Skip to main content

Το deck στην παλιά παραλία και η παγίδα των αδειοδοτήσεων

Η επέκταση της παλιάς παραλίας δεν είναι ανάπλαση, αλλά συνιστά εμβληματική παρέμβαση για τη Θεσσαλονίκη. Το στοίχημα Ζέρβα και ο κίνδυνος.

«Έχει ξεκινήσει η προμελέτη για την επέκταση της παλιάς παραλίας. Θα είναι μία ελαφριά κατασκευή και η χρηματοδότηση θα είναι μάλλον από την Περιφέρεια, το συζητάμε αυτό με τον Απόστολο Τζιτζικώστα. Επειδή το έργο θα έχει τις λιγότερες δυνατές αδειοδοτήσεις είναι εφικτό εντός αυτής της τετραετίας να έχουμε την επέκταση του deck της παλιάς παραλίας για να αναπνεύσει η Λεωφόρος Νίκης».

Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας, είπε τα παραπάνω σε συνέντευξή του στο «Ράδιο Θεσσαλονίκη» και φαίνεται πως σε αυτή την τετραετία μπαίνει σε ρότα υλοποίησης ένα πολυαναμενόμενο έργο, με εμβληματική διάσταση, που θα συμπληρώσει το κενό στο παραλιακό μέτωπο της πόλης, δηλαδή στη βιτρίνα της και τον κυριότερο (μετά την ανάπλαση της νέας παραλίας) χώρο συνάθροισης.

Το σπουδαιότερο έργο ανάπλασης στη Θεσσαλονίκη τα τελευταία χρόνια, αυτό της νέας παραλίας, χωρίς την ανάπλαση της παλιάς παραλίας είναι ημιτελές. Εξάλλου, όπως εύστοχα επισημαίνουν οι ειδικοί, η παλιά παραλία συνοψίζει τη νεότερη ιστορία της Θεσσαλονίκης, αποτελώντας το πιο αναγνωρίσιμο κομμάτι της ταυτότητάς της.

Σήμερα από το Μέγαρο Μουσικής μέχρι και τον Λευκό Πύργο έχουμε έναν από τους πιο ωραίους και πιο ελκυστικούς ελεύθερους χώρους, που τον τιμούν πολυάριθμοι κάτοικοι και επισκέπτες σε όλη τη διάρκεια του έτους. Έχουμε ένα τμήμα του παραλιακού μετώπου, που κοσμεί την πόλη και αποτελεί τη νέα «καρδιά» της, καθώς ξαναζωντάνεψε τη σχέση της Θεσσαλονίκης με τη θάλασσα και έγινε ένας χώρος που αγαπήθηκε από όλους, ακόμη κι από όσους κάποια στιγμή δεν ήθελαν αυτή, αλλά μια άλλη ανάπλαση.

Η σχετική κουβέντα αποτελεί παρελθόν και δεν προτίθεμαι να την αναπαράγω. Είναι εξαιρετικά αντιπαραγωγική. Το πόσο σημαντική είναι η νέα παραλία, όπως διαμορφώθηκε, μας το λέει ο ίδιος ο κόσμος. Άλλες κουβέντες δε χωρούν.

Κάτι αντίστοιχο προσδοκούμε και για την παλιά παραλία, η αξία της οποίας ίσως είναι ακόμη μεγαλύτερη, διότι θα διαμορφώσει ως συνέχεια της νέας παραλίας έναν ολοκληρωμένο διάδρομο, που συνδέει τις παρυφές της ανατολικής παραλιακής Θεσσαλονίκης, με της δυτικής, με τον πολιτιστικό προβλήτα του λιμανιού, με τα Λαδάδικα, με την πλατεία Ελευθερίας (που επίσης είναι υπό ανάπλαση), με τους κομβικούς άξονες της Αριστοτέλους και της Αγίας Σοφίας. Είναι η... αυθεντική «καρδιά» της Θεσσαλονίκης.

Η ανάπλαση της παλιάς παραλίας αποτελεί αντικείμενο συζήτησης εδώ και δεκαετίες. Συγκεκριμένα από τη δεκαετία του 1990 κρατά αυτός ο διάλογος για την ανάπλασή της. Από την εποχή της αλήστου μνήμης υποθαλάσσιας αρτηρίας, όπου η παραλιακή λεωφόρος Νίκης θα γινόταν πεζόδρομος, μέχρι το deck των 50 μέτρων (μπορεί και παραπάνω) μέσα στη θάλασσα, με υπόγειο χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων, έχει περάσει πολύς χρόνος και έχουν κατατεθεί αμέτρητες απόψεις.

Μένω μόνο στην τελευταία της προηγούμενης διοίκησης του Δήμου Θεσσαλονίκης, όταν παρουσίαζε τον προηγούμενο Μάρτιο το στρατηγικό πλαίσιο ανάπτυξης του παραλιακού μετώπου εντός των ορίων του Δήμου, μήκους 8,5 χιλιομέτρων. Εκεί για την παλιά παραλία προβλέπεται «επέκτασή της με τη δημιουργία ξύλινης εξέδρας για πεζούς». Βεβαίως, στο ίδιο πλαίσιο αποτυπώνεται ένα ευρύτερο σκεπτικό για την κεντρική περιοχή κατά μήκος της παλιάς παραλίας. Η αστική ανανέωση της περιοχής (Ζώνη Β'), αναφέρεται στο στρατηγικό πλαίσιο, θα επιτευχθεί μέσω επικεντρωμένων αναπλάσεων μεμονωμένων χώρων, μερικές από τις οποίες έχουν ήδη προγραμματιστεί από το Δήμο, όπως η επέκταση της παλιάς παραλίας με τη δημιουργία ξύλινης εξέδρας για πεζούς, η πεζοδρόμηση της Αγίας Σοφίας, στο τμήμα από Τσιμισκή έως τη Λεωφόρο Νίκης και η ανάπλαση της Δημητρίου Γούναρη και της πλατείας Φαναριωτών.

