Skip to main content

Θεσσαλονίκη: Στο Ιερό της Λητής αποδίδονται δύο κεφαλές - Της Αθηνάς και της Άρτεμις

Στο φως για πρώτη φορά δύο μαρμάρινες κεφαλές της Αθηνάς και της Άρτεμης, που ήταν από το 1930 στις αποθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης

Η πολύχρονη έρευνα και η μελέτη της βιβλιογραφίας ταύτισε δύο άγνωστα αντικείμενα που φυλάσσονταν από τη δεκαετία του 1930 στις αποθήκες του Μουσείου, με τις θεότητες Αθηνά και Αφροδίτη.

Οι δύο μαρμάρινες κεφαλές αγαλματίων βγαίνουν για πρώτη φορά στο φως και εκτίθενται από την 1η Απριλίου ως το τέλος Αυγούστου, σε περίοπτη προθήκη στο χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του εκθεσιακού θεσμού «Νέα αποκτήματα / νέες προσεγγίσεις».

Όπως εξήγησε στη Voria η αρχαιολόγος, Πόπη Χατζηνικολάου, μετά από έρευνα και μελέτη στο Ιστορικό Αρχείο της Διεύθυνσης Διαχείρισης του Εθνικού Αρχείου Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, αλλά και μετά από σύγκριση και στοχευμένες παρατηρήσεις, τα δύο αντικείμενα συσχετίζονται με το ιερό της Δήμητρας και της Κόρης (Περσεφόνης) της Μυγδονικής Λητής.

«Οι δύο κεφαλές ανήκουν σε αγαλμάτια συλλατρευόμενων θεοτήτων στο Ιερό της Δήμητρας και της Κόρης και πιθανόν να κοσμούσαν τον ναό ή να αποτελούσαν αναθήματα-αφιερώματα. Δεν αποκλείεται να σχετίζονται και με το όνομα της αρχαίας πόλης, της Λητής, καθώς η Άρτεμης ήταν κόρη της Λητούς και δίδυμη αδερφή του θεού Απόλλωνα», ανέφερε η κ. Χατζηνικολάου.

Τα κατάλοιπα του Ιερού της Δήμητρας και της Κόρης δεν είναι ορατά, είναι γνωστή ωστόσο η θέση του και οι ανασκαφές έγιναν τη δεκαετία του 1930 από τον αρχαιολόγο Νικόλαο Κοτζιά και τα δύο αντικείμενα αναφέρονταν σε αρχαιολογικές εκθέσεις.

Οι δύο αυτές κεφαλές της Άρτεμης και της Αθηνάς, που αποδίδονται στο Ιερό, χρονολογούνται στους Υστεροκλασικούς χρόνους και συγκεκριμένα στο τέλος του 4ου αιώνα π.Χ. και μετά τα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ. αντίστοιχα.

Σύμφωνα μάλιστα με τους αρχαιολόγους, φέρεται να προέρχονται από τοπικό εργαστήριο που λειτουργούσε στη Λητή κατά τους ελληνιστικούς χρόνους.

Στην περιοχή της Λητής αποκαλύφθηκαν υλικά κατάλοιπα που χρονολογούνται από τη νεολιθική εποχή, ενώ στους ιστορικούς χρόνους ιδρύεται η πόλη της αρχαίας Λητής, η οποία εντάσσεται στη Μυγδονία, σημαντικότατη μακεδονική περιοχή. Εκτείνεται στους λόφους και την πεδιάδα αμέσως μετά την έξοδο από τα στενά του Δερβενίου με οικισμό και νεκροταφείο αρχαϊκών, κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, ενώ στα χρόνια του Κάσσανδρου (316-297 π.Χ.) εντάσσεται χρονολογικά μικρό τμήμα του τείχους της πόλης.

Η λατρεία της Δήμητρας και της Κόρης άρχισε κατά τους ύστερους αρχαϊκούς χρόνους σε ένα υπαίθριο ιερό. Η πρώτη μνημειακή φάση του ιερού τοποθετείται στους πρώιμους ελληνιστικούς χρόνους, ενώ η κατασκευή των δύο ναών στον 2ο και 3ο αιώνα μ.Χ. Μαρμάρινα αγαλμάτια αποδεικνύουν την άσκηση της λατρείας τους, όπως και αυτήν άλλων θεοτήτων, της Μητέρας των Θεών, της Αφροδίτης και της Άρτεμης, κόρης της Λητούς, από την οποία φέρεται να προέρχεται και το θεοφόρο όνομα της πόλης.