Η φωτιά που ξέσπασε την Πέμπτη το βράδυ σε ερειπωμένο κτίσμα στο πρώην στρατόπεδο «Καρατάσιου» στην Πολίχνη, στη δυτική Θεσσαλονίκη (δείτε εδώ), έφερε για μια ακόμη φορά στο προσκήνιο το ζήτημα της μη αξιοποίησης ενός χώρου περίπου 680 στρεμμάτων, καθώς εδώ και δεκαετίες το υπουργείο Άμυνας και υπουργείο Οικονομικών ερίζουν για το ιδιοκτησιακό του καθεστώς.
Μέσα στην πευκόφυτη έκταση υπάρχουν διάσπαρτα κτίσματα, φυλάκια, στρατώνες, μαγειρεία, διοικητήρια, αποθήκες υλικού κ.ά. που έχουν μετατραπεί σε κουφάρια, καθώς οι πλιατσικολόγοι τα «έγδυσαν» από ό,τι χρήσιμο μπορούσε να πουληθεί στη μαύρη αγορά.
Τα απογυμνωμένα κτήρια με τα κενά παράθυρα έχουν μετατραπεί σε υγειονομικές βόμβες καθώς στο εσωτερικό τους έχουν συσσωρευτεί τόνοι από σκουπίδια, ογκώδη υλικά και άλλα απόβλητα, με τη δυσωδία από τις ακαθαρσίες να καθιστά έστω και την ολιγόλεπτη παραμονή εντός αυτών αδύνατη.
Στον περιβάλλοντα χώρο οι χέρσες εκτάσεις με τα ξερά δέντρα και κλαδιά σε συνδυασμό με τα πεταμένα πλαστικά και σπασμένα γυαλιά αποτελούν στην κυριολεξία μια «πυριτιδαποθήκη» που ανά πάσα στιγμή μπορεί να εκραγεί και να κατακάψει τόσο την πευκόφυτη έκταση όσο και τα σπίτια και τις επιχειρήσεις που βρίσκονται πέριξ αυτής.
Είναι χαρακτηριστικό, βάσει και των λεγομένων των πυροσβεστών αλλά και των τοπικών αρχών, ότι αν το βράδυ της Πέμπτης υπήρχαν ισχυροί άνεμοι η φωτιά θα εξαπλωνόταν σε χρόνο ρεκόρ υποβοηθούμενη από τα χιλιάδες ξερόκλαδα, τα κουκουνάρια, τα σκουπίδια αλλά και τις ξύλινες σκεπές των εγκαταστάσεων.
Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που κάποιο κτίσμα έπιασε φωτιά, άλλωστε, όπως προκύπτει από την αυτοψία της Voria.gr, ίχνη φωτιάς υπάρχουν και σε άλλα κτίσματα, στα οποία βρίσκουν καταφύγια άστεγοι και χρήστες ναρκωτικών.
Οι κάτοικοι που χρησιμοποιούν την τεράστια πευκόφυτη έκταση για δραστηριότητες αναψυχής αποφεύγουν να προσεγγίσουν τα σκελετωμένα κτήρια ενώ χρησιμοποιούν τον χώρο μόνον όσο υπάρχει το φως της ημέρας.
Οι αγώνες της τοπικής κοινωνίας για παραχώρηση
Το στρατόπεδο έκλεισε το 2003 και από τότε ξεκινούν οι αγώνες των τοπικών αρχών και φορέων να αποδοθεί στον τότε δήμο Πολίχνης, αργότερα στον ενιαίο δήμο Παύλου – Μελά ως χώρος πρασίνου και αναψυχής, χωρίς μέχρι σήμερα να ευοδωθούν.
Το 2005 η τότε Δημοτική Αρχή με δήμαρχο τον Μιχάλη Ξανθόπουλο κατάφερε να αποκτήσει κατά χρήση, μετά από σχετική απόφαση του ΓΕΣ, 120 στρέμματα προκειμένου να τα αξιοποιήσει και να δημιουργήσει χώρους αναψυχής για τους κατοίκους της περιοχής, μέσα από ένα φιλόδοξο και οραματικό master plan. Δημιούργησε παιδικές χαρές, γήπεδα ποδοσφαίρου, πολιτιστικά και εικαστικά εργαστήρια, τοποθέτησε κολόνες φωτισμού, περίφραξε τον χώρο, μετατρέποντάς τον σε μια όαση για μικρούς και μεγάλους.
