Skip to main content

To κυκλοφοριακό της Θεσσαλονίκης με στοιχεία - Οι δρόμοι στο κόκκινο

Ποιοι δρόμοι είναι μποτιλιαρισμένοι. Πόσο άλλαξαν τα κυκλοφοριακά δεδομένα. Τι λένε οι καταγραφές. Πώς θα αποφύγετε το μποτιλιάρισμα.

Αν κάποιος προσπαθήσει να αποτυπώσει τους κυκλοφοριακούς φόρτους στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, προκειμένου να αποδείξει με στοιχεία, το μέγεθος του κυκλοφοριακού προβλήματος της πόλης, θα πέσει πιθανώς σε ένα κενό. Κενό που δημιουργείται από την πληθώρα αναλυτικών στοιχείων, τα οποία φτάνουν να αποτυπώνουν την τρέχουσα κατάσταση ανά... σοκάκι και ανά πάσα στιγμή του 24ώρου.

Ο αριθμός των ΙΧ, η μεγάλη συγκέντρωση της κυκλοφορίας και του κόσμου στο κέντρο της πόλης στις περισσότερες περιόδους του έτους, στις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας και στις περισσότερες ώρες της ημέρας, η στάθμευση, τα φανάρια, οι κόμβοι και οι απαρχαιωμένες οδικές υποδομές, σε συνδυασμό με την ανεπαρκή εξυπηρέτηση των μετακινήσεων των πολιτών από μέσα σταθερής τροχιάς, από τις αστικές συγκοινωνίες κι από εναλλακτικές μορφές μετακίνησης, δημιουργούν χαοτικές καταστάσεις σε μια σειρά από κεντρικές οδικές αρτηρίες.

Οι μποτιλιαρισμένοι δρόμοι

Είναι κοινή διαπίστωση όλων των φορέων πως στις περισσότερες ώρες που η αγορά είναι ανοιχτή, οι οδοί – τροφοδότες του κέντρου είναι μπλοκαρισμένοι. Β. Όλγας, Λαγκαδά, Κ. Καραμανλή και Εγνατία, Τσιμισκή, δυτική είσοδος, 26ης Οκτωβρίου, Γρ. Λαμπράκη, Λ. Στρατού, Γ' Σεπτεμβρίου, Παπαναστασίου, όπως και όλοι οι δρόμοι του κέντρου, από τη Μητροπόλεως, την Κασσάνδρου, την Αγ. Δημητρίου, την Ολύμπου, τη Φιλίππου, την Κ. Ντηλ, την Ι. Δραγούμη, τη Δωδεκανήσου, τη Βενιζέλου, την Πολυτεχνείου, τη Γιαννιτσών, τη Μοναστηρίου, τη Φράγκων, τη Β. Ηρακλείου, την Κομνηνών, την Κουντουριώτη, τη Σαλαμίνος, τη Λ. Νίκης, τη Ν. Γερμανού, την Αγγελάκη, την Εθνικής Αμύνης, την Αλ. Σβώλου, την Ερμού, την Παύλου Μελά, την Π. Π. Γερμανού κτλ. είναι στα «κόκκινα» επί τουλάχιστον δέκα ώρες κάθε μέρα. Είναι οι ώρες αιχμής, με τη λειτουργία της αγοράς και μια ώρα πριν το άνοιγμα των περισσότερων καταστημάτων και μια ώρα μετά το κλείσιμό τους. Ακόμη όμως κι όταν είναι κλειστή η αγορά, οι συγκεκριμένοι δρόμοι εμφανίζουν υψηλούς κυκλοφοριακούς φόρτους, όπως τουλάχιστον προκύπτει από τη διαρκή καταγραφή των κινούμενων οχημάτων στο κέντρο της πόλης τόσο από τη Διεύθυνση Τροχαίας Θεσσαλονίκης, όσο κι από το Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας και Μετακινήσεων (ΙΜΕΤ) του ΕΚΕΤΑ.

Η επίπτωση της κρίσης

Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τις ευνοϊκές (μόνο για τα κυκλοφοριακά δεδομένα, διότι κατά τα άλλα...) νέες συνθήκες, με τη μειωμένη κίνηση των ΙΧ στη Θεσσαλονίκη, τα πράγματα στο κυκλοφοριακό δεν άλλαξαν δραματικά. Για ένα διάστημα βελτιώθηκαν. Ήταν τα πρώτα χρόνια της κρίσης, όταν από τα 20.000 – 25.000 νέα ΙΧ που αποτελούσαν την ετήσια προσθήκη στον κινούμενο στόλο της πόλης περάσαμε με γοργούς ρυθμούς στη στασιμότητα και απομείωση του αριθμού των κινούμενων ΙΧ.

