Από το 2010 μέχρι το 2018 η Ελλάδα υπέγραψε –και σε σημαντικό βαθμό εφάρμοσε- τρία μνημόνια με τους ξένους εταίρους και δανειστές, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας τα μνημόνια επηρέασαν την οικονομική και πολιτική ζωή του τόπου, αλλά και την καθημερινότητα των Ελλήνων. Μέσω των μνημονίων οι ξένοι πήραν σε σημαντικό βαθμό τα κλειδιά της χώρας και παρά την πολεμική για το περιεχόμενο αυτών των συμφωνιών, όλοι λίγο – πολύ οι βασικοί πολιτικοί παίκτες αναγνώρισαν τη χρησιμότητά τους. Τρεις εκλεγμένοι πρωθυπουργοί, ο Γ. Παπανδρέου, ο Αντ. Σαμαράς και ο Αλ. Τσίπρας τα υπέγραψαν και τα εφάρμοσαν.
Άλλοι κομβικοί παράγοντες δήλωσαν ότι πολλές από τις αλλαγές που επέβαλαν τα μνημόνια έπρεπε να τις εφαρμόσει η χώρα μας οικειοθελώς δεκαετίες πριν. Μέχρι και ο πολύς Γιάνης Βαρουφάκης, του καταστροφικού πρώτου εξαμήνου του 2015, παραδέχθηκε ότι το 70% του περιεχομένου των μνημονίων ήταν σωστό. Ακόμη και ο Γιάννης Δραγασάκης, η πολιτική σκιά πίσω από τον Τσίπρα και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, σε ομιλία του στη Θεσσαλονίκη αναγνώρισε ότι ακόμη κι αν δεν υπήρχαν τα μνημόνια θα έπρεπε να τα εφεύρουμε. Εκείνο που τον ενοχλούσε –όπως είπε- είναι ο ασφυκτικός έλεγχος στην εφαρμογή τους. Είναι ο ίδιος έλεγχος που επέτρεπε στις κυβερνήσεις των μνημονιακών χρόνων να χρεώνουν στην κακή τρόικα τις ρυθμίσεις των μνημονίων που εκείνες υπέγραψαν για να μην καταστραφεί η χώρα.
Η δεκαετία του 2010 δεν είναι η μόνη περίοδος κατά την οποία η Ελλάδα υποχρεώνεται να ακολουθήσει κανόνες και χρονοδιαγράμματα υπό την πίεση των ξένων. Κάτι ανάλογο αναμένεται να συμβεί και στο χώρο του ποδοσφαίρου. Όσοι γνωρίζουν, επιμένουν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν χρησιμοποίησε τυχαία τη λέξη μνημόνιο, όταν ανήγγειλε από το βήμα της Βουλής την εμπλοκή της FIFA και της UEFA στα εσωτερικά του ελληνικού ποδοσφαίρου. Προφανώς ο πρωθυπουργός έχει συνειδητοποιήσει δύο πράγματα:
Πρώτον, ότι η οποιαδήποτε ουσιαστική εμπλοκή της κυβέρνησης στα ποδοσφαιρικά θέματα, που συγχρόνως είναι οπαδικά και επιχειρηματικά, θα γυρίσει εις βάρος της. Σε τέτοιου είδους υποθέσεις κανείς εμπλεκόμενος δεν είναι ικανοποιημένος με τον… διαιτητή, πολύ περισσότερο με τον νομοθέτη.
