H υποχώρηση του ευρώ σε επίπεδα απόλυτης ισοτιμίας έναντι του δολαρίου καταδεικνύει αυτό που γνωρίζουν οι αγορές εδώ και πάρα πολύ καιρό: Το δολάριο παραμένει «βασιλιάς» μεταξύ των ξένων νομισμάτων, κυρίαρχος στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα και απόλυτο επενδυτικό καταφύγιο σε καιρούς γεωπολιτικής ή οικονομικής αστάθειας.
Για τους επόμενους μήνες, οι συνθήκες στη διεθνή σκηνή δεν αναμένεται να αλλάξουν, γεγονός που συνεπάγεται ότι το δολάριο θα συνεχίσει να πρωταγωνιστεί στις διεθνείς αγορές, έχοντας ήδη ανατιμηθεί από τις αρχές του έτους περισσότερο από 10% έναντι του ευρώ, αλλά και έναντι των μεγαλύτερων ανταγωνιστών του, όπως το γιέν.
Η υποχώρηση του ευρώ σε ισοτιμία ένα-προς-ένα έναντι του δολαρίου -για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν μία 20ετία- φέρνει σε αμηχανία την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε μια εποχή που βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλαπλές προκλήσεις, πασχίζοντας να δαμάσει τον πληθωρισμό που «τρέχει» με ρυθμούς-ρεκόρ.
Από την άλλη πλευρά, η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας είναι κατά κάποιον τρόπο εξοικειωμένη με το αδύναμο γιέν, μιας και το ιαπωνικό νόμισμα κατέχει την αρνητική πρωτιά του νομίσματος με τις χειρότερες επιδόσεις φέτος.
Ποια είναι η βασική κινητήριος δύναμη πίσω από την άνοδο του δολαρίου; Η απάντηση δεν αφορά τα θεμελιώδη της αμερικανικής οικονομίας, αλλά πρωτίστως τις κινήσεις νομισματικής πολιτικής των μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών. Η Federal Reserve των ΗΠΑ, μπροστά στον πληθωρισμό που καλπάζει, εφαρμόζει πιο επιθετική νομισματική πολιτική, αυξάνοντας τα επιτόκια με ρυθμούς ταχύτερους έναντι των υπολοίπων κεντρικών τραπεζών, γεγονός που φέρει το δολάριο στο προσκήνιο.
Στον αντίποδα, η ΕΚΤ εγκαινίασε μεν ένα νέο κύκλο αύξησης του κόστους χρήματος -αυξάνοντας στη συνεδρίαση του Ιουλίου το βασικό επιτόκιο κατά 50 μονάδες βάσης και για πρώτη φορά έπειτα από 11 χρόνια- οι κινήσεις της όμως είναι βραδύτερες και πιο προσεκτικές σε σύγκριση με τη Fed. Η ενεργειακή κρίση εξαιτίας του ρωσο-ουκρανικού πολέμου έχουν ήδη επηρεάσει τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ευρωζώνης. Παράλληλα, ο κίνδυνος αναταράξεων στις αγορές κρατικών ομολόγων εν μέσω γεωπολιτικών εξελίξεων και πολιτικής αβεβαιότητας σε χώρες όπως η Ιταλία, δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια στην ΕΚΤ, καθώς θα πρέπει να προχωρήσει με αργά και προσεκτικά βήματα στον κύκλο αύξησης του κόστους χρήματος.
Οι προσδοκίες για περισσότερες επιτοκιακές αυξήσεις από τη Federal Reserve κρατούν το δολάριο στο προσκήνιο του ενδιαφέροντος, ενισχύοντας το προβάδισμά του έναντι των βασικών του ανταγωνιστών.
Υπάρχουν όμως δύο βασικοί παράγοντες που θα καθορίσουν την πορεία των νομισμάτων στις αγορές συναλλάγματος, σύμφωνα με τον Μπάρι Άιχενγκριν, σε πρόσφατη ανάλυσή του στους «Financial Times».
Πρώτον, οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο συμμετέχουν στον χορό αύξησης των επιτοκίων, με αρκετές εξ αυτών -Καναδάς, Φιλιπίνες, Σιγκαπούρη, Νέα Ζηλανδία, Νότια Κορέα, Τράπεζα της Αγγλίας- να εμφανίζονται πρόθυμες για επιθετικές κινήσεις νομισματικής σύσφιξης. Εξάλλου, η πορεία του πληθωρισμού προβληματίζει όλες τις μεγάλες οικονομίες και το ισχυρότερο όπλο που διαθέτουν για τη συγκράτησή του είναι η αύξηση επιτοκίων.
Δεύτερον, ο κίνδυνος ύφεσης επισκιάζει τις προοπτικές του δολαρίου. Εάν η αμερικανική οικονομία κατεβάσει ταχύτητα ή -ακόμη χειρότερα- εισέλθει σε ύφεση, τότε η Fed αναπόφευκτα θα βάλει φρένο στις επιτοκιακές αυξήσεις.
Ειδικά για την ισοτιμία ευρώ-δολαρίου, μέχρι στιγμής η ΕΚΤ επιμένει ότι δεν θέτει συγκεκριμένο στόχο συναλλαγματικών ισοτιμιών, παρά το γεγονός ότι το αδύναμο ευρώ επηρεάζει τους υπολογισμούς της κεντρικής τράπεζας για τις προοπτικές του πληθωρισμού. Αρκετοί αξιωματούχοι της ΕΚΤ με δηλώσεις τους έχουν παραδεχθεί ότι η υποχώρηση του ενιαίου νομίσματος συνιστά απειλή για τη σταθερότητα των τιμών.
Γι’ αυτό το λόγο δεν θα πρέπει να αποκλειστεί ένα σενάριο πιο επιθετικών επιτοκιακών αυξήσεων από την ΕΚΤ για τη στήριξη του ευρώ, με μια αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο και περαιτέρω κινήσεις τον Οκτώβριο και Δεκέμβριο.
Το κλίμα γεωπολιτικής αβεβαιότητας κρατάει το δολάριο στο προσκήνιο του ενδιαφέροντος. Εάν κάτι μας έχει διδάξει η «συμπεριφορά» των αγορών είναι ότι θα πρέπει να είναι κανείς προετοιμασμένος για το απροσδόκητο. Εξάλλου, το ευρώ είναι το δεύτερο πιο σημαντικό νόμισμα στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα και ο ημερήσιος όγκος συναλλαγών της ισοτιμίας ευρώ-δολαρίου είναι ο υψηλότερος στην παγκόσμια αγορά ξένου συναλλάγματος των 6,6 τρισ. δολαρίων.
Ας μην ξεχνάμε ότι κατά την εποχή κορύφωσης της κρίσης χρέους, αρκετοί προέβλεπαν την κατάρρευση του ευρώ και τη διάλυση της Ευρωζώνης. Είχε χρειαστεί μία και μόνο φράση του τότε προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη προς το ενιαίο νόμισμα. Και να αποδείξει ότι το ευρώ ήλθε για να μείνει.
Πηγή: moneyreview