Skip to main content

Το λειτούργημα του δικηγόρου και η ασφάλεια δικαίου στις συναλλαγές

Άρθρο του δικηγόρου Δημήτρη Φινοκαλιώτη στη Voria.gr για το ενδεχόμενο υποχρεωτικής συμμετοχής δικηγόρων στα συμβόλαια μεταβίβασης.

Του Δημήτρη Φινοκαλιώτη*

Εδώ και κάποιο καιρό έχει αρχίσει να απασχολεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης το ενδεχόμενο της υποχρεωτικής συμμετοχής των δικηγόρων στα συμβόλαια μεταβίβασης αλλά και κατά την σύναψη των καταστατικών των εταιρειών.

Το σύνολο του δικηγορικού κόσμου ασκεί πιέσεις προς την κατεύθυνση αυτή. Κρίσιμο επιχείρημα δεν αποτελεί και δεν πρέπει να αποτελεί η συντεχνιακή σκοπιμότητα αύξησης της δικηγορικής ύλης (που φυσικά είναι καλοδεχούμενη), αλλά η ασφάλεια δικαίου στις συναλλαγές και ο περιορισμός προληπτικά διαφορών που θα προκύψουν από την έλλειψη δικηγόρου στο στάδιο υπογραφής των εν λόγω πράξεων. Πολλές φορές η εκ των υστέρων αντιμετώπιση των προβλημάτων που ανακύπτουν, δεν είναι αποτελεσματική ή έστω είναι χρονοβόρα και οικονομικά επιβαρυντική.

Αυτόν τον ρόλο μπορούν να τον αναλάβουν μόνο οι δικηγόροι και όχι άλλες ομάδες ελεύθερων επαγγελματιών που προσπαθούν να παρεισφρήσουν στις συναλλαγές αυτές. Φυσικά και οι δικηγόροι, για την προστασία της αξιοπιστίας τους, ατομικά αλλά και πρωτίστως ως κλάδου, δεν θα πρέπει να προσπαθήσουν να υποκαταστήσουν άλλους επαγγελματίες στο πεδίο των δραστηριοτήτων τους (μεσίτες, λογιστές κλπ).

Δεν πρέπει όμως ποτέ να λησμονούμε ότι ο δικηγόρος δεν αποτελεί έναν ακόμα απλό ελεύθερο επαγγελματία αλλά και ένα δημόσιο λειτουργό, η υπογραφή του οποίου φέρει ειδικά εχέγγυα. Όπως έχει γίνει δεκτό και με την υπ΄αριθ. 1618/1988 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας το δικηγορικό επάγγελμα, είναι κατ' εξοχή ελευθέριο επάγγελμα στο οποίο προέχει το στοιχείο της προσωπικής εμπιστοσύνης του πελάτη προς το δικηγόρο, έχει όμως παράλληλα και τον χαρακτήρα δημοσίου λειτουργήματος συνδεομένου με το σύστημα της απονομής της δικαιοσύνης. Αυτή η σχέση εμπιστοσύνης που αποπνέεται και από την φύση του λειτουργήματός μας σε συνδυασμό με την ορθή άσκηση των καθηκόντων μας, θα αποτελέσουν την «ασπίδα προστασίας» του αγοραστή ή του επενδυτή.  

Στις αγοραπωλησίες, ο έλεγχος που πραγματοποιεί ο νομικός σε βάθος 20ετίας, παρέχει μια εξασφάλιση, ότι το (κατά κανόνα) ακριβότερο απόκτημά μας, δεν κινδυνεύει και δεν φέρει νομικά ελαττώματα. Στα καταστατικά ίδρυσης εταιρειών, κάθε συμβαλλόμενο μέρος έχει τα δικά του συμφέροντα. Εάν οι όροι συμφωνίας δεν του εξηγηθούν και δεν διαμορφωθούν ανάλογα με τις επιθυμίες των μερών, είναι πιθανό αυτό να προκαλέσει συγκρούσεις στις σχέσεις των εταίρων ή ακόμα και αδικίες σε βάρος ορισμένων. Τέτοια προβλήματα κατακλύζουν καθημερινά τα ακροατήρια των δικαστηρίων.

Τα νομικά επιχειρήματα είναι πολλά. Η ομοφωνία του νομικού κόσμου στο ζήτημα αυτό αποτελεί περίτρανη απόδειξη, ότι το αίτημα δεν είναι απλά δίκαιο, αλλά ότι η αποδοχή του είναι αναγκαία για την προστασία των ιδιωτών και προς το συμφέρον της οικονομικής ανάπτυξης. Το πιο απλό όμως επιχείρημα το είπε πριν κάποιους αιώνες ο Έρασμος: «Η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία».

*O Δημήτρης Φινοκαλιώτης είναι δικηγόρος, μέλος του ΔΣ του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης και μέλος του ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων Δημοσιολόγων