Δεύτερον, ότι μόνο οι διεθνείς ομοσπονδίες FIFA και UEFA, που διαχειρίζονται και διευθετούν απείρως μεγαλύτερα συμφέροντα στο διεθνές ποδόσφαιρο μπορούν να είναι αποτελεσματικές. Επειδή η Ελλάδα είναι μικρή ποδοσφαιρική δύναμη δεν θα της επιτρέψουν να μουτζουρώσει την εικόνα του δικού τους προϊόντος, που, πλέον, αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες αγορές του πλανήτη. Ο αποκλεισμός –για παράδειγμα- των ελληνικών ομάδων από τους ευρωπαϊκούς ποδοσφαιρικούς θεσμούς δεν θα κοστίσει τίποτα στη FIFA, την UEFA και το παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Μια σύντομη ειδησιογραφία, που μάλιστα θα δώσει την ευκαιρία στις διοικήσεις των διεθνών Oμοσπονδιών να υποστηρίξουν ανέξοδα, ότι εφαρμόζουν τους κανονισμούς. Αντίθετα για τις ελληνικές ομάδες θα είναι η απόλυτη καταστροφή. Πέρα από τον οικονομικό μαρασμό και αθλητικό μαρασμό –όταν δεν υπάρχουν λεφτά οι καλοί παίκτες και προπονητές δεν πλησιάζουν- ένα ελληνικό πρωτάθλημα χωρίς την παραμικρή αντιστοίχιση στην Ευρώπη δεν θα ενδιαφέρει κανέναν, ούτε καν τους… πιο άρρωστους.
Ευτυχώς ή δυστυχώς τόσο απλά είναι τα πράγματα. Όταν η χώρα επί δέκα χρόνια υπογράφει και εφαρμόζει μνημόνια που πληρώνουν πολίτες και επιχειρήσεις, για να μην μαραζώσει και περιθωριοποιηθεί, το ποδοσφαιρικό της σκέλος δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά. Εάν φτάσει εκείνη η στιγμή δεν θα έχει καμία επιλογή από το να συμμορφωθεί. Εκτός και αν –ω του θαύματος- συμφωνήσουν όλοι μεταξύ τους νωρίτερα, οπότε τα πράγματα θα κυλήσουν πιο ομαλά και πάλι όμως με την επιτήρηση του ποδοσφαιρικού ΔΝΤ.
ΥΓ. Όπως στις Βρυξέλλες τα ονόματα των Ελλήνων πρωθυπουργών και υπουργών Οικονομικών μετρούν με βάση το πραγματικό τους βάρος και τη χώρα που εκπροσωπούν, έτσι και στη Ζυρίχη και την Γενεύη τα ονόματα των ελληνικών ομάδων και των διοικητικών τους παραγόντων μετρούν με βάση την ουσιαστική αθλητική τους υπόσταση. Τίποτε λιγότερο και –κυρίως- τίποτα περισσότερο.
ΥΓ2. Στην Ελλάδα της διχαστικής εμφυλιοπολεμικής νοοτροπίας και της ασθενικής μνήμης ελάχιστοι θα θυμηθούν ότι σαν σήμερα, 8 Φεβρουαρίου, έφυγαν από τη ζωή ο Μάρκος Βαμβακάρης (1972) και ο Νίκος Ξυλούρης (1980). Δύο Έλληνες που αν και πλήρωσαν βαρύ προσωπικό κόστος επειδή δεν έκαναν εκπτώσεις κατάφεραν να ενώσουν τη χώρα. Ο Μάρκος, η δωρική κολώνα του ρεμπέτικου τραγουδιού, του σημαντικότερου αστικού πολιτιστικού υποδείγματος της χώρας τον 20ο αιώνα. Χωρίς τον Βαμβακάρη δεν θα υπήρχαν όπως τους γνωρίσαμε ο Τσιτσάνης, ο Θεοδωράκης, ο Χατζιδάκις. Μόνο το «Χαράματα η ώρα τρεις» να ακούσει κανείς φτάνει και περισσεύει. Και ο Ψαρονίκος, ο πεζογέλαστος Ανωγειανός με τη σπουδαία φωνή και τη μοναδική έκφραση, στην οποία η μακραίωνη παράδοση της Κρήτης συναντάει αυθεντικά την ομορφιά, το μέτρο και την διαχρονική διάθεση των Ελλήνων για ελευθερία και ανεξαρτησία. Όποιος αμφιβάλει ας θυμηθεί το «Πότε θα κάνει ξαστεριά» και «Το μεγάλο μας τσίρκο».