωφέλιμη καλλιεργητική πρακτική μπορεί να δώσει προστιθέμενη αξία στο παραγόμενο προϊόν και αυτό είναι κάτι που ήδη συμβαίνει στην Ευρώπη. Ο καταναλωτής αναζητά το ποιοτικό αγαθό και τη σήμανση πιστοποίησης του τρόπου παραγωγής του.
Στην εκδήλωση, παρευρέθηκαν και χαιρέτισαν ο βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης κος Αρβανιτίδης Γιώργος, ο Αντιπεριφερειάρχης Μεταφορών και Επικοινωνιών Κεντρικής Μακεδονίας & Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. της «ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Α.Ε.» κος Κωνσταντίνος Πάλλας, ο Περιφερειακός Σύμβουλος και πρώην Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης –κος Θεοφάνης Παππάς, ο Πρόεδρος του Δ.Σ της ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Α.Ε και Αντιδήμαρχος υπηρεσιών Καθαριότητας και Ανακύκλωσης του Δήμου Θέρμης κος Σωκράτης Σαμαράς και ο Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Βασιλικών, κος Νικόλαος Καραβασίλης.
Πληροφορίες για το έργο καθώς και οι παρουσιάσεις της εκδήλωσης είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα www.bestu.eu.