Η μετατόπιση του προβληματισμού των Θεσσαλονικέων από το υγειονομικό πρόβλημα στις οικονομικές συνέπειες του κορωνοϊού, όπως κατέδειξε έρευνα της Palmos Analysis για λογαριασμό του ΕΒΕΘ είναι κάτι λογικό και αναμενόμενο. Λογικό διότι όσο εξασθενεί η πανδημία και το ενδιαφέρον μεταφέρεται στην αποκατάσταση της καθημερινότητας –έστω της νέας καθημερινότητας- το μυαλό των ανθρώπων απομακρύνεται από το φόβο της αρρώστιας. Αναμενόμενο διότι οι Έλληνες μπορεί να κατάλαβαν λίγα και να διδάχθηκαν ακόμη λιγότερα από την δεκαετή οικονομική κρίση, αλλά η εμπειρία της δεκαετίας του 2010 τους έδωσε να καταλάβουν ότι οι οικονομικές συνέπειες αφενός μπορούν να προβλεφθούν και αφετέρου αποκαθίστανται αργά – κι σίγουρα πιο αργό απ’ ότι εκδηλώνονται.
Στην Ελλάδα όλοι (πρέπει να) γνωρίζουν ότι το ταμείο των οικονομικών επιπτώσεων του κορωνοϊού θα γίνει το φθινόπωρο, υπό την προϋπόθεση ότι μέχρι τότε δεν θα προκύψει δεύτερο, βίαιο κύμα πανδημίας. Ακόμη είναι νωρίς για οριστικά συμπεράσματα. Κι αυτό διότι πάντα οι επιπτώσεις των οικονομικών αναταραχών απλώνονται σε βάθος. Πολύ περισσότερο που στην Ελλάδα η οικονομία του καλοκαιριού, οι δουλειές γύρω από τον τουρισμό –επίσημες και ανεπίσημες- αποτελούν πυλώνα των εισοδημάτων. Άμεσα ή έμμεσα. Ότι λείψει φέτος το καλοκαίρι από το ταμείο των επιχειρήσεων και την τσέπη εργαζομένων και επαγγελματιών, θα λείψει το χειμώνα από την αγορά. Ασφαλώς το κράτος βοηθάει, αλλά σε μια γενικευμένα προβληματική κατάσταση είναι αναπόφευκτο αρκετοί να χάσουν και να δυσκολευτούν να ορθοποδήσουν. Οι εξελίξεις τύπου «V», δηλαδή απότομη ύφεση, όπως ήδη συμβαίνει σε όλο τον κόσμο, και κατόπιν απότομη εκτίναξη προς τα πάνω, είναι σχήματα που δεν συνάδουν με τη φύση της πραγματικής οικονομίας. Ισχύει στα χρηματιστήρια και τις τιμές των μετοχών –ίσως και κάποιων εμπορευμάτων-, αλλά στην πραγματική ζωή η ρήση «πατάω ένα κουμπί και βγαίνει μια… χοντρή» δεν ισχύει.
Η Ελλάδα είναι μια εισαγωγική χώρα, με οικονομία που προς το παρόν βασίζεται στο εμπόριο και τις υπηρεσίες. υπερβολικά στον τουρισμό, το εμπόριο, τις υπηρεσίες. Επειδή σε αυτές τις περιπτώσεις σημαντική ψευδαίσθηση ευμάρειας δημιουργείται επιδή τα λεφτά αλλάζουν χέρια ο τουρισμός είναι σημαντικός διότι συμβάλλει –μαζί με τις εξαγωγές- στο να έρχεται στη χώρα νέο χρήμα. Όσο έρχεται, δηλαδή, διότι πολλές τουριστικές –ιδίως ξενοδοχειακές- επιχειρήσεις διακρατούν τα ταμεία τους στο εξωτερικό, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις έχουν και τη φορολογική τους έδρα σε άλλη χώρα. Σε κάθε περίπτωση τα 10 – 15 δισ. ευρώ των τουριστικών εισπράξεων που θα λείψουν από το 2020 θα επηρεάσουν το σύνολο της οικονομίας.
Η Θεσσαλονίκη και η ευρύτερη Β. Ελλάδα μπορεί να προσδοκούν ότι κάποια στιγμή θα αποτελέσουν σημαντικό τουριστικό προορισμό –ανάλογο με την ιστορία, τον πολιτισμό, τον τρόπο ζωής και την ομορφιά του φυσικού περιβάλλοντος, ώστε να αποκτήσουν ζωτικά οφέλη, αλλά αυτή η στιγμή δεν είναι φέτος. Ιδιαίτερα η πόλη της Θεσσαλονίκης, που φιλοξενεί περί τις 100.000 φοιτητές, πολλοί από τους οποίους προέρχονται από τουριστικές περιοχές, θα αισθανθεί τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης του κορωνοϊού στο πετσί της και αυτό οι Θεσσαλονικείς το γνωρίζουν. Κι αν δεν το ξέρουν το διαισθάνονται και διαμορφώνουν τις απόψεις τους. Διότι εάν η πόλη παράλληλα με το εμπόριο, τα τουριστικά όνειρα και τις υπόλοιπες υπηρεσίες συντηρούσε τον παραγωγικό της ιστό η συζήτηση για την οικονομία της θα ήταν σε κάθε περίπτωση –όχι μόνο λόγω κορωνοϊού- διαφορετική. Με δεδομένο ότι στην χώρα μας μια οικονομία ευημερεί αναλόγως του βαθμού εξωστρέφειας της –και ο τουρισμός μια μορφή εξαγωγής είναι- η Θεσσαλονίκη για να δει πραγματική άσπρη μέρα στα οικονομικά της, θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να έρθει και πάλι από το εξωτερικό το… συνάλλαγμα, όπως λέγαμε παλιότερα, που έφερνε η μεταποίηση. Όσο κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει οι οικονομικές ισορροπίες των κατοίκων θα είναι λεπτές και εύθραυστες, ενώ και οι επιχειρηματικές και επαγγελματικές δυνατότητες και ευκαιρίες μετρημένες.