Νέες αβεβαιότητες ως προς την τελική έκβαση του διαγωνισμού για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και των τριών κάθετων οδικών αξόνων της, προκαλεί η χθεσινή εξέλιξη με την κατάθεση μίας και μόνον δεσμευτικής προσφοράς από την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. – EGIS PROJECTS S.A.
Το ΤΑΙΠΕΔ δεν προέβη στην αποσφράγιση της προσφοράς, καθώς αυτό επέβαλλε η προσωρινή διαταγή την οποία εξέδωσε η πρόεδρος του Δ΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, μετά τις αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων τις οποίες είχαν καταθέσει ενώπιον της Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ, δύο από τις προεπιλεγείσες κοινοπραξίες, οι «ROADIS Transportation Holding S.L.U.-ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε.» και «VINCI HIGHWAYS S.A.S - VINCI CONCESIONES S.A.S - ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε».
Οι προσφεύγοντες ζητούσαν να μην παραταθεί η προθεσμία για την κατάθεση δεσμευτικών προσφορών η οποία, έπειτα από αλλεπάλληλες αναβολές είχε οριστεί για τις 11 Δεκεμβρίου. Ωστόσο, σύμφωνα με την προσωρινή διαταγή, το ΤΑΙΠΕΔ μπορούσε να συνεχίσει ως τις 5 χθες το απόγευμα που έληγε η σχετική προθεσμία τη διαδικασία παραλαβής των όποιων προσφορών, αλλά δεν δύναται να τη συνεχίσει έως ότου κριθεί από το ΣτΕ η κύρια προσφυγή την οποία έχουν καταθέσει οι δύο κοινοπραξίες. Η εκδίκασή της έχει οριστεί για τις 21 Δεκεμβρίου και η σχετική απόφαση αναμένεται από τη νέα χρονιά.
Τα δύο σενάρια
Εάν το ΣτΕ κάνει αποδεκτή την προσφυγή των δύο κοινοπραξιών, να δοθεί παράταση στην προθεσμία κατάθεσης των δεσμευτικών προσφορών, τότε μένει να φανεί, πρώτον, ποια θα είναι η νέα καταληκτική ημερομηνία και δεύτερον, εάν οι δύο κοινοπραξίες θα επιλέξουν τελικά να καταθέσουν κι εκείνες προσφορά. Στην περίπτωση που απορριφθεί η προσφυγή τους το ΤΑΙΠΕΔ δύναται να συνεχίσει τη διαδικασία, έστω έχοντας στα χέρια του μία και μόνη προσφορά. Άλλωστε κάτι τέτοιο είχε συμβεί και σε άλλες περιπτώσεις με κορυφαία αυτήν της παραχώρησης του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς.
Σε μια τέτοια περίπτωση το ΤΑΙΠΕΔ θα κληθεί να αξιολογήσει την προσφορά της κοινοπραξίας ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. – EGIS PROJECTS S.A. Αρχικά θα ελεγχθούν ο τεχνικός φάκελος προκειμένου να διαπιστωθεί εάν πληροί τις προϋποθέσεις τις οποίες θέτει η διακήρυξη. Στη συνέχεια το δ.σ. του ΤΑΙΠΕΔ θα αποσφραγίσει τους φακέλους με την εκτιμητέα αξία της παραχώρησης του αυτοκινητοδρόμου που θα έχουν καταθέσει δύο ανεξάρτητοι εκτιμητές προκειμένου να καθοριστεί το εύρος της αποδεκτής τιμής παραχώρησης. Στο τέλος θα ανοίξει ο φάκελος της προσφοράς του υποψηφίου αναδόχου και θα αποφασιστεί εάν η τιμή είναι συμφέρουσα. Είθισται, σε αυτές τις περιπτώσεις, να ζητείται από τον υποψήφιο ανάδοχο, κατάθεση βελτιωμένης προσφοράς, όπως έγινε τόσο στην περίπτωση του ΟΛΠ όσο και σε αυτήν του ΟΛΘ.
