Σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο μετακινούμαστε καθημερινά επέφερε η πανδημία. Μια πρώτη καταγραφή των επιπτώσεων, σε ένα σύνολο περίπου δύο εκατομμυρίων καθημερινών μετακινήσεων στην περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης, κατέγραψε έρευνα την οποία διενήργησε ο Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης και τα αποτελέσματά της περιέχονται στις εκθέσεις πεπραγμένων του Οργανισμού για τα έτη 2019 και 2020. Σε αυτήν παρουσιάζονται οι συνήθειες των πολιτών ως προς τον τρόπο μετακίνησής τους από και προς τον χώρο εργασίας, το σχολείο και αλλού, πριν αλλά και μετά το ξέσπασμα της πανδημίας. Αποτυπώνονται επίσης οι επιπτώσεις που επήλθαν στη δημόσια αστική συγκοινωνία, εν προκειμένω στον ΟΑΣΘ.
Η έρευνα του ΟΣΕΘ διεξήχθη ηλεκτρονικά, μέσω της ιστοσελίδας του Οργανισμού, ενώ πραγματοποιήθηκαν και συνεντεύξεις με μετακινούμενους σε διάφορα σημεία και τερματικούς σταθμούς. Τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν τα εξής:
- Πριν από την πανδημία οι Θεσσαλονικείς χρησιμοποιούσαν ως κύριο μέσο μεταφοράς το αστικό λεωφορείο σε ποσοστό 79,24%, το ΙΧ σε ποσοστό 10,23% και τις πεζές μετακινήσεις σε ποσοστό 7,89%.
- Μετά το ξέσπασμα της πανδημίας τα ποσοστά αυτά διαμορφώθηκαν: για τα αστικά λεωφορεία στο 58,19%, για τα ΙΧ στο 20,47% και για τις πεζές μετακινήσεις στο 13,16%. Εν ολίγοις, διπλασιάστηκαν οι μετακινήσεις με ΙΧ και με τα πόδια και μειώθηκαν κατά περίπου 27% οι μετακινήσεις με τα λεωφορεία.
Οι αλλαγές στις συνήθειες των Θεσσαλονικέων ως προς τον τρόπο μετακίνησης αποτυπώνονται και σε ένα ακόμη εύρημα της έρευνας το οποίο αφορά τη συχνότητα χρήσης του αστικού λεωφορείου. Συγκεκριμένα, πριν από την πανδημία, καθημερινά χρησιμοποιούσε λεωφορείο το 52,63% των μετακινούμενων. Το ποσοστό αυτό μετά το ξέσπασμα της πανδημίας υποχώρησε στο 31,58%, μείωση περίπου 40%. Το ποσοστό όσων χρησιμοποιούσαν λεωφορείο δύο, τρεις φορές την εβδομάδα παρέμεινε περίπου σταθερό (24,27% πριν την πανδημία, 24,56% μετά). Όσων χρησιμοποιούσαν λεωφορείο δύο έως τέσσερις φορές το μήνα αυξήθηκε (12,28% πριν την πανδημία, 16,96% μετά), όπως και αυτών οι οποίοι χρησιμοποιούν λεωφορείο μία φορά το μήνα (9,06% πριν την πανδημία, 17,25% μετά). Επίσης, κατακόρυφη αύξηση παρουσίασε το ποσοστό όσων έχουν διαγράψει το λεωφορείο από τις επιλογές τους για τη μετακίνησή τους, από 1,75% που ήταν πριν από την πανδημία, στο 9,65% μετά. Σημειώνεται ότι μέρος των καθημερινών μετακινήσεων γίνεται και με άλλους τρόπους, όπως για παράδειγμα με μηχανοκίνητα δίκυκλα (11%), με ταξί (3%) και με ποδήλατο (2%).
Οι επιπτώσεις στον ΟΑΣΘ
Οι αλλαγές στις συνήθειες των Θεσσαλονικέων όσον αφορά τους τρόπους μετακίνησής τους είχαν άμεση επίπτωση και στον ΟΑΣΘ, που αποτελεί το μοναδικό δημόσιο μέσο μεταφοράς για τη Θεσσαλονίκη. Βεβαίως, η μείωση της επιβατικής κίνησης στην αστική συγκοινωνία άρχισε μερικά χρόνια πριν εξ αιτίας της συρρίκνωσης του στόλου του ΟΑΣΘ, αλλά κατά την περίοδο της πανδημίας οι επιπτώσεις σε επιβατική κίνηση και κατά συνέπεια και σε εισπράξεις, ήταν δραματικές.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία περιλαμβάνονται στις εκθέσεις πεπραγμένων του ΟΣΕΘ, την τετραετία 2017 – 2020 η επιβατική κίνηση του ΟΑΣΘ μειώθηκε κατά περίπου 70%. Αναλυτικότερα, το 2017 έγιναν με τον ΟΑΣΘ 134.426.394 μετακινήσεις. Το 2018 έπεσαν στα 104.758.645 (μείωση 22,07%). Το 2019 έφτασαν στα 87.662.336 (μείωση 16,32% σε σχέση με το 2018). Το δε 2020 που ξέσπασε η πανδημία μετά τον Μάρτιο, οι μετακινήσεις με τα αστικά λεωφορεία υποχώρησαν στα 40.126.350 (μείωση κατά 54,23% σε σχέση με το 2019).
Αναλυτικά, η ανά μήνα επιβατική κίνηση με τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ αποτυπώνεται στους παρακάτω πίνακες:
Δραματική υπήρξε και η συνεπακόλουθη μείωση των εισπράξεων. Όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα, το 2019 οι εισπράξεις του ΟΑΣΘ από κάθε μορφής εισιτήριο ή κάρτες είχαν ανέλθει σε 28.951.149 ευρώ, ενώ το 2020, πρώτο έτος της πανδημίας υποχώρησαν στα 11.813.826, παρουσιάζοντας μείωση της τάξης του 60% περίπου.
Δείτε τις εκθέσεις ΕΔΩ (2019) και ΕΔΩ (2020)