Με τη νέα διοίκηση Ζέρβα κάποια πράγματα, όπως η πεζοδρόμηση της Αγίας Σοφίας, αλλάζουν. Παραμένει πάντως η ιδέα του deck για την παλιά παραλία, ώστε πέρα από την ολοκλήρωση του παραλιακού διαδρόμου που προανέφερα, να δώσει και λύση σε πολύ συγκεκριμένα και πολύ σοβαρά ζητήματα, από τα οποία υποφέρουμε όλοι σήμερα.

Η ιδέα της «ανάπλασης» με τη δημιουργία του deck, της ξύλινης εξέδρας, κατατέθηκε στο δημόσιο διάλογο με σοβαρό τρόπο το 2009. Την ιδέα πιστώνονται οι συγκοινωνιολόγοι, Σπύρος Βούγιας και Σταύρος Κωνσταντινίδης. Μετέπειτα κατατέθηκε και η πρόταση του Σταύρου Καλαφάτη, το 2013, όταν υποστήριξε τη συγκεκριμένη λύση ως αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, προκειμένου να δημιουργηθεί περισσότερος δημόσιος χώρος (αυτό είναι το επείγον), ενώ τη λύση υιοθέτησε και δρομολόγησε ο Γιάννης Μπουτάρης.

Τον Μάρτιο του 2017 σε ένα τότε κείμενό μου έγραφα: «Η πλωτή εξέδρα ή για την ακρίβεια η κατασκευή μιας μικρής ξύλινης επέκτασης του κρηπιδώματος της παλιάς παραλίας, που προϋπολογίζεται σε 3 εκ. ευρώ είναι ένα έργο που τεχνικά μπορεί να υλοποιηθεί μέσα σε ένα χρόνο, όμως σήμερα δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια ιδέα, χωρίς μελέτες, χωρίς εγκρίσεις και αδειοδοτήσεις, χωρίς ωριμότητα. Και για να γίνουν όλα αυτά απαιτούν χρόνο...».

Και θυμήθηκα εκείνο το κείμενο, επειδή θέλω και πάλι, εφόσον θέτει το θέμα ο νέος δήμαρχος, να επισημάνω ότι παρά το γεγονός πως μιλάμε για επέκταση κι όχι για ανάπλαση, εντούτοις πρόκειται για εμβληματική παρέμβαση, που θα αλλάξει πολλά στην εικόνα και τη λειτουργία της πόλης. Και σε κάθε περίπτωση, όπως ορθώς μού είχε τονίσει τότε ο κ. Βούγιας, «είναι μια λύση πριν αρχίσουν να πέφτουν άνθρωποι στη θάλασσα...». Διότι είναι πολύ σημαντικό να κάνουμε επιτέλους κάτι για την επικίνδυνη συνύπαρξη πεζών και ποδηλάτων στο στενό κρηπίδωμα της παλιάς παραλίας κι όχι να παίζουμε κορώνα – γράμματα με την ασφάλεια των πολιτών. Δεδομένου ότι ο ποδηλατόδρομος δεν γίνεται με τις σημερινές συνθήκες να κατεβεί στο οδόστρωμα, η συνύπαρξη πεζών και ποδηλατών απαιτεί μια τέτοιου είδους παρέμβαση.

Προφανώς και θα χρειαστεί χρόνος για να δούμε την παλιά παραλία να παίρνει ανάσα και μαζί της να παίρνει και το κέντρο της πόλης. Όμως πιστεύω πως εφόσον κατορθώσει ο κ. Ζέρβας να υλοποιήσει το έργο εντός της θητείας του, θα έχει καταγράψει μια σημαντική επιτυχία, που θα την αναγνωρίσουν όλοι οι πολίτες, όπως έγινε και με τη νέα παραλία.

Για όσους προβληματίζονται για την ξύλινη εξέδρα, έχουμε το παράδειγμα του αντίστοιχου κρηπιδώματος στη νέα παραλία, αλλά και του deck στον πρώτο προβλήτα του λιμανιού.

Το ξύλινο deck είναι ένα σχετικά μικρό έργο, μικρού προϋπολογισμού και μικρού χρόνου, με σημαντικότατα όμως οφέλη. Δεν είναι ανάπλαση. Ανάπλαση της παλιάς παραλίας θα ήταν ενδεχομένως η παράλληλη μετατροπή της λεωφόρου Νίκης σε πεζόδρομο ή σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας και πολλές άλλες αλλαγές. Ωστόσο, είναι μια παρέμβαση, που είμαι βέβαιος ότι θα αποδειχθεί και ωφέλιμη και εμβληματική.

Εκείνο που θα πρέπει να προσεχθεί τώρα, καθώς το έργο εντάχθηκε στο σχεδιασμό της νέας δημοτικής αρχής, είναι οι αδειοδοτήσεις. Διότι το αθάνατο ελληνικό δημόσιο μπορεί να μας οδηγήσει σε δέκα χρόνια να συζητάμε ακόμη τα σημερινά. Η παλιά παραλία είναι προστατευμένος αρχαιολογικά χώρος, καθώς υπάρχει εκτός των άλλων και το θαλάσσιο τείχος... Και η εμπειρία μας στη Θεσσαλονίκη από τέτοιες κακοτοπιές είναι πολύ μεγάλη.