Το τίμημα και οι αβεβαιότητες
Βεβαίως, όλα θα κριθούν από το ύψος του τελικού τιμήματος. Κατά πόσο αυτό θα είναι ικανοποιητικό αλλά και πολιτικά διαχειρίσιμο. Επ' αυτού στο παρασκήνιο ακούγονται πολλά και διάφορα και διατυπώνονται πολλές και αποκλίνουσες εκτιμήσεις. Το ερώτημα είναι με ποια κριτήρια θα προσδιοριστεί το ύψος ενός αποδεκτού τιμήματος και με πόση ακρίβεια μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο.
Η μία παράμετρος είναι τα προσδοκώμενα έσοδα από τα διόδια του αυτοκινητοδρόμου. Στις αρχές του καλοκαιριού το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προχώρησε σε αναπροσαρμογή της χρέωσης διοδίων, από 0,03 στα 0,04 ευρώ το χιλιόμετρο. Το επόμενο διάστημα αναμένεται η τιμή να αυξηθεί ακόμη περισσότερο ώστε να προσεγγίζει τα 0,062 ευρώ, όπως και στους υπόλοιπους αυτοκινητόδρομους. Με δεδομένη και την αύξηση των σταθμών διοδίων, ο ετήσιος τζίρος εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει τα 150 εκατ. ετησίως. Κατ' άλλους, μάλιστα, ενδέχεται να αγγίξει και τα 180 εκατ., αναλόγως και των κυκλοφοριακών φόρτων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι για διάστημα παραχώρησης έως και σαράντα χρόνια τα αναμενόμενα έσοδα για τον παραχωρισιούχο εκτιμώνται γύρω στα 7 με 8 δισ. ευρώ.
Την ίδια ώρα οι υποψήφιοι ανάδοχοι ζυγίζουν τις διάφορες επισφάλειες και αβεβαιότητες. Οι ίδιοι θεωρούν ότι ένα μέρος των υποχρεώσεών τους μπορεί να προσδιοριστεί με σχετική ακρίβεια, όπως για παράδειγμα η αντικατάσταση των στηθαίων την οποία κοστολογούν περί το ένα δισ. ευρώ, καθώς και η ανά οκταετία αντικατάσταση του ασφαλτοτάπητα, ένα κόστος το οποίο υπολογίζουν γύρω στα τέσσερα δισ. στη διάρκεια των σαράντα ετών.
Πέρα, όμως, από τη λεγόμενη βαριά συντήρηση του αυτοκινητόδρομου, υπάρχουν και ορισμένα ζητήματα τα οποία καθιστούν επιφυλακτικούς τους υποψήφιους αναδόχους. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που οι τέσσερις από τους συνολικά επτά προεπιλεγέντες υποψηφίους, τελικά αποχώρησαν. Ένα από τα ζητήματα τα οποία απασχολούν τους κατασκευαστικούς ομίλους είναι κάποιες μικρομετατοπήσεις οι οποίες παρατηρούνται, κυρίως σε σήραγγες και γέφυρες στην περιοχή της Ηπείρου οι οποίες σε ένα ακραίο σενάριο μπορούν να οδηγήσουν σε κατολισθήσεις και στην ανάγκη νέων, βαρύτατων και εξαιρετικά δαπανηρών κατασκευών, το κόστος των οποίων είναι δύσκολο να προσδιοριστεί αυτή τη στιγμή.
Υπό αυτά τα δεδομένα, ορισμένοι κύκλοι τοποθετούν τον πήχη ενός αποδεκτού τιμήματος πάνω από ένα δισ. ευρώ, κάποιοι μάλιστα, μιλούν ακόμη και για ενάμισι. Υπάρχουν όμως και άλλοι οι οποίοι το προσδιορίζουν χαμηλότερα, γύρω στα 600 με 800 εκατ. ευρώ, επικαλούμενοι και τη συγκυρία.