Σημαντικές ανατροπές στον τρόπο ανάδειξης των δημοτικών και περιφερειακών αρχών επιφέρει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών το οποίο παρουσιάστηκε στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο και τίθεται ήδη προς διαβούλευση με τα αρμόδια όργανα της αυτοδιοίκησης.
Λαμβάνοντας υπόψη τις προτεινόμενες νέες διατάξεις η Voria.gr παρουσιάζει πώς θα είχαν διαμορφωθεί οι συσχετισμοί στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και στους δήμους της Θεσσαλονίκης εάν στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019 ίσχυε ο “νόμος Βορίδη”. Υπενθυμίζεται ότι το επικείμενο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών θα προβλέπει μεταξύ άλλων δυνατότητα εκλογής δημάρχου και περιφερειάρχη από τον πρώτο γύρο εφόσον λάβει τουλάχιστον 43%. Επίσης, οι συνδυασμοί των εκλεγμένων δημάρχων και περιφερειαρχών θα λαμβάνουν τα 3/5 των συμβούλων, ενώ για την είσοδο στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια θεσπίζεται κατώφλι 3%.
Στον δήμο Θεσσαλονίκης
Εάν στις εκλογές του 2019 υπήρχε το πλαφόν του 3% τότε στο δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης θα είχαν εκπροσωπηθεί μόνον επτά από τους συνολικά δέκα εννέα συνδυασμούς οι οποίοι έλαβαν μέρος στις εκλογές εκ των οποίων μόνον τρεις δεν κατάφεραν να εκλέξουν σύμβουλο. Πρόκειται για τους συνδυασμούς Υψίπολις (με επικεφαλής τον Γρηγόρη Ζαρωτιάδη), Ανταρσία (Γιάννης Κούτρας) και Παρέα (Κώστας Αναγνωσταράς) οι οποίοι έλαβαν κάτω του 1%.
Εκτός δημοτικού συμβουλίου θα έμεναν όμως και άλλοι εννέα συνδυασμοί οι έλαβαν κάτω του 3% εκλέγοντας μόνον τον επικεφαλής. Συνεπώς, εκτός νυμφώνος θα έμεναν οι Μάκης Κυριζίδης, Πέτρος Λεκάκης, Χάρης Αηδονόπουλος οι οποίοι μάλιστα, στη συνέχεια έγιναν αντιδήμαρχοι. Εκτός θα ήταν επίσης οι Μιχάλης Τρεμόπουλος, Αντώνης Γαζάκης, Γιώργος Ρακκάς, Γιάννης Κουριανίδης, Γιάννης Νασιούλας και Βασίλης Μωϋσιάδης. Βεβαίως, θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν σίγουρο πως εάν ίσχυε το κατώφλι του 3% ή έστω, εάν δεν υπήρχε η απλή αναλογική, πολλοί απ' αυτούς τους συνδυασμούς δεν θα είχαν συμμετάσχει στις εκλογές.
Η άλλη διαφορά έχει να κάνει με τους συσχετισμούς στο δημοτικό συμβούλιο. Με το “νόμο Βορίδη” ο συνδυασμός του Κωνσταντίνου Ζέρβα θα λάμβανε τα 3/5 των δημοτικών συμβούλων, δηλαδή 29 στους 49, ενώ τώρα εξέλεξε μόλις επτά. Συνεπώς, άλλοι 22 υποψήφιοι του συνδυασμού του δημάρχου θα καταλάμβαναν έδρανο, σε βάρος σημερινών δημοτικών συμβούλων της αντιπολίτευσης οι οποίοι θα ήταν συνολικά 20 έναντι 42 σήμερα, αν και πολλοί εξ αυτών ανεξαρτητοποιήθηκαν προκειμένου να συμμετάσχουν στη διοίκηση.
Στην Περιφέρεια
Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με τον “νόμο Βορίδη” τέσσερις από τις συνολικά δέκα παρατάξεις οι οποίες εκπροσωπήθηκαν στο περιφερειακό συμβούλιο, θα έμεναν εκτός. Πρόκειται για την “Πρώτη Δύναμη για τη Μακεδονία” με επικεφαλής τον Γαβριήλ Αβραμίδη, η οποία έλαβε 2,13% και εξέλεξε δύο συμβούλους, την “Ανυπότακτη Δημοκρατική Μακεδονία” με επικεφαλής τη Δέσποινα Χαραλαμπίδου που έλαβε 1,98% και μία έδρα, την “Ανταρσία Αντικαπιταλιστική Αριστερά” με επικεφαλής τον Θανάση Αγαπητό με 1,84% και μία έδρα και τον Δημήτρη Βάνη ο οποίος πήρε 0,64% και εξελέγη ο ίδιος.
