Skip to main content

Το «Μακεδονικό», το «ορφανό» συλλαλητήριο και η «Λίγκα του Βορρά»

Ο υποτιθέμενος ρωσικός δάκτυλος, η εμπλοκή της αυτοδιοίκησης, οι κομματικές αυστηρές οδηγίες και η κρισιμότητα του Ιανουαρίου. Γράφει ο Νίκος Ηλιάδης

του Νίκου Ηλιάδη

Κάθε φορά που αναθερμαίνεται το «Μακεδονικό» η Θεσσαλονίκη και η Βόρεια Ελλάδα επανέρχονται στο προσκήνιο. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα που η κινητικότητα γύρω από την ονοματολογική διαφορά μεταξύ Αθήνας – Σκοπίων παρουσιάζεται αυξημένη, με θετικές μάλιστα προοπτικές για την εξεύρεση λύσης.

Η Θεσσαλονίκη μπήκε στο κάδρο με αφορμή την προ ημερών επίσκεψη του πρωθυπουργού της FYROM Ζόραν Ζάεφ, έπειτα από πρόσκληση του δημάρχου Γιάννη Μπουτάρη. Η πρωτοβουλία του δημάρχου ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, σε συνεννόηση με την ελληνική κυβέρνηση και ειδικότερα με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά και συνετέλεσε θετικά στην περαιτέρω εξέλιξη των διαπραγματεύσεων για το ακανθώδες θέμα της ονομασίας της γείτονος.

Όμως, παράλληλα με τις συντεταγμένες διπλωματικές πρωτοβουλίες, εξυφαίνονται και διάφορα σενάρια και κινήσεις οι οποίες είτε χαρακτηρίζονται περιθωριακές, είτε κινούνται στη σφαίρα της συνομωσιολογίας.

Το «ορφανό» συλλαλητήριο

Τις τελευταίες ημέρες επιχειρείται, μέσω κυρίως του facebook να διοργανωθεί συλλαλητήριο στον Λευκό Πύργο, το απόγευμα της 21ης Ιανουαρίου προκειμένου να «μην ξεπουληθεί το όνομα της Μακεδονίας». Αρχικά δόθηκε η εντύπωση ότι πίσω από την πρωτοβουλία βρίσκονταν ομογενειακές οργανώσεις και διάφορα μακεδονικά σωματεία. Ωστόσο, απεδείχθη ότι πρόκειται για μια πρωτοβουλία ενός περιθωριακού σωματείου ονόματι «Κίνηση Θερμαϊκός Ώρα Μηδέν», αγνώστων λοιπών στοιχείων. Μετά την αρχική σύγχυση που παρατηρήθηκε, σχεδόν οι πάντες, κόμματα, φορείς, προσωπικότητες, τήρησαν αποστάσεις από αυτήν την πρωτοβουλία, πλην ορισμένων «μακεδονομάχων» του διαδικτύου.

Η «λίγκα του Βορρά»

Παράλληλα, από συγκεκριμένους κύκλους διοχετεύτηκαν δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία εξυφαίνονται στο παρασκήνιο ζυμώσεις για την ίδρυση κόμματος, στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας, κάτι σαν την ιταλική «Λίγκα του Βορρά». Σύμφωνα με τα ίδια δημοσιεύματα, στο εκκολαπτόμενο κόμμα είναι έτοιμοι να ενταχθούν βορειοελλαδίτες βουλευτές, προερχόμενοι κυρίως από τη Νέα Δημοκρατία, οι οποίοι θα καταψηφίσουν στη Βουλή τυχόν συμφωνία για σύνθετη ονομασία της FYROM που θα περιέχει τον όρο «Μακεδονία».

Τα ίδια δημοσιεύματα εμπλέκουν στο εγχείρημα, και μάλιστα ως πιθανό επικεφαλής, τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολο Τζιτζικώστα. Επικαλούνται, δε, την πρόσφατη δήλωσή του ότι «η χρονική συγκυρία και οι συνθήκες που επικρατούν σήμερα στα Σκόπια και την ευρύτερη περιοχή είναι ιδανικές και ευνοούν την κυβέρνηση στη διαπραγμάτευση για να πετύχει το βέλτιστο αποτέλεσμα. Δηλαδή, μια πλήρη συμφωνία που δεν θα εμπεριέχει τον όρο Μακεδονία στην ονομασία του γειτονικού κράτους». Βεβαίως, ο κ. Τζιτζικώστας προσέθεσε αμέσως μετά ότι «σε καμία, όμως, περίπτωση η κυβέρνηση δεν νομιμοποιείται να υποχωρήσει από την εθνική κόκκινη γραμμή, όπως αυτή διαμορφώθηκε πριν από 10 χρόνια στο Βουκουρέστι, επί πρωθυπουργίας Κώστα Καραμανλή. Κι αυτό νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο και πρέπει να είναι ξεκάθαρο». 

Σύμφωνα με αρμόδια πηγή από το περιβάλλον του κ. Τζιτζικώστα, η δήλωση του περιφερειάρχη «δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τα σενάρια περί δήθεν εμπλοκής του στην ίδρυση κόμματος» τα οποία η ίδια πηγή τα χαρακτηρίζει «αστεία». Εξηγεί, δε, πως το κομμάτι της δήλωσης σχετικά με την μη περίληψη του όρου «Μακεδονία» στην ονομασία της γείτονος, αφορά την εκτίμηση του περιφερειάρχη ότι «αυτή τη στιγμή τα Σκόπια καίγονται περισσότερο από την Αθήνα για να βρεθεί λύση, άρα εμείς, εκμεταλλευόμενοι τη συγκυρία θα μπορούσαμε να διεκδικήσουμε το μέγιστο».

