Στο ευμετάβλητο τοπίο που επέτεινε η πανδημία του κορωνοϊού, το 2021 για τη Θεσσαλονίκη θα είναι μια χρονιά μετάβασης. Η προσοχή όλων μας έπεσε στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης και αυτή η μάχη θα μας συνοδεύσει και το επόμενο διάστημα, μέχρι τουλάχιστον το μισό της χρονιάς.
Με άδηλο το χρόνο επανεκκίνησης του συνόλου της οικονομίας, είναι δύσκολο να προβλέψει κάποιος τόσο τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, όσο και τις δυνατότητες ανάκαμψης, ώστε να μπει η περιοχή εκ νέου σε τροχιά ανάπτυξης.
Υπάρχουν οι δυνατότητες να βάλουμε δυο καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη; Αξιόπιστη απάντηση δεν μπορεί να δοθεί εύκολα. Δεν έχουμε καν όλα τα δεδομένα μπροστά μας για να μπορούμε να τα ζυγίσουμε και να καταλήξουμε σε συμπεράσματα.
Η πανδημία εξελίσσεται. Εκτιμήσεις μπορούν να γίνουν, αλλά μέχρι εκεί. Κανείς δεν μπορεί να είναι επαρκώς διορατικός για να έχει τη δυνατότητα πρόβλεψης του τι θα γίνει μέσα στη νέα χρονιά και προσωπικά δεν γνωρίζω κάποιον που να έχει προφητικά χαρίσματα.
Υπάρχουν από τη μια εκείνοι οι οποίοι θεωρούν πως η επαρκής διαχείριση των καταστάσεων που δημιουργήθηκαν και θα συνεχίσουν να δημιουργούνται είναι η απάντηση στην ταχύτερη έξοδο από την πανδημία, στην καλύτερη αντιμετώπιση των επιπτώσεών της και στην εδραίωση των θεμελίων μιας επόμενης μέρας με αναπτυξιακό πρόσημο.
Υπάρχουν από την άλλη εκείνοι που θεωρούν ότι απαιτείται ένα άλλο διαχειριστικό, πολιτικό και τεχνοκρατικό μίγμα, που θα ρίξει το βάρος στην επόμενη μέρα, ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες ανάπτυξης ως αντίβαρο στα συνεχιζόμενα προβλήματα και τελικά αυτή θα είναι η απάντηση και στα ζητήματα διαχείρισης.
Πολλές φορές είναι τόσο δύσκολο να διαλέξει κάποιος ανάμεσα σε αυτούς τους δυο δρόμους, που η τελική επιλογή δεν αποφασίζεται καν από τον ίδιο, αλλά προκύπτει μέσα από τη διαδικασία του χρόνου ως καλύτερου γιατρού.
Πολλά θέματα στη Θεσσαλονίκη πήγαν πίσω λόγω της πανδημίας. Και είναι λογικό να πάνε και φέτος πολλά θέματα πίσω, δεδομένου ότι οι ρυθμοί εξόδου από την υγειονομική κρίση είναι αργοί και η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης ως συνέπεια της πανδημίας είναι ένα εγχείρημα που σε μεγάλο βαθμό έπεται της υγειονομικής κρίσης.
Παρόλα αυτά, έργα, δράσεις και πρωτοβουλίες εξελίσσονται ή πρέπει να εξελίσσονται. Η ζωή συνεχίζεται και καλά κάνει. Μπορεί να βλέπουμε μπροστά μας σήμερα το δύσκολο και ανηφορικό μονοπάτι, που θα μας οδηγήσει στην άλλη πλευρά του βουνού και θα τελειώσουμε με τον κορωνοϊό, όμως πέρα από τις πληγές που θα μας γεμίσει η πορεία, πρέπει να σκεφτούμε και τι μας περιμένει εκεί που πηγαίνουμε.
Αν επιτρέψουμε στην πανδημία όχι απλά να καθυστερήσει, αλλά να παγώσει την πορεία μας, τότε κινδυνεύουμε στο μέλλον να μιλάμε για τα χαμένα χρόνια του κορωνοϊού. Και δικαιολογίες του τύπου «είχε πανδημία τι να κάναμε;» ή «προέχει η ανθρώπινη ζωή και η δημόσια υγεία» δεν θα είναι επαρκείς. Θα είναι λογικά επιχειρήματα, όχι όμως ικανά να δικαιολογήσουν πλήρως τις –ακόμη μεγαλύτερες- επιπτώσεις.
