Ένας θετικός απολογισμός – βάση, για τις μελλοντικές αρχιτεκτονικές προσεγγίσεις του Δημόσιου Χώρου και του ρόλου του, όχι μόνο σε σχέση με το συνολικό δομημένο περιβάλλον (ιδιωτικό και δημόσιο), αλλά και σε συνάρτηση με την κοινότητα ως σύνολο των ανθρώπων και φυσικού περιβάλλοντος, συνόδευσε την ολοκλήρωση του 2ου Πανελληνίου Συνεδρίου που οργάνωσε το ΤΕΕ/ΤΚΜ με θέμα «Δημόσιος Χώρος +», στην Αποθήκη Δ΄ του Λιμένος Θεσσαλονίκης, στο διάστημα 28-30 Μαρτίου, υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του ΤΜΕΔΕ.
Το Συνέδριο έφερε στο προσκήνιο και αναζήτησε όλες τις πλευρές των νέων δεδομένων γύρω από το δημόσιο αστικό χώρο, τη μεταβλητότητα και τα σημερινά ρευστά του όρια, τις νέες νοηματοδοτήσεις του, αλλά και τα υπαρκτά και δεδομένα προβλήματα της διαχείρισης και λειτουργίας του στις ελληνικές πόλεις.
Κατά τις τριήμερες εργασίες αναδείχθηκε η πεποίθηση πως ο Δημόσιος Χώρος οφείλει να είναι ελκυστικός, αισθησιακός. Να πλαισιώνει τη σχέση μας με τη φύση. Να αγκαλιάζει την ποικιλία και τη διαφορετικότητα, επιτρέποντας παράλληλα τις ιδιωτικές στιγμές μέσα στον φυσικό χώρο. Το πρόσημο (+) του τίτλου του Συνεδρίου ερμηνεύθηκε ως κάτι που μας ενώνει και όχι μόνο ως κάτι που έρχεται να προστεθεί. Τονίστηκε πως δεν αρκεί ο Δημόσιος Χώρος να αφορά μόνο μια «πράσινη» συνθήκη αλλά θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ανθρώπινη διάσταση και κλίμακα, με αρκετές εισηγήσεις να εστιάζουν σε ζητήματα ασφάλειας και οικειότητας.
Το παραπάνω πλαίσιο που διέπνευσε σχεδόν το σύνολο των 99 εισηγήσεων του προγράμματος, εκπροσώπησαν (και οριοθέτησαν ταυτόχρονα) και οι τρεις κεντρικές ομιλίες του συνεδρίου: Του Αλέξανδρου Τζώνη, ομότιμου καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο του Delft και Προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής του συνεδρίου, που σηματοδότησε την προσέγγιση μιας κοινωνικής και ανθρωποκεντρικής αντίληψης για τον Δημόσιο χώρο, την Liane Lefaivre, ομότιμη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Τεχνών Βιέννης, που μίλησε για τον Δημόσιο Χώρο τον παιδιών και το πρόγραμμα του Άμστερνταμ και τον Martin Knuijt, ιδρυτικό στέλεχος στο αρχιτεκτονικό γραφείο OKRA STUDIO, που ανέπτυξε την οικολογική προσέγγιση του Δημόσιου Χώρου για τη διαμόρφωση των «πράσινων πόλεων» του μέλλοντος.
Επιπλέον, το συνέδριο ανέδειξε πως ένα πολυκεντρικό δίκτυο με διάσπαρτους δημόσιους χώρους μικρότερης κλίμακας, μπορεί να αποτελέσει μια νέα προσέγγιση δημιουργίας αστικής ταυτότητας. Η διαπίστωση αυτή άνοιξε τη συζήτηση προς μια σειρά προσπαθειών ανάκτησης του δημόσιου χώρου, στις οποίες η συμμετοχή των χρηστών συμπεριλήφθηκε σε όλα τα στάδια σχεδιασμού, από τη χαρτογράφηση μέχρι την υλοποίηση, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην παρουσίαση σύγχρονων τεχνολογικών εφαρμογών με τη χρήση ψηφιακών μέσων.
Σημαντική ήταν η παρουσία των καθηγητών της Αρχιτεκτονικής με επιφανέστερη του θαλερού Μίμη Φατούρου, ενώ η …επικοινωνία του συνεδρίου με την πόλη της Θεσσαλονίκης, εκφράστηκε και μέσα από την παρουσία υποψηφίων δημάρχων, μηχανικών στο επάγγελμα, τόσο στο συνεδριακό, όσο και στο εκθεσιακό μέρος της διοργάνωσης (την έκθεση βραβευμένων μελετών) και συγκεκριμένα των Νίκου Ταχιάου, Κωνσταντίνου Ζέρβα και Σπύρου Βούγια, που ήταν και εισηγητής στο συνέδριο, μιλώντας για την ανάρμοστη συνύπαρξη… δικύκλων και πεζοδρομίων.
Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και ΤΜΕΔΕ, εκπροσωπήθηκαν αντίστοιχα από τον Αντιπερειφερειάρχη Κώστα Γιουτίκα και τον Πρόεδρο Ντίνο Μακέδο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επιστημόνων και ευρύτερα πολιτών της Θεσσαλονίκης, προσελκύει η έκθεση βραβευμένων αρχιτεκτονικών μελετών που εγκαινιάστηκε το Σάββατο και θα λειτουργεί ως τις 30 Απριλίου στον Κήπο των Γλυπτών της Νέας Παραλίας, με θέμα «Public Space +».
Η έκθεση περιλαμβάνει 95 μελέτες που διακρίθηκαν σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, των τελευταίων οκτώ ετών, αναδεικνύοντας την αισθητική προσέγγιση των μελετητών για εμβληματικά και –όχι μόνο- τοπία του σύγχρονου αστικού τοπίου στην Ελλάδα.
Κολακευτικά σχόλια, συγκέντρωσε και το εξόχως κατατοπιστικό και καλαίσθητο λεύκωμα που συνοδεύει την έκθεση και το οποίο διατίθεται στα γραφεία του ΤΕΕ/ΤΚΜ (Μ.Αλεξάνδρου 49).
Από τη διοργάνωση δεν έλειψε και το πολιτικό μήνυμα, της ανάγκης… στενότερης διασύνδεσης μεταξύ σχεδιασμού και υλοποίησης, που θα καταστήσει το επιστημονικό προϊόν βιωματικό κοινό κτήμα, καθώς, χαρακτηριστική έκφραση αυτού του προβληματισμού, αποτελεί το γεγονός, ότι από τις 95 διακεκριμένες μελέτες που παρουσιάζονται στην έκθεση, μόλις μία έχει υλοποιηθεί.