Ωστόσο το πρόβλημα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς του στρατοπέδου αποτέλεσε τροχοπέδη για την ανάπτυξη εντός αυτού δραστηριοτήτων προς όφελος της κοινωνίας καθώς, όπως τονίζει στη Voria.gr ο τέως δήμαρχος κ. Ξανθόπουλος, ο Στρατός αποφάσισε να μη συνεχίσει τη διαδικασία της παραχώρησης.
Σημειώνει ότι μέχρι και στα δικαστήρια έστειλαν τον νυν δήμαρχο Δημήτρη Δεμουρτζίδη και περιοίκους με την κατηγορία της καταπάτησης και παράνομης κατάληψης και χρήσης δημοσίου κτήματος, δηλαδή των τμημάτων του πρώην στρατοπέδου, με τις καταγγελίες να απορρίπτονται από το δικαστήριο εξαιτίας της ασάφειας του ιδιοκτησιακού καθεστώτος. «Αυτή τη στιγμή το στρατόπεδο βρίσκεται σε τραγική κατάσταση, αν συμβεί οτιδήποτε ο Στρατός είναι υπεύθυνος» σημειώνει ο ίδιος.
Ο σπόρος της διεκδίκησης που μπήκε το 2005 άνθισε και τα αιτήματα για παραχώρηση από τον μετέπειτα δήμαρχο του ενιαίου δήμου Παύλου Μελά αλλά και συλλογικοτήτων εντάθηκαν. Αιτήματα, ψηφίσματα, μελέτες που έγιναν κατά καιρούς κατέληξαν όλα στις καλένδες των εκάστοτε κυβερνήσεων που, είτε για λόγους πολιτικών σκοπιμοτήτων είτε για την ασάφεια του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, δεν απέδωσαν το συγκεκριμένο στρατόπεδο όπως έγινε με το γειτονικό «Παύλου Μελά» στην τοπική κοινωνία.
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Περιβάλλοντος και Πρασίνου του δήμου Παύλου Μελά Σάκη Λαζαρίδη την έκταση των 680 στρεμμάτων διεκδικούν εδώ και 30 χρόνια τα δύο υπουργεία. Κατά τον ίδιο, όλο το Καρατάσιου είναι ανταλλάξιμο κτήμα και ανήκει στην ανταλλάξιμη περιουσία του ελληνικού δημοσίου και δεν ήταν ποτέ Οθωμανικό στρατόπεδο, ώστε να περάσει στον Ελληνικό Στρατό, όπως ήταν το «Παύλου Μελά» και το Γ’ Σώμα. Ο δήμος στην προσπάθεια διεκδίκησης έχει αυτό το επιχείρημα, μαζί με το γενικό πολεοδομικό της δημοτικής ενότητας της Πολίχνης που ορίζει χρήσεις γης 75% κατά ελάχιστο πράσινο και 25% κοινωφελείς και δημόσιες χρήσεις. «Κάποια στιγμή, είτε ανήκει στο υπουργείο οικονομικών είτε ανήκει στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας, σε εμάς θα επιστρέψει γιατί έχει συγκεκριμένης χρήσεις γης» επισημαίνει ο ίδιος και συνεχίζει: «Αυτό που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση για να αποδοθεί στον δήμο και να προχωρήσει η αξιοποίηση του χώρου».
Για την κατάσταση που επικρατεί εντός του στρατοπέδου, αναφέρει ότι η Δημοτική αρχή προσπαθεί να συντηρεί όσο μπορεί τον χώρο για να είναι καθαρός και επισκέψιμος μιας και, όπως λέει, οι πολίτες της δυτικής Θεσσαλονίκης δεν έχουν άλλη διέξοδο αναψυχής, κάτι που φάνηκε έντονα στην περίοδο της καραντίνας όπου το πρώην στρατόπεδο λειτούργησε ως βαλβίδα εκτόνωσης από τα αρνητικά συναισθήματα του εγκλεισμού.
Αξίζει να σημειωθεί πως η πευκόφυτη έκταση του πρώην στρατοπέδου με νέες φυτεύσεις θα μπορούσε να μετατραπεί σε έναν πραγματικό πνεύμονα πρασίνου ανακουφίζοντας το ήδη υποβαθμισμένο φυσικό περιβάλλον. Είναι χαρακτηριστικό ότι η δυτική Θεσσαλονίκη, όπως και όλο το πολεοδομικό συγκρότημα, είναι στις τελευταίες θέσεις ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ σε αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο, σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος.
Μάλιστα, σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Μετσόβιο Πολυτεχνείου, που δεν προσμέτρησε το περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου, αντιστοιχεί μόλις 1,6 τετραγωνικό μέτρο πρασίνου ανά κάτοικο.