Οφείλουμε να μην αφήσουμε να πάει χαμένο το 2021. Να μην αναλωθούμε απλώς στη διαχείριση της πανδημίας και των επιπτώσεών της, αλλά να φροντίσουμε να μην «παγώσουν» μικρές και μεγάλες παρεμβάσεις, που έχουν σχεδιαστεί, έχουν προχωρήσει κουτσά στραβά και πρέπει να υλοποιηθούν εντός χρονοδιαγραμμάτων.
Αυτές οι παρεμβάσεις έχουν αναπτυξιακό πρόσημο και αποτελούν απάντηση στα ζητήματα που δημιουργεί η πανδημία. Η υλοποίησή τους, μέσα από τις αντικειμενικές δυσκολίες, είναι αυτή που θα δώσει απάντηση στις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας και θα βάλει το θεμέλιο για να ανακάμψουμε και να μπούμε σε τροχιά ανάπτυξης.
Ο απολογισμός του 2020 για τη Θεσσαλονίκη είναι αναγκαστικά φτωχός και διαχειριστικός. Έχουμε όμως μπροστά μας δώδεκα μήνες για να είναι ο απολογισμός του 2021 όχι λιγότερο φτωχός, αλλά πλούσιος και δημιουργικός.
Για να ξεπεράσεις το κακό που σε βρήκε η λύση δεν είναι η μιζέρια ή η επιμονή σε χαμένους σκοπούς και σε ατέρμονες μάχες. Είναι η στροφή στο καλό, εκεί που μπορείς και πρέπει να δώσεις μάχες, για να ξεπεράσεις, να αντισταθμίσεις και να βγεις «αλώβητος» ή ακόμη και νικητής. Και η Θεσσαλονίκη ευτυχώς έχει αυτή τη δυνατότητα.
Η πανδημία θα αφήσει μεγάλες πληγές. Τίποτα δεν θα είναι ίδιο την επομένη. Το ζήσαμε με την οικονομική κρίση. Όλοι είχαμε απώλειες. Τίποτα δεν είναι ίδιο με το 2008, αλλά προσαρμοστήκαμε σε νέα δεδομένα. Αντί να σκεφτόμαστε τι χάσαμε μέσα σε αυτά τα χρόνια ας σκεφτούμε τι κερδίσαμε και η αυτοκριτική μας να είναι τι περισσότερο θα μπορούσαμε να κερδίσουμε και γιατί δεν κερδίσαμε ακόμα περισσότερα.
Η διαδικασία της επούλωσης των τραυμάτων είναι ή φαίνεται πολύ πιο χρονοβόρα από το επιθυμητό. Πάντα. Αν δεν πάψει όμως οποιοδήποτε τραύμα να αποτελεί το επίκεντρο της ζωής σου, δεν υπάρχει προσαρμογή, δεν υπάρχει διέξοδος, δεν υπάρχει θεραπεία και η επόμενη μέρα είναι ίδια με την προηγούμενη.
Το 2021 αρχίζουν, προχωρούν ή ολοκληρώνονται δεκάδες παρεμβάσεις στη Θεσσαλονίκη. Οφείλουμε να μην επιτρέψουμε άλλο στον κορωνοϊό να τις επηρεάζει, να τις ρυθμίζει, να τις παγώνει. Όσοι έχουν αποφασιστικές αρμοδιότητες πρέπει να επιμείνουν σ' αυτή την προσπάθεια και να επιδιώξουν να βελτιώσουν οτιδήποτε επηρεάζει την αναπτυξιακή διαδικασία.
Η λύση είναι να μάθουμε από το παρελθόν και να κοιτάξουμε μπροστά, ώστε να πάρουμε στα χέρια μας το μέλλον.
Να κάνουν ό,τι μπορούν (να κάνουμε όλοι ό,τι μπορούμε) για να επουλώσουν τις πληγές της πανδημίας, αλλά να μην επιτρέψουν να χαθούν στόχοι, να κολλήσουν έργα, να χαθεί άλλος ένας χρόνος για τη Θεσσαλονίκη.