Τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει στα δύο περίπου χρόνια της πανδημίας η εστίαση έχουν διογκωθεί το τελευταίο διάστημα, ενώ οι εκτιμήσεις είναι ότι όσο προχωράει ο χειμώνας και κανείς δεν θα μπορεί να εξυπηρετηθεί στους εξωτερικούς χώρους τόσο η επισκεψιμότητα σε καφέ, μπαρ και εστιατόρια θα μειώνεται. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι άνθρωποι του κλάδου υποστηρίζουν ότι στη Θεσσαλονίκη το τελευταίο 20ήμερο, δηλαδή από την ημέρα που εφαρμόστηκαν τα τελευταία αυστηρά μέτρα για όσους δεν έχουν εμβολιαστεί, οι οποίοι ακόμη και για να καθίσουν σε εξωτερικό χώρο κάποιου καταστήματος οφείλουν να έχουν κάνει rapid test, ο τζίρος των επιχειρήσεών τους έχει μειωθεί κατά 80%. Η ανησυχία εντείνεται τις τελευταίες ημέρες, καθώς κανείς δεν είναι αυτή τη στιγμή σε θέση να εκτιμήσει τις συνέπειες που θα υπάρξουν από την εμφάνιση της παραλλαγής Όμικρον.
Επιπροσθέτως, οι επιχειρήσεις εστίασης επιβαρύνονται με την αύξηση κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος, το οποίο –σύμφωνα με τους εκπροσώπους του κλάδου- τους έχει γονατίσει. Ήδη στους μηνιαίους λογαριασμούς που καταφθάνουν στη Θεσσαλονίκη καταγράφονται αυξήσεις της τάξεως του 60%, δηλαδή από 1.000 στα 1.600 ευρώ για ένα μικρομεσαίο μαγαζί. Έτσι κι αλλιώς οι εξελίξεις στον κλάδο της εστίασης ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τη Θεσσαλονίκη και τα πέριξ, όπου η οικονομική δραστηριότητα του κλάδου είναι μεγάλη, όπως βέβαια και η απασχόληση που προσφέρει.
Σε αυτό το φόντο η κυβέρνηση –δια των υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνη Γεωργιάδη και Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα- με τους εκπροσώπους της εστίασης ήδη να συζητούν για τη λήψη στοχευμένων μέτρων στήριξης ενός κλάδου η δυναμική του οποίου φάνηκε την περασμένη Τρίτη, όταν στο κάλεσμα για κλείσιμο των καταστημάτων για ένα 24ωρο ανταποκρίθηκε το 90% των επαγγελματιών. Σύμφωνα με πληροφορίες, επάνω στο τραπέζι βρίσκονται δύο βασικά σενάρια, εκ των οποίων ή θα εφαρμοστεί το ένα ή και τα δύο συνδυαστικά. Οι τελικές αποφάσεις αναμένονται εντός των λίγων επόμενων ημερών, μόλις οριστικοποιηθούν τα στοιχεία για τον τζίρο του κλάδου μέχρι τις 30 Νοεμβρίου.
Το πρώτο σενάριο αφορά την επιδότηση ενοικίου, κατά τα πρότυπα του 2020 και του πρώτου εξαμήνου του 2021. Σε αυτή την περίπτωση για ένα διάστημα έξι μηνών οι επιχειρήσεις της εστίασης θα πληρώνουν το 60% του ενοικίου και οι ιδιοκτήτες θα αποζημιώνονται για το υπόλοιπο 40% -εν όλω ή εν μέρει- από το κράτος. Μια παραλλαγή αυτού του σεναρίου είναι οι επιχειρήσεις εστίασης να απαλλαγούν πλήρως από το ενοίκιο των επομένων έξι μηνών, σε περίπτωση που με κυβερνητική απόφαση περιοριστεί το ωράριο λειτουργίας. Όπως ο καθένας αντιλαμβάνεται ενδεχομένως να υπάρξουν ρυθμίσεις στα ποσοστά που είναι πάνω στο τραπέζι, κάτι που θα εξαρτηθεί αφενός από το τι θα δείξουν τα στοιχεία για το τζίρο του κλάδου και από το αν θα υπάρξει οριζόντια ρύθμιση κάθε επιχείρηση θα κριθεί ξεχωριστά και αφετέρου ποιες ακριβώς επιχειρήσεις θα πληγούν εάν ληφθούν πρόσθετα μέτρα, όπως είναι η καθιέρωση ωραρίου. Στον νομό Θεσσαλονίκης –για παράδειγμα- λειτουργούν περί τα 600 μαγαζιά διασκέδασης που ανοίγουν μετά τις 11 το βράδυ και αν επιβληθούν περιορισμοί δεν θα μπορούν καν να ανάψουν τα φώτα τους.
Το δεύτερο σενάριο στήριξης των επιχειρήσεων εστίασης έχει να κάνει με την αποπληρωμή των ενισχύσεων, που δόθηκαν το 2020 και το 2021, κυρίως με τη μορφή των επτά κύκλων της επιστρεπτέας προκαταβολής, ένα μέρος των οποίων έχει προγραμματιστεί να αρχίσει να αποπληρώνεται σε 60 άτοκες δόσεις από τον Ιανουάριο του 2022. Δεν αποκλείεται, λοιπόν, ως ενίσχυση της εστίασης να χαριστεί το σύνολο της επιστρεπτέας προκαταβολής ή –σε μία πιο light εκδοχή- η υποχρέωση καταβολής των δόσεων να ξεκινήσει έξι μήνες μετά, δηλαδή από τον Ιούλιο και… βλέπουμε.