Του Αλέξανδρου Παπουτσή*
Οι κοινωνίες εξελίσσονται, οι πόλεις αλλάζουν, οι πολίτες ιεραρχούν και αποφασίζουν. Η αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα, μέσα από μία δύσκολη και κακοτράχαλη πορεία κάνει ασθενικά βήματα προς τα εμπρός.
Υπολείπεται του ευρωπαϊκού παραδείγματος καθώς στερείται των πόρων και των αρμοδιοτήτων. Η παλαιότερη υψηλή πολιτική κινητοποίηση επέτρεψε στα κόμματα να σφιχταγκαλιάσουν κάθε έκφανση της κοινωνικής ζωής, να επικαθορίσουν εν πολλοίς – και αυτό ήταν μία πολιτική και διοικητική ανωριμότητα – και την αυτοδιοίκηση, εισάγοντας τον δικό τους ανταγωνισμό σε κάθε επίπεδο.
Τα χρόνια πέρασαν και έγιναν πολλά και πετυχημένα βήματα προς την αντίθετη κατεύθυνση - όχι πως πάψαμε να αυτοπροσδιοριζόμαστε πολιτικά. Άλλωστε αν κάπου η πολιτική έχει πεδίο, αν κάπου η πολιτική μπορεί να πραγματωθεί, αυτή είναι η πόλη. Η πόλη ήταν και παραμένει το κύτταρο της των ανθρώπων κοινωνίας, της δημοκρατίας. Εκεί όπου στον κλασσικό αρχαίο κόσμο συγκεντρώνονταν στην Εκκλησία του Δήμου και την αγορά ελεύθεροι πολίτες και αποφάσιζαν για το μέλλον, για το πώς θα οργανώσουν τα κοινά πράγματα.
Και μέσα από την πολιτική προκύπτει η ηγεσία. Εκείνη η μορφή που ανά περίσταση και κατάσταση, αναλαμβάνει να σύρει το κάρο μπροστά. Όχι γιατί υπερέχει, όχι ως άριστος, όχι ως ξεχωριστός, όχι ως τοποτηρητής, αλλά ως εκείνος που έχει τη δύναμη, τις αντικειμενικές δυνατότητες, το γνωστικό βάθος και την ατομική ωριμότητα να τεθεί επικεφαλής μίας προσπάθειας. Μίας προσπάθειας που μετατρέπει ένα γενικευμένο αίτημα σε πολιτική και προγραμματική πρόταση. Μιας προσπάθειας που προσπαθεί να σχηματοποιήσει τη βούληση σε βήματα, σε σχέδιο.
Εδώ βρισκόμαστε σήμερα, στη Θεσσαλονίκη. Το αίτημα υπάρχει στη γενικότητά του. Η πολυδιάσπαση θόλωσε την εικόνα αλλά η πόλη βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι. Μεταξύ δύο υποψηφίων με καλή εικόνα και μεταρρυθμιστικό προφίλ οφείλουμε να επιλέξουμε.
Ο Κωνσταντίνος Ζέρβας είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που αυτενεργεί. Δεν περίμενε μία κομματική εντολή, δεν περίμενε ένα νεύμα, δεν περίμενε το χαρτί της επιστράτευσης για τη μάχη της Θεσσαλονίκης. Παρουσιάστηκε και δήλωσε ευθαρσώς την απόφασή του. Τα κόμματα, ακόμη και αν στην κορυφή τους έχουν πεφωτισμένες ηγεσίες, δεν μπορούν και δεν πρέπει να επικαθορίζουν την επιλογή της πόλης. Δεν είναι σε θέση να υποδείξουν μέσα από μία κλειστή διαδικασία έναν εκλεκτό και να περιμένουν οι κάτοικοι και οι δημότες να τον υποδεχθούν ως σωτήρα. Προφανώς έχουν ρόλο και λόγο αλλά η αποσπασματική εμφάνισή τους 3-4 μήνες προ των εκλογών είναι ενοχλητική.
Ο Κωνσταντίνος Ζέρβας έκανε μία καμπάνια αυτοδιοικητική και αυτό το παραδέχονται προς τιμήν τους οι πάντες. Ξεδίπλωσε πτυχές του προγράμματός του, έθεσε έγκαιρα τις προτεραιότητες και την ιεράρχηση των ζητημάτων, φώτισε πλευρές των προβλημάτων και κυρίως ήταν εκεί, εντός της πόλης επί μία δεκαετία. Έχοντας με τα χρόνια χτίσει την προσωπική αυτοδιοικητική του αξιοπιστία, έχει σήμερα το γνωστικό βάθος, την εμπειρία και την ωριμότητα να προσεγγίσει τα ζητήματα και να προτείνει λύσεις.
Δεν επεδίωξε να κομματικοποιήσει τις εκλογές καθώς σέβεται τους Θεσσαλονικείς. Ο καιρός που μία και μόνη κομματική σημαία αρκούσε για να στοιχηθούν πίσω της χιλιάδες ψηφοφόρων έχει παρέλθει. Οι βασικοί του αντίπαλοι σε αυτές τις εκλογές επιδίωκαν φανερά την επικράτηση των κομματικών υποψηφιοτήτων για να παίξουν στο γνώριμο πολιτικό γήπεδο της κομματικής αντιπαράθεσης, υποτιμώντας την αυτοδιοικητική ατζέντα και υποεκτιμώντας την ωριμότητα του κεντρικού αιτήματος της πόλης. Η πόλη θέλει δήμαρχο. Δήμαρχο που να κάνει τη δουλειά, πρωτίστως και όχι παρεμπιπτόντως.
Η παρουσία του και μόνο στο δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών είναι μία μεγάλη νίκη. Είναι το πρώτο από τα δύο βήματα που απαιτούνται για να μιλήσουμε για μία μεγάλη νίκη της πόλης που αυτονομείται και παίρνει την υπόθεση στα χέρια της. Με δήμαρχο Κωνσταντίνο Ζέρβα αλλάζουμε το παράδειγμα. Δείχνουμε σε όλη την Ελλάδα ότι εδώ στη Μακεδονία έχουμε το απαραίτητο πολιτικό και ιστορικό έρμα να πετύχουμε. Δείχνουμε σε όλη την Ελλάδα πως μία πόλη μπορεί να ανακτήσει τον ιστορικό της ρόλο και να αναδειχθεί σε κέντρο εμπορίου, επιχειρήσεων, πολιτισμού, εκπαιδευτικό κέντρο και τουριστικό προορισμό. Όχι με σχέσεις ανταγωνισμού με το εθνικό κέντρο αλλά με ανοιχτούς ορίζοντες και βλέμμα στραμμένο στις προκλήσεις του μέλλοντος.
*Ο Αλέξανδρος Παπουτσής είναι πολιτικός επιστήμονας και συνεργάτης του υποψηφίου δημάρχου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Ζέρβα