Ο υποτιθέμενος ρωσικός δάκτυλος

Σύμφωνα με τη σεναριολογία περί «λίγκας», το εγχείρημα ενθαρρύνει και ο ρωσικός παράγοντας ο οποίος επιδιώκει να ναυαγήσει η νέα προσέγγιση Αθήνας - Σκοπίων προκειμένου η Ρωσία να εδραιώσει την επιρροή της στη γειτονική χώρα. Εξ ου και μέρος του σεναρίου εμπλέκει στο εγχείρημα της «λίγκας» και γνωστό ομογενή επιχειρηματία. Πάντως, από καμία πλευρά, πολιτική ή επιχειρηματική, δεν επιβεβαιώνεται αυτό το σενάριο, το οποίο όλοι το αναγάγουν στη σφαίρα της συνομωσιολογίας.

Εμπλοκή της αυτοδιοίκησης

Τις προηγούμενες ημέρες έφτασε στα δημαρχεία της Βόρειας Ελλάδας επιστολή από την «Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Μακεδόνων» με την οποία ζητείται από τους δήμους να υποστηρίξουν την καμπάνια «Μακεδονία σημαίνει Ελλάδα». Στην επιστολή επισημαίνεται ότι η καμπάνια υποστηρίζεται από τις Παμμακεδονικές Ενώσεις του εξωτερικού, το International Hellenic Association (οργάνωση ομογενών με έδρα τις ΗΠΑ), ακαδημαϊκούς και προσωπικότητες. Περιέρχεται, δε, ψήφισμα και ζητείται η υιοθέτησή του από τα δημοτικά συμβούλια όλων των δήμων της Βόρειας Ελλάδας. Επιπλέον, γνωστοποιείται η προσπάθεια συλλογής υπογραφών μέσω διαδικτύου (www.onomasia.gr) οι οποίες θα σταλούν προς τον έλληνα πρωθυπουργό ζητώντας να τηρηθεί η απόφαση του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών του 1992 «περί μη χρήσης επ’ ουδενί του όρου ‘Μακεδονία’».

Αυστηρές οδηγίες

Πέρα από τις γραφικότητες και τις συνομωσιολογίες στα δύο αντίπαλα πολιτικά στρατόπεδα παρατηρείται κάποια ανησυχία σχετικά με ενδεχόμενες αποστασιοποιήσεις βουλευτών από την επίσημη γραμμή η οποία καθορίζεται από τα πλαίσιο του Βουκουρεστίου, δηλαδή τη σύνθετη ονομασία, ενιαία για όλες τις χρήσεις. Το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται να το έχει η ΝΔ καθώς στο παρελθόν, βουλευτές της είχαν πρωτοστατήσει στην υπεράσπιση της «Μακεδονίας», τασσόμενοι κατά της περίληψης του όρου στην ονομασία του γειτονικού κράτους. Η Πειραιώς, η οποία παρακολουθεί στενά τους «ύποπτους» βουλευτές, έχει διαμηνύσει προς πάσα κατεύθυνση ότι δεν θα ανεχθεί ανάμειξη στελεχών της σε συλλαλητήρια ή άλλου είδους πρωτοβουλίες (π.χ. συγκέντρωση υπογραφών) που θα είναι αντίθετες με την επίσημη γραμμή του κόμματος.

Το πρόβλημα στο κυβερνητικό στρατόπεδο εστιάζεται κυρίως στους ΑΝΕΛ, βουλευτές των οποίων επιμένουν πως θα καταψηφίσουν τη σύνθετη ονομασία εφόσον περιέχει τον όρο «Μακεδονία». Αντιθέτως, στον ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να αντιμετωπίζουν προβλήματα καθώς τα στελέχη του, ήδη από το παρελθόν, είχαν ταχθεί υπέρ της σύνθετης ονομασίας, συμπεριλαμβανομένου του επίμαχου όρου. Στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν αβάσιμα όσα αποδίδονται σε πασοκογενείς κυβερνητικούς βορειοελλαδίτες βουλευτές οι οποίοι εμφανίζονται δήθεν προβληματισμένοι για το εάν θα ψηφίσουν συμφωνία για σύνθετη ονομασία με τον όρο «Μακεδονία».

Κρίσιμος ο Γενάρης

Ο Γενάρης αναμένεται καθοριστικός ως προς την εξέλιξη των διαβουλεύσεων Αθήνας – Σκοπίων για το θέμα της ονομασίας. Στις 17 και 18 του μήνα αναμένεται η επίσκεψη του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στα Σκόπια. Την επομένη θα πραγματοποιηθεί στη Νέα Υόρκη η συνάντηση του ειδικού διαμεσολαβητή του ΟΗΕ για το θέμα της ονομασίας, Μάθιου Νίμιτς με τους εκπροσώπους Αθήνας (Βασιλάκης) και Σκοπίων (Ναουμόφσκι). Σε αυτήν αναμένεται να κατατεθούν προτάσεις για την ονομασία της FYROM. Εάν υπάρξει προσέγγιση μεταξύ των δύο πλευρών, τότε δεν αποκλείεται να υπάρξει συνάντηση και των δύο πρωθυπουργών, Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ, στο περιθώριο του παγκόσμιου οικονομικού φόρουμ στο Νταβός, στα τέλη του μήνα.