Σε επίπεδο συσχετισμών στο περιφερειακό συμβούλιο δεν θα άλλαζαν πολλά πράγματα στη σχέση πλειοψηφίας – μειοψηφίας λόγω του πολύ υψηλού ποσοστού (62,04%) που έλαβε ο Απόστολος Τζιτζικώστας. Μάλιστα, με τον “νόμο Βορίδη” θα έχανε και μια έδρα, από τις 44 στις 43, ενώ η αντιπολίτευση θα έπαιρνε τις υπόλοιπες 28 (από 27 που έχει τώρα), φυσικά με διαφορετική κατανομή καθώς θα μοιράζονταν και οι πέντε έδρες των παρατάξεων που θα έμεναν εκτός περιφερειακού συμβουλίου. Βεβαίως με τον “νόμο Βορίδη” επίκειται σημαντική μείωση του αριθμού των μελών του περιφερειακού συμβουλίου, από 71 που είναι σήμερα, πιθανότατα σε 50.
Στους άλλους δήμους
Στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019 από την πρώτη Κυριακή εξελέγησαν 107 δήμαρχοι οι οποίοι συγκέντρωσαν άνω του 50%, ενώ άλλοι 225 βγήκαν τη δεύτερη Κυριακή. Εάν ίσχυε τότε το πλαφόν εκλογής του 43%, θα είχαν εκλεγεί άλλοι 63 δήμαρχοι από τον πρώτο γύρο. Αντιθέτως, δεν θα άλλαζε τίποτε ως προς την εκλογή των περιφερειαρχών καθώς, κανείς από τους επτά περιφερειάρχες οι οποίοι εξελέγησαν τη δεύτερη Κυριακή δεν είχε συγκεντρώσει ποσοστό άνω του 43% την πρώτη. Βεβαίως, θα άλλαζαν σημαντικά οι συσχετισμοί των συνδυασμών σε αυτά τα επτά περιφερειακά συμβούλια λόγω κατάργησης της απλής αναλογικής.
Όσον αφορά ειδικότερα τους υπόλοιπους δεκατρείς δήμους της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης, για τους πέντε (Αμπελοκήπων Μενεμένης, Βόλβης, Θέρμης, Νεάπολης Συκεών, Πυλαίας Χορτιάτη) οι οποίοι εξέλεξαν δημάρχους από τον πρώτο γύρο δεν θα άλλαζαν πολλά πράγματα. Μάλιστα σε δύο περιπτώσεις (Αμπελόκηπους Μενεμένη και Πυλαία Χορτιάτης) η πλειοψηφία θα είχε λιγότερες έδρες με τα 3/5 που πρόκειται τώρα να θεσπιστεί απ' αυτές που έλαβε με την απλή αναλογική. Επίσης, στους δήμους Αμπελοκήπων Μενεμένης και Θέρμης οι συνδυασμοί οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν στο δημοτικό συμβούλιο θα ήταν λιγότεροι κατά έναν.
Από τους υπόλοιπους οκτώ δημάρχους (πλην Θεσσαλονίκης) οι οποίοι εξελέγησαν στον δεύτερο γύρο, κανείς δεν είχε συγκεντρώσει τουλάχιστον 43% ώστε να μπορεί να εκλεγεί από την πρώτη Κυριακή. Ωστόσο, κανείς τους δεν διαθέτει πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο. Σε τρεις, μάλιστα περιπτώσεις, στους δήμους Καλαμαριάς, Δέλτα και Θερμαϊκού η δημοτική ομάδα των δημάρχων διαθέτει λιγότερους συμβούλους από αυτήν των αντιπάλων τους κατά τον δεύτερο γύρο. Με τον “νόμο Βορίδη” και οι οκτώ δήμαρχοι θα εξέλεγαν τα 3/5 των δημοτικών συμβούλων.
Στο σύνολο, δε, των δεκατριών δήμων (πλην Θεσσαλονίκης) όσοι συνδυασμοί εκπροσωπούνται στα δημοτικά συμβούλια έλαβαν πάνω από το προβλεπόμενο όριο του 3% με εξαίρεση μόνον τρεις, από έναν σε Καλαμαριά, Θέρμη και Αμπελόκηπους-Μενεμένη.
Μείωση εδρών
Τέλος, κάτι ακόμη που ενδιαφέρει τους δήμους είναι η μείωση του αριθμού των δημοτικών συμβούλων. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο στον δήμο Θεσσαλονίκης πρόκειται να υπάρξει μείωση του αριθμού των δημοτικών συμβούλων από τους 49 στους 41. Σε αυτήν την περίπτωση ο δήμαρχος ο οποίος θα εκλεγεί το 2023 θα διαθέτει 25 συμβούλους, έναντι 16 της αντιπολίτευσης. Ωστόσο, μειώσεις εδρών αναμένεται να υπάρξουν και σε μικρότερα δημοτικά συμβούλια. Ανάλογες μειώσεις θα υπάρξουν στα δημοτικά συμβούλια και των υπολοίπων δήμων. Εν αναμονή και των αποτελεσμάτων της απογραφής του πληθυσμού η οποία θα γίνει φέτος, δήμοι οι οποίοι είχαν 41 δημοτικούς συμβούλους (Καλαμαριά, Νεάπολη-Συκιές, Π. Μελά, Λαγκαδάς) και πιθανώς και ο δήμος Κορδελιού-Ευόσμου με 45, θα έχουν 37. Επίσης δήμοι με 33 δημοτικούς συμβούλους (Αμπελόκηποι-Μενεμένη, Δέλτα, Θέρμη, Θερμαϊκός, Χαλκηδόνα, Ωραιόκαστρο) θα έχουν 27.