Για να καταλάβει κάποιος πόσο σημαντική ήταν η επίπτωση της κρίσης στα δεδομένα των μετακινήσεων κι όχι στο κυκλοφοριακό είναι χρήσιμο να δοθούν ορισμένα στοιχεία. Το 2010, σύμφωνα με τις μετρήσεις των επιστημόνων και με τα επίσημα στοιχεία που έδινε τότε το ΥΠΕΚΑ, «η αύξηση του δείκτη ιδιοκτησίας επιβατικών αυτοκινήτων (κατά 80% περίπου τα τελευταία 30 χρόνια) και η αλόγιστη χρήση τους, είτε από συνήθεια, είτε εξαιτίας της αύξησης των αναγκών για μετακινήσεις, χωρίς την ταυτόχρονη αναβάθμιση των οδικών υποδομών δημιουργούν μια διαρκή κυκλοφοριακή συμφόρηση στους βασικούς οδικούς άξονες. Η παράνομη στάθμευση στους δρόμους μειώνει την κυκλοφοριακή ικανότητα του οδικού δικτύου και η περιορισμένη χρήση των λεωφορείων των δημοσίων συγκοινωνιών, που 'βαριανασαίνουν' στην καθημερινή κυκλοφορία επιτείνουν το πρόβλημα».

Αυτά ίσχυαν το 2010. Ακολούθησε η κρίση. Πριν πάμε όμως σε αυτή την περίοδο, ακόμη ένα ενδεικτικό στοιχείο είναι ότι από 170 ΙΧ ανά χίλιους κατοίκους που είχε η Θεσσαλονίκη το 1977, με τους ίδιους σχεδόν οδικούς άξονες με τους σημερινούς, το 2010 ο σχετικός δείκτης κατέγραφε 475 ΙΧ ανά χίλιους κατοίκους, λίγο κάτω από τα όρια κορεσμού και η πρόβλεψη ήταν ότι το 2012 ο ίδιος δείκτης θα έφτανε (με τους ρυθμούς που λέγαμε προηγουμένως, πριν ενσκήψει η κρίση) στα 550 ΙΧ ανά χίλιους κατοίκους.

Κάπου εκεί όμως ενέσκηψε η κρίση. Η αύξηση των ΙΧ σταμάτησε, η χρήση των ΙΧ περιορίστηκε για οικονομικούς λόγους και επί τουλάχιστον τρία χρόνια το κυκλοφοριακό περιορίστηκε, όχι όμως και το μποτιλιάρισμα, ειδικά τις ώρες αιχμής. Αυτές, σύμφωνα με το ΙΜΕΤ και την Τροχαία είναι οι πρωινές ώρες και οι μεσημεριανές, σε ό,τι αφορά στο ιστορικό κέντρο της πόλης.

Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία όσων μετρούν τα κυκλοφοριακά μεγέθη στην πόλη, μια διαδρομή σε μια καθημερινή μέρα από την Καλαμαριά μέχρι τη συμβολή της Τσιμισκή με την Αριστοτέλους προ κρίσης απαιτούσε χρόνο κατά μέσο όρο 30' – 35'. Μετά την κρίση η ίδια διαδρομή περιορίστηκε στα 15'. Για τη διαδρομή από τον Εύοσμο ως τη συμβολή της Εγνατίας με την Αριστοτέλους απαιτούνταν 25' – 30' και μετά την κρίση 12' – 13', ενώ από το Χαριλάου μέχρι τα Δικαστήρια χρειάζονταν περίπου 40' και μετά την κρίση 20'...

Τι γίνεται σήμερα

Λογικά και σήμερα θα έπρεπε τα δεδομένα να είναι τα ίδια ή και καλύτερα. Δεν είναι. Σύμφωνα με τις καταγραφές οι δρόμοι στο «κόκκινο» πολλαπλασιάζονται διαρκώς και για πολλές περισσότερες ώρες. Επίσης, οι ώρες αιχμής επέστρεψαν στα προ κρίσης επίπεδα, δηλαδή εκτείνονται από τις 7 το πρωί μέχρι τις 21.00' (συνολικά 14 ώρες το 24ωρο), με κάποιες λίγες ώρες ή λεπτά στη διάρκεια του 14ώρου, όπου οι δρόμοι κυκλοφορούνται πιο άνετα. Αδειάζουν πρόσκαιρα, σαν ένα κενό, μια όαση στο κομφούζιο. Είναι οι ώρες που οι εργαζόμενοι των καταστημάτων έχουν σταματήσει τη δουλειά και μέχρι να επιστρέψουν σ' αυτή (μαζί με τους πελάτες) η μετακίνηση είναι ιδανική ακόμη και στους πιο φορτωμένους και εμπορικούς δρόμους της πόλης, ακόμη και στους στενούς δρόμους, ακόμη και στη Δωδεκανήσου, τη Βενιζέλου και την Ι. Δραγούμη...

Σήμερα υπολογίζεται ότι στη Θεσσαλονίκη κυκλοφορούν περίπου 500.000 αυτοκίνητα σε ημερήσια βάση, εκ των οποίων τα 130.000 – 150.000 μετακινούνται στο κέντρο της πόλης ή και σε αυτό.

Παραδείγματα

Για να μιλήσουμε με απτά παραδείγματα από τις καταγραφές του ΙΜΕΤ και της Τροχαίας Θεσσαλονίκης (που μας παρείχαν χρήσιμα και αναλυτικά στοιχεία για τις μετακινήσεις εντός πόλης), προκύπτει ότι μια τυπική μέρα του Μαΐου (την Τρίτη 15 του μηνός), στην 26ης Οκτωβρίου, όλο το ξημέρωμα μέχρι τις 8.00' το πρωί, ο δρόμος ήταν σχεδόν κενός (καταγραφή ανά πεντάλεπτο). Κυκλοφορούσαν σ' αυτό το διάστημα από 455 οχήματα στις 7 το πρωί (με την κίνηση όσο περνά η ώρα να αυξάνεται σταδιακά) μέχρι μόλις 11 οχήματα διάφορες ώρες 4.00', 4.30', 5.00' το πρωί... Οι δε ταχύτητες κίνησης περιορίστηκαν στα 34 χλμ. την ώρα στις 5.43' και έφτασαν μέχρι τα 117 χλμ./ώρα στις 4.58'. Από τις 8.00' το πρωί μέχρι τα μεσάνυχτα ο δρόμος δεν έπεσε κάτω από τα 100 οχήματα να κινούνται σ' αυτόν, με το «πικ» να είναι στις 9.23' με 731 αυτοκίνητα και μέση ταχύτητα 55,6 χλμ./ώρα και να διαρκούν οι υψηλοί φόρτοι μέχρι τουλάχιστον τις 19.00'.

Στην Τσιμισκή για παράδειγμα και στο τμήμα μεταξύ Κ. Ντηλ και Αριστοτέλους, οι ώρες αιχμής με τα οχήματα που κινούνταν την ίδια μέρα να κυμαίνονται μεταξύ 1.200 και 1.350 είναι από τις 8.00' μέχρι τις 9.30', για να πολλαπλασιαστούν ακόμη περισσότερο τα αυτοκίνητα (πάνω από 1.000 και μέχρι 2.200) στις ώρες από 10.00' μέχρι 18.30' κι από 19.00' μέχρι 20.20'. Άλλο ένα «πικ» παρατηρείται από τις 20.53' μέχρι τις 21.23' (περισσότερα από 1.400 αυτοκίνητα).

Την ίδια μέρα, στην Τσιμισκή και πάλι, πριν τη Φράγκων, η μεγάλη κίνηση καταγράφεται από τις 7.30' το πρωί μέχρι τις 20.23' (μονίμως πάνω από 1.000 και μέχρι 2.350 οχήματα). Τα πράγματα ηρεμούν κάπως για ένα μισάωρο μέχρι τις 21.00' και ξαναρχίζει η μεγάλη κίνηση, μέχρι περίπου τις 22.00' (μέχρι και 2.543 αυτοκίνητα).

Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και το στοιχείο των δρόμων που δεν είναι στο κέντρο, αλλά δέχονται εξαιρετικά μεγάλους κυκλοφοριακούς φόρτους (αναφέρθηκαν πολλοί στην εισαγωγή του κειμένου), όπως ο κεντρικός δρόμος της Νεάπολης, η Εθνικής Αντιστάσεως, η Λ. Γεωργικής Σχολής, η Μ. Αλεξάνδρου και η Καραολή και Δημητρίου στον Εύοσμο, η Πασσαλίδη και η Ανθέων, η Μ. Κάλλας, η Λ. Γεωργικής Σχολής, ειδικά στο κομμάτι του Φοίνικα, ακόμη και η Μουδανίων μέχρι το Mediterranean Cosmos και φυσικά η Λ. Δενδροποτάμου, η Αγίων Πάντων κτλ.

Πώς μπορείτε να αποφύγετε την κίνηση

Όσοι θέλουν να δουν άλλωστε ανά πάσα στιγμή τους κυκλοφοριακούς φόρτους και μάλιστα live και με ανανέωση ανά πέντε λεπτά, αλλά και με πρόβλεψη για την επόμενη μισή ώρα, η real time εφαρμογή του ΙΜΕΤ στην ιστοσελίδα www.mobithess.gr, λειτουργεί εδώ και περίπου πέντε χρόνια και δίνει αναλυτικά στοιχεία ακόμη και για να διαλέξουν οι Θεσσαλονικείς τις κατάλληλες διαδρομές προτού ξεκινήσουν από το σπίτι τους για τον προορισμό τους με το αυτοκίνητό τους. Με κόκκινο χρώμα, οι «κόκκινοι» από κίνηση δρόμοι. Μάλιστα, στην ίδια ιστοσελίδα υπάρχουν πολλές χρήσιμες εφαρμογές για να επιλέξει κάποιος τη μετακίνησή του, αφού δίνεται η δυνατότητα τριών εναλλακτικών διαδρομών για κάθε απόσταση, με βάση το κόστος της διαδρομής (πιο οικονομική), τα χιλιόμετρα (πιο μικρή) και την κατανάλωση καυσίμου (πιο φιλική στο περιβάλλον).