Την κακή πρακτική της καύσης των γεωργικών υπολειμμάτων στα χωράφια συνεχίζουν αγρότες στον κάμπο του Αξιού και στις καλλιεργήσιμες περιοχές των δήμων Δέλτα και Χαλκηδόνας.
Οι καπνοί πνίγουν την εθνική οδό Θεσσαλονίκης – Αθηνών και τις γύρω περιοχές, ενώ ήδη έχουν καταγραφεί κρούσματα παραβατών από την Πυροσβεστική. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι καπνοί από τις καύσεις σε χωράφια στη δυτική περιοχή της Θεσσαλονίκης (κυρίως ορυζώνες) την προηγούμενη Κυριακή ήταν ορατοί από την παραλία της Καλαμαριάς, ενώ ήδη έχουν γίνει καταγγελίες στην Πυροσβεστική από κατοίκους των περιοχών, που «πνίγονται» στους καπνούς.
Οι αρμόδιοι τονίζουν ότι πλέον οι παραβάτες είναι ελάχιστοι, όμως δεν απουσιάζουν. Και παρά τις ποινές που έχουν επιβληθεί στα προηγούμενα χρόνια ορισμένοι επιμένουν να καίνε τα υπολείμματα στα χωράφια και να ρυπαίνουν το περιβάλλον, επιβαρύνοντας την ατμοσφαιρική ρύπανση και κάνοντας κακό ακόμη και στην ίδια την τσέπη τους.
«Είναι δύσκολο για κάποιους να αλλάξουν συνήθειες, όμως οφείλουν να το κάνουν και οι τελευταίοι. Από το 2015 τα πράγματα διορθώθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό. Η συμμόρφωση των γεωργών είναι σε ποσοστό περίπου 90%. Υπάρχουν και ορισμένοι που δε λένε να κατανοήσουν πως πρέπει να ξεχάσουν οριστικά την καύση. Το 2015 ήταν μια κομβική χρονιά. Τότε είχε διαρρεύσει ψευδώς ότι η καύση επιτρέπεται, με αποτέλεσμα να έχουμε απίστευτες καταστάσεις, μέχρι και δυο θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα στην εθνική οδό και στο αγροτικό δίκτυο επειδή η ορατότητα ήταν ανύπαρκτη λόγω των καπνών. Από τότε η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας άρχισε μια εκστρατεία, που εξελίσσεται κάθε χρόνο, σε συνεργασία με τους δήμους Δέλτα και Χαλκηδόνας, προκειμένου να ενημερώσει τους αγρότες για τις επιπτώσεις της καύσης όχι μόνο στην ατμόσφαιρα, στο περιβάλλον όπου οι ίδιοι ζουν, στη δημόσια υγεία και άρα στη δική τους υγεία και στην υγεία των παιδιών τους, αλλά ακόμη και στο ίδιο τους το εισόδημα. Εμείς δεν παρεμβαίνουμε κατασταλτικά. Δεν είναι αυτοσκοπός το πρόστιμο. Αυτό είναι δουλειά της Αστυνομίας, της Πυροσβεστικής κτλ. Στόχος είναι να μη φτάσουμε στην καύση. Γι' αυτό επιμένουμε να προβάλλουμε στους αγρότες τα οφέλη που έχουν άλλες μέθοδοι διαχείρισης των γεωργικών υπολειμμάτων. Δίνουμε δηλαδή λύση στο πρόβλημά τους και μάλιστα επισημαίνουμε πως τα υπολείμματα που συνήθιζαν να καίνε, μπορούν να κάνουν καλό στα χωράφια τους. Να χρησιμοποιηθούν ως εδαφοβελτιωτικά. Στόχος μας είναι να μηδενίσουμε τα κρούσματα καύσης γεωργικών υπολειμμάτων και χρόνο με το χρόνο βλέπουμε ότι πλησιάζουμε να πετύχουμε το απόλυτο», τόνισε ο αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστας Γιουτίκας.
Την ερχόμενη Πέμπτη γίνεται η καθιερωμένη ετήσια σύσκεψη μέσω τηλεδιάσκεψης όλων των εμπλεκόμενων φορέων με ευθύνη της Περιφέρειας και των δυο Δήμων. Η σύσκεψη από το 2015 γίνεται κάθε χρόνο στα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου, δηλαδή την περίοδο που αρχίζει ουσιαστικά η καύση εν όψει και της σποράς.
Η Πυροσβεστική επισημαίνει ότι τα κρούσματα είναι υπαρκτά, αλλά ευτυχώς είναι λίγα.
Το κυριότερο είναι ότι οι παραβάτες δύσκολα μπορούν πλέον να ξεφύγουν. Το σύστημα που έχει στηθεί όλα αυτά τα χρόνια έχει αποδώσει καρπούς. Φαίνεται στη μεγάλη μείωση των παραβατικών συμπεριφορών.
Πλέον εξετάζονται όλες οι καταγγελίες και δεν είναι ανάγκη η άμεση επέμβασης της Πυροσβεστικής. Οι αρμόδιοι λαμβάνουν τις καταγγελίες, λαμβάνουν με GPS το στίγμα του χωραφιού όπου έγινε η καύση και στέλνουν τα στοιχεία μόλις τα επιβεβαιώσουν με αυτοψία σε φάκελο στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Γιατί στον ΟΠΕΚΕΠΕ; Επειδή αυτό που... πονάει τους παραβάτες δεν είναι ένα πρόστιμο που πιθανώς να μην πληρώσουν ποτέ. Είναι η παρακράτηση ποσοστού της ετήσιας επιδότησης που δικαιούνται.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ χρησιμοποιεί δορυφορικές εικόνες, τοποθετεί στον χάρτη το στίγμα του καμένου χωραφιού και αμέσως γνωρίζει ποια έκταση έχει καεί και σε ποιον ανήκει. Όλα γίνονται ψηφιοποιημένα.
Παράλληλα, μετρήσεις γίνονται από τον σταθμό μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Σίνδο, όπου καταγράφονται επεισόδια αύξησης των συγκεντρώσεων των αιωρούμενων σωματιδίων και ενημερώνονται άμεσα οι αρμόδιοι.
Τι χάνει ένας παραβάτης από την καύση γεωργικών υπολειμμάτων; Μείωση της επιδότησης κατά 3% για την πρώτη φορά και εφόσον είναι υπότροπος μείωση της επιδότησής του κατά 9%. Τα ποσά είναι πολύ σημαντικά για το τελικό ετήσιο εισόδημα των αγροτών.
Η λύση που εισηγούνται για τη διαχείριση των γεωργικών υπολειμμάτων οι αρμόδιοι σε αντικατάσταση της καύσης είναι την περίοδο που οργώνουν τα χωράφια τους να ενσωματώσουν και τη διαχείριση των υπολειμμάτων εντός του χωραφιού, όπου θα λειτουργήσουν ως εδαφοβελτιωτικό. Ήδη στις αγροτικές περιοχές υπάρχουν ειδικοί καταστροφείς, ειδικά μηχανήματα που καταστρέφουν δηλαδή το υπόλειμμα των καλλιεργειών στα χωράφια και το απλώνουν, ώστε μετά να γίνει το όργωμα και να λειτουργήσει το υπόλειμμα σαν φυσικό λίπασμα. Η χρήση του καταστροφέα έχει ένα κόστος, όμως πλέον συμφέρει περισσότερο από μια ενδεχόμενη ποινή για την καύση.
Όσον αφορά στα χωράφια που δεν οργώνονται και είναι κάτω από τη στάθμη της θάλασσας η σύσταση είναι να μην καίγονται αυτή την περίοδο τα υπολείμματα, αλλά τους πρώτους μήνες του χρόνου, όταν έχουν ξεραθεί εντελώς και περιορίζεται έτσι